14 maja 1955 roku założono Układ Warszawski

Tego dnia 1955 roku w Warszawie założono Układ Warszawski

Układ Warszawski, Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej to organizacja/sojusz polityczno-wojskowy państw bloku wschodniego. Był odpowiedzią na powstanie NATO.

W jego skład wchodziły:

  • Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
  • Polska Rzeczpospolita Ludowa,
  • Albańska Republika Ludowa (zawiesiła współpracę w 1960, wystąpiła z Układu 12 września 1968),
  • Niemiecka Republika Demokratyczna (w strukturach wojskowych od 1956, wystąpiła z Układu 25 września 1990),
  • Węgierska Republika Ludowa,
  • Rumuńska Republika Ludowa,
  • Republika Czechosłowacka,
  • Bułgarska Republika Ludowa – z dominującą rolą ZSRR. 

Układ powstał na podstawie Deklaracji Bukaresztańskiej, jako odpowiedź na militaryzację Niemiec Zachodnich i włączenie ich w strukturę NATO, a sankcjonował istniejące od zakończenia II wojny światowej podporządkowanie poszczególnych państw i ich armii ZSRR.

Formalne zasady układu określono w 1955 roku przez I sekretarza KPZR Nikitę Chruszczowa i podpisano go 14 maja 1955 w Warszawie. Polska ratyfikowała UW we wrześniu 1955. Miał on funkcjonować przez 30 lat. 26 kwietnia 1985 jego ważność przedłużono na następne 20 lat. Ustanowiono wspólne dowództwo Układu w Moskwie.

Sztaby armii poszczególnych państw członkowskich podlegały X Zarządowi Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR pełniącego rolę Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych. Naczelnym Dowódcą Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego był Marszałek ZSRR, który jednocześnie pełnił funkcję I Zastępcy Ministra Obrony ZSRR.

Po przemianach w latach 1989–1990 państwa członkowskie postanowiły, że stacjonujące w krajach Układu wojska radzieckie powinny opuścić terytorium tych państw. 25 lutego 1991 w Budapeszcie podpisano umowę o zaprzestaniu współpracy wojskowej i 1 lipca 1991 w Pradze rozwiązano struktury polityczne co oznaczało ostateczną likwidację Układu Warszawskiego.

Comments are closed.