Tego dnia 1883 roku w zoo w Amsterdamie padła ostatnia żyjąca zebra kwagga (quagga)
Zebra kwagga wyginęła pod koniec XIX wieku. W latach 70. na świecie znajdowały się już tylko dwa osobniki. W zoo w Amsterdamie i w zoo w Berlinie. Początkowa populacja mogła wynosić 50 000 osobników. Jej zmniejszenie związane jest z kolonizacją RPA.
Czym była kwagga?
Kwagga (quagga) to wymarły podgatunek zebry pustynnej (Equus quagga), żyjący w Afryce Południowej. Jej nazwa pochodzi od odgłosu, jaki wydawała. Termin przejęli europejscy osadnicy od pierwotnych ludów Khoikhoi. Charakterystyczne dla zebr czarno-białe paski zebra kwagga posiadała tylko na głowie i części tułowia. Reszta ciała miała kasztanowo-brązowe lub czerwono-brązowe umaszczenie.
Może zaciekawi Cię także Polska kolonia w Afryce, gdy nie było Polski
Wyginięcie zebry kwagga zbiega się z kolonizacją RPA. Około 1800 roku wciąż istniały duże grupy kwaggi. Według wiarygodnych źródeł szacuje się, że całkowita pierwotna populacja wynosiła 50 000 osobników tych zwierząt.
Kiedy Burowie, przenieśli się w te tereny, wystrzelili dużą ilość osobników. Skór kwagga używali do tworzenia butów.
Ostatni raz zebrę kwagga złapano w 1870 roku. Ostatni wolny osobnik padł około 1873 roku. Po tym, pozostały tylko dwa osobniki. Po jednym w ogrodach zoologicznych w Berlinie i Amsterdamie. Ostatnia zebra kwagga w niewoli zmarła 12 sierpnia 1883 w Amsterdamie.
Na początku XX wieku w całej Europie wprowadzono programy, które miały pomóc ratować zagrożone gatunki przed wyginięciem. Ta forma ochrony przyrody przyszła jednak za późno dla zebry kwagga.
Badania
Możliwe, że jej wyginięcie zauważono dopiero w 1889 roku! Istniało wiele sprzeczności i barier językowych pomiędzy europejskimi przyrodnikami, a mieszkańcami Afryki. Niektóre plemiona określały tą samą nazwą inną zebrę, zebrę Burchella, północnego sąsiada zebry kwagga. Kiedy uczeni zapytali o status kwagga, powiedziano im, że wciąż jest jej pod dostatkiem…
Badania genetyczne w latach 80. XX wieku pokazały, że zebra kwagga powinna być klasyfikowana razem z innymi zebrami stepowymi. Dotąd była uważana za osobny gatunek. Wyniki badań doprowadziły ostatecznie do zaklasyfikowania w 2004 roku wszystkich zebr stepowych do Equus quagga.
Kwagga była pierwszą opisaną w historii zebrą stepową. Istnieje tzw. „zasada pierwszeństwa” nomenklatury zoologicznej, która nakazuje, aby wszystkie podgatunki były oznaczone tą nazwą gatunkową, stąd Equus quagga.
Projekt Quagga
Co ciekawe, kiedy okazało się, że kwagga jest gatunkiem zebry stepowej, historyk przyrody, Reinhold Rau, zainicjował Projekt Quagga w Południowej Afryce, którego celem jest ponowne wyhodowanie wymarłej zebry kwagga. Historyk zmarł w 2006 roku, jednak projekt trwa nadal, do dziś.
20 stycznia 2005 roku urodził się Henry, źrebak uważany za pierwszego osobnika podobnego do kwagga przez widocznie zmniejszone prążkowanie. Pierwsze źrebię piątej generacji urodziło się w grudniu 2013 roku. Zaproponowano, aby osobniki o najbardziej zredukowanych wzorach pasków były nazywane „Kaggas Rau”. Po pierwsze w odniesieniu do uznania wkładu Reinholda Rau w projekt. Po drugie, dla wyróżnienia nowych zwierząt z oryginalnego, wymarłego gatunku.
W marcu 2016 roku Projekt Quagga wymienił 116 zwierząt w 10 lokalizacjach, z których część znajduje się w pobliżu Kapsztadu. Spośród 116 zwierząt, obecnie sześć osobników posiada wyraźnie mniej pasów. Celem projektu jest posiadanie populacji około 50 takich zebr i przeniesienie ich do obszaru chronionego w ich dawnym, naturalnym środowisku.
TUTAJ obejrzysz krótki film o projekcie
Obecnie żyjące osobniki z wyraźnie zredukowaną ilością pasków przypominające zebrę kwagga, nazywają się: wspomniany Henry, Freddy, DJ14, Nina J, FD15 i Khumba.
Projekt jednak ma swoich przeciwników, którzy uważają, że geny zebry, których użyto znacząco różnią się od wymarłego gatunku.
Obecnie na całym świecie w zbiorach muzealnych znajdują się 23 eksponaty wypchanych, oryginalnych zebr kwagga.