Dymitr Iwanowicz Mendelejew

8 lutego 1834 roku urodził się Dymitr Iwanowicz Mendelejew

Tego dnia 1834 roku urodził się Dymitr Iwanowicz Mendelejew

Dymitr Iwanowicz Mendelejew przyszedł na świat jako ostatnie, prawdopodobnie siedemnaste dziecko nauczyciela literatury, dekabrysty i zesłańca, Iwana Pawłowicza i Marii Korniliewej, która była właścicielką huty szkła.

Po śmierci ojca i pożarze, który zniszczył fabrykę matki, jako trzynastoletni chłopiec rozpoczął naukę w gimnazjum w Tobolsku. W 1850 roku młody Mendelejew wstąpił w szeregi studentów wydziału matematyczno-fizycznego Głównego Instytutu Pedagogicznego w Petersburgu. W okresie 1859–61 w Niemczech na Uniwersytecie w Heidelbergu prowadził prace badawcze nad zjawiskiem podciągania kapilarnego i włoskowatości, a także badał zagadnienia spektroskopii.

W 1863 roku Mendelejew objął stanowiska: profesora chemii w Petersburskim Instytucie Technicznym oraz docenta na Petersburskim Uniwersytecie Państwowym. 31 stycznia 1865 obronił publicznie rozprawę doktorską „O połączeniach alkoholu z wodą”, w której m.in. jako pierwszy wyjaśnił zjawisko kontrakcji objętości.

Już jako dyrektor Urzędu Miar i Wag Mendelejew opracował nowe państwowe przepisy dotyczące produkcji spirytualiów i sprecyzował w sposób naukowy, niejasne dotąd, potoczne pojęcie „wódka”. Jako skutek jego prac, w 1894 roku zostały wprowadzone ukazy carskie określające zawartość etanolu w wódce na poziomie 40% objętościowych które są standardem do dnia dzisiejszego.

Mendelejew zajmował się również badaniami pól naftowych i brał udział w uruchomieniu pierwszej rosyjskiej rafinerii. Jednakże odkryciem życia uczonego było zrozumienie zależności pomiędzy ówczesnymi pierwiastkami chemicznymi.

Chemik zestawił wszystkie znane wówczas pierwiastki w tabelę, szeregując je według mas atomowych i zauważył, że właściwości pierwiastków powtarzają się okresowo, a odstępstwa od tych prawidłowości można wyjaśnić istnieniem nieznanych jeszcze pierwiastków (były to skand, gal i german). Tablicę tę nazwano później tablicą Mendelejewa i była ona pierwotną formą układu okresowego.

Warto również wspomnieć o poglądach tego wybitnego rosyjskiego uczonego, który pod wpływem ojca pozostawał przez całe życie liberałem, co miało wielokrotnie wielki wpływ na jego los, hamując jego karierę naukową. Kiedy w 1890 roku Mendelejew ujął się za studentami domagającymi się liberalizacji systemu władzy, minister oświaty przysłał mu ordynarny list z naganą. Urażony tym uczony 17 sierpnia 1890 r. zrezygnował z posady na Uniwersytecie Petersburskim.

Dymitr Iwanowicz Mendelejew zmarł na grypę w Petersburgu w 1907 roku w wieku 72 lat.

Comments are closed.