Tego dnia 1943 roku miała miejsce „Akcja pod Arsenałem”
„Akcja pod Arsenałem” miała miejsce 26 marca 1943 roku. Podczas akcji Grupy Szturmowe Szarych Szeregów uwolniły harcmistrza Jana Bytnara „Rudego” oraz 25 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy Alei Szucha na Pawiak. Akcja miała miejsce pod Arsenałem Królewskim w Warszawie przy skrzyżowaniu ulic Bielańskiej i Długiej i dowodzili nią Stanisław Broniewski „Orsza” i Tadeusz Zawadzki „Zośka”. Była to pierwsza akcja o tak dużej skali przeprowadzona w okupowanej stolicy.
O wyjeździe auta z więźniami z alei Szucha powiadomił telefonicznie Zygmunt Kaczyński „Wesoły”, który jako przedstawiciel firmy Wedel mógł w miarę swobodnie poruszać się po budynku Gestapo. Na miejscu akcji przypadkowo pojawił się granatowy policjant do którego „Zośka” otworzył ogień. Strzały zaalarmowały kierowcę więźniarki, który próbował uciekać ulicą Długą (wcześniej miał skręcić w ulice Nalewki gdzie czekali członkowie sekcji ze stenami i granatami).
Płonąca więźniarka, która została obrzucona butelkami z benzyną z rannym kierowcą powoli się toczyła i dzięki temu siedzący z tyłu Niemcy mogli prowadzić ogień. O sukcesie zadecydował atak przeprowadzony przez „Zośkę”, który wraz z kolegami podbiegł do więźniarki i unieszkodliwił jej załogę. W wyniku akcji uwolniono 25 więźniów, w tym skatowanego i przewożonego na noszach „Rudego” i „Heńka”.
Podczas akcji i późniejszego odwrotu śmiertelnie ranni zostali Tadeusz Krzyżewicz „Buzdygan” oraz Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”, a Hubert Lenk „Hubert” został ujęty przez volksdeustcha, właściciela restauracji przy ul. Długie i zamordowany przez Niemców podczas śledztwa. Niestety podczas wymiany ognia zginęła przewożona więźniarką Halina Siemieńska, a ranna Maria Schiffers została schwytana i zamordowana przez Niemców.
Odbity Jan Bytnar „Rudy” na skutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchania zmarł cztery dni później 30 marca 1943 roku w Szpitalu Wolskim.
Na zdjęciu atak na ciężarówkę z więźniami na planie filmu Akcja pod Arsenałem w reżyserii Jana Łomnickiego. Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons
