Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych zarządził konfiskatę tysięcy starożytnych glinianych tabliczek z pismem klinowym i glinianych pieczęci. Zabytkowe artefakty pochodzą z terenów dzisiejszego Iraku i zostały nielegalnie wwiezione na teren USA przez pośredników ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Izraela, działających na zlecenie amerykańskiej spółki Hobby Lobby.
Amerykańska spółka Hobby Lobby, handlująca rękodziełem i dziełami sztuki w grudniu 2010 r. podpisała umowę na zakup ponad 5500 tysiąca artefaktów w postaci glinianych tabliczek z pismem klinowym i glinianych pieczęci za kwotę 1,6 miliona dolarów. Po czasie okazało się, że starożytne artefakty pochodzą z terenów dzisiejszego Iraku i zostały nielegalnie wwiezione na terytorium USA za pośrednictwem przemytników działających na terenie Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Izraela. W 2010 r. prezes spółki Lobby Hobby oraz wynajęty przez niego konsultant polecieli do Zjednoczonych Emiratów Arabskich by obejrzeć ogromną kolekcję zabytkowych glinianych tabliczek wystawioną na sprzedaż. Pokaz miał nieformalny charakter a osoba podająca się za sprzedawcę, co wykazano w toku późniejszego śledztwa, okazała się pośrednikiem. W październiku 2010 r. ekspert w zakresie prawa dotyczącego dziedzictwa kulturowego ostrzegał władze spółki Lobby Hobby, że oferowane do nabycia przedmioty najprawdopodobniej pochodzą z terenów obecnego Iraku i zostały zrabowane z tamtejszych stanowisk archeologicznych. Pomimo tego ostatecznie spółka sfinalizowała w 2010 r. zakup 5500 tysiąca artefaktów – zgodnie z zawartą umową pieniądze zostały przelane na siedem kont bankowych należących do różnych osób, które jak wykazało późniejsze śledztwo były pośrednikami z ZEA i Izraela.
Departament Sprawiedliwości USA złożył w sądzie wniosek o konfiskatę zabytkowych przedmiotów wraz z propozycją zawarcia z firmą Lobby Hobby ugody sądowej. Na mocy zawartej ugody spółka zobowiązała się do zwrotu spornych przedmiotów, przyznała się do nielegalnych praktyk w obrocie zabytkami, a także zapłaciła skarbowi państwa 3 miliony dolarów grzywny. Ponadto nałożono na nią obowiązek wdrożenia w przedsiębiorstwie nowych procedur dotyczących zakupu i importu zabytków, przeszkolenia pracowników i zatrudnienia niezależnych ekspertów celnych. Jak ustaliły amerykańskie służby celne zabytki wysyłano do USA różnymi transportami a skrzynie zawierające gliniane tabliczki fałszywie oznaczono jako próbki płytek ceramicznych. Fałyszwie deklarowano również kraje pochodzenia przesyłek – były nimi Turcja, Izrael i ZEA. W sumie sprzedawcy, którzy w rzeczywistości byli pośrednikami wyekspediowali do USA 15 transportów, z czego pięć ostatnich zostało przejętych przez służby celne. Ostatni transport miał miejsce we wrześniu 2011 r., gdy izraelski pośrednik przesłał około 1000 zabytkowych pieczęci, fałszywie zadeklarowanych jako pochodzących z Izraela.
Właścicielem firmy Hobby Lobby jest Rodzina Greenów zajmująca się od 2009 r. kolekcjonowaniem zabytków biblijnych. Należąca do niej kolekcja (The Green Collection) składa się z ponad 40 tysięcy unikatowych tekstów bliblijnych i innych artefaktów, w tym również z najstarszego znanego modlitewnika żydowskiego.
Źródło: justice.gov
Zenon Purta
