L. Adamczewski, Blask ukrytego złota. Dolnośląskie tajemnice wojenne
Recenzowana książka Wydawnictwa Replika dotyka problemu historii, którym interesuje się większość Polaków oraz zagranicznych dziennikarzy, czyli poszukiwaniem powojennych skarbów. Nic tak bowiem nie przyciąga uwagi, jak zaginione obrazy czy skrzynie złota, „na tropie” pasjonatów starych dziejów.
Zakończenie II Wojny Światowej oznaczało dla Polski połowiczne zwycięstwo. Goryczy dodaje tym bardziej fakt, że wiele dzieł sztuki pozostawionych przez hitlerowców, zostało wywiezionych przez czerwonoarmistów. Kluczowym dokumentem, którym się kierowały powojenne polskie ministerstwa, milicja, czy prywatni amatorzy, była Lista Grundmanna. Ten niemiecki konserwator zabytków wytypował 80 skrytek na Dolnym Śląsku (sztolnie, pałace, piwnice), w których ukrył drogocenne dzieła sztuki. Autor „Blasku ukrytego złota”, pracujący także jako dziennikarz, w fachowy sposób analizuje i poddaje krytyce ślady, tropy świadczące o ukrytych skarbach. Zazwyczaj historia danego odkrycia kończy się jego krytyką jako fantazja czy legenda tworzona przez miejscowych. Warto jednak sięgnąć po tę książkę, aby poznać miejsca ukrycia potencjalnych ukrytych skarbów, są one jeszcze do dziś osnute tajemnicą. Fabuła książki zostawia miejsce na dalszą ciekawość, gdyż istnieje potencjalna możliwość występowania i istnienia poszukiwanych zabytków. Jak opisuje autor, zajmują się tym co raz bardziej profesjonalne grupy badawcze, portale czy magazyny dla odkrywców. Odpowiednie służby powojennej Polski także brały udział w poszukiwaniach, nie do końca je rozwiązując.
Przykładowe poszukiwanie drogocennej kolekcji znaczków przez obcokrajowców może świadczyć o ich zainteresowaniu i także sytuacji, kiedy Polacy jakoś sobie nie radzą w tych poszukiwaniach. W rzeczywistości PRL-u zdarzały się także rabunki owych skarbów. Do innych publikacji Leszka Adamczewskiego należą książki: „Zagrożone dziedzictwo. Zaskakujące losy zabytków na krętych ścieżkach XX wieku”, „Podziemny skarbiec Rzeszy. Tajemnice fortyfikacji międzyrzeckich” czy „Skarby w cieniu swastyki” oraz wiele innych. Bibliografia zamieszczona na końcu recenzowanej publikacji ukazuje książki i artykuły prasowe oraz filmy dokumentalne i reportaże telewizyjne dotyczące omawianej tematyki. Jak czytamy w zakładce na początku książki, autor od 2009 roku współpracuje z Wydawnictwem Replika. Tematyka poruszona na 368 stronach jest w pewnym sensie kontynuacją zainteresowań, obejmujących poszukiwania poniemieckich zabytków.
Sytuacja w której rabowano umieszczane w piwnicach zamków artefakty, nie powinna mieć miejsca. Niestety – dla dobra ogólnie kultury narodowej – takie sytuacje się zdarzały. Analiza i krytyczne rozwiązanie tajemmnic na końcu rozdziałów, w większości zostaje rozwiązane jako legenda. Przetrwały one w pamięci potomnych, choć cząstkę prawdy być może zawierają.
Wydawnictwo: Replika
Ocena recenzenta: 6/6
Paweł Marek
