Władysław Ossowski był najmłodszym kurierem należącym do ZWZ. Jako 14 letni harcerz tzw. „Biały Kurier”, przeprowadzał przez Karpaty spod okupacji sowieckiej na Węgry ludzi, wiadomości a z Budapesztu – pieniądze oraz informacje o sytuacji w europie.
Władysław Ossowski urodził się 5 listopada 1925 r., w województwie lwowskim, we wsi Iwaszkówka. Wieś ta, była położona na samej granicy z Węgrami, mieściła się tam również placówka KOP.W Iwaszkówce uczęszczał do szkoły powszechnej, a po jej ukończeniu został skierowany do gimnazjum w Turce. Władek wstępuje w szóstej klasie do harcerstwa i zostaje zastępowym.Niestety wojna przerywa jego naukę.Rosjanie przekraczają wschodnią granicę Polski.W październiku 1939 roku, nauczycielka Władka jeszcze ze szkoły podstawowej, pani Emilia Sozańska poprosiła go o pomoc.Oświadczyła Władkowi, że przechowuje polskich oficerów i trzeba ich przeprowadzić na stronę węgierską.Wiedziała, że nikt inny jak on, nadaje się do tego najlepiej, z racji znajomości terenu i wrodzonej inteligencji.Władysław zgodził się bez wachania i wywiązał się z powierzonego zadania znakomicie. Dostał kontakt do rtm. Jana Billewicza i u niego w Budapeszcie mieszkał dwa miesiące. Został kurierem ZWZ i podlegał bezpośrednio rtm. Bilewiczowi.Od niego otrzymał nazwiska i adresy następnych osób, które miał przeprowadzić. Było to wielu oficerów, żołnierzy i cywili. Jego praca dla podziemia uratowała wiele ludzi od wywózki na zesłanie w głąb Rosji.
8 lipca 1940 roku, Władysław zostaje aresztowany przez sowietów, podczas przeprowadzania przez granicę osiemnastu osób. Pojmanych Polaków przewieziono do więzienia w Drohobyczu. Poddano go tam brutalnemu śledztwu.Przesłuchania odbywały się nocami i trwały przez trzy miesiące.Podczas przesłuchań Władek stał sześć, siedem godzin, a kiedy wyczerpany opadał z sił, śledczy bili go.Postawiono mu zarzut szpiegostwa na rzecz Rządu RP na uchodźstwie .Osadzono go w więzieniu w Drochobyczu i kolejno przenoszono do wielu innych.Po dwóch miesiącach przetrzymywania bez wyroku, ewakuowano go w głąb Rosji. Po morderczej przeprawie osadzono go w Ufie, gdzie siedział do jesieni 1942 roku. W Ufie przedstawiono mu wyrok, 5 lat w Istrawitielnowej Trudowoj Kołonii (Poprawczy Obóz Pracy), przebywał tam do 1945 r.
Kiedy w lipcu wyrok uległ końcowi, nie zwolniono go jednak.Przeniesiono go na Ural do innego obozu pracy.Przydzielono go do pracy przy wyrębie i załadunku drzewa.Trwało to dwa lata, aż do ponownego wyroku i pięciu lat zesłania.Przebywał kolejno w iszymskim oraz w tasiejewskim rejonie do 1957 r.Cały czas myślał o powrocie do Polski.Był już żonaty z Rosjanką o imieniu Eliza .Udało mu się nawiązać kontakt z matką, która przeżyła wojnę i osiedliła się na ziemiach zachodnich w Polsce.Pierwszy raz do Polski przyjechał w 1966 r. a potem był jeszcze dwa razy.W Rosji pozbawiono go obywatelstwa polskiego, dlatego nie miał możliwości powrotu, aż do 1991 r. W przywróceniu obywatelstwa polskiego, dopomógł Profesor Tadeusz Jasudowicz z Katedry Praw Człowieka Uniwersytetu Toruńskiego.W oparciu o dokumenty napisał ekspertyzę i posłał ją do Klubu Parlamentarnego OKP. W 52 rocznicę napaści sowietów na Polskę, 17 września 1991 roku, Władysław Ossowski, „Król Białych Kurierów” odzyskał utracone obywatelstwo.
Czytaj również:
