Cmentarz polowy z okresu I wojny światowej ze szczątkami 24 żołnierzy niemieckich odkryto w trakcie prac przy budowie drogi ekspresowej S8 na odcinku od węzła Poręba do Ostrowi Mazowieckiej.
Podczas zdjęcia wierzchniej warstwy gruntu (tzw. odhumusowanie) natrafiono na zarysy jamy grobowej – dwa rzędy pochówku wzdłuż starej drogi krajowej nr 8 w rejonie miejscowości Nowa Osuchowa w gminie Ostrów Mazowiecka. Roboty ziemne zostały wstrzymane od maja do 5 czerwca, na obszarze około 2 arów. W trakcie dotychczasowych prac prowadzonych m.in. przez pracowników Centrali GDDKiA z Wydziału Archeologii Departamentu Środowiska odkryto 19 grobów żołnierskich, w tym dwa zbiorowe (w jednym były szczątki 3 osób, w drugim – 4). W sumie pochowano tam 24 żołnierzy niemieckich, o czym świadczą m.in. resztki umundurowania, guziki, obuwie, czy hełmy pruskie – znane z I wojny światowej tzw. pikielhauby. Przy dwóch żołnierzach znaleziono tez dokumenty – książeczki wojskowe, dwa notatniki, oraz rzeczy osobiste – portfel, srebrny zegarek, fajki. Szczątki oraz rzeczy osobiste trafiły do Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, zaś dokumenty do Archiwum Akt Nowych w Warszawie (gdzie bezpłatnie przejdą konserwacje i badania). Ostateczne miejsce pochówku wskaże Fundacja „Pamięć”. Właśnie zakończono prace przy ostatnim z grobów, natomiast należy się spodziewać dalszych prac w innych miejscach, gdyż wschodnie przedpola Warszawy były terenem walk w latach: 1915 (I wojny światowej), w 1920 (wojna polsko-bolszewicka) oraz w 1939 i 1944 (II wojny światowej). Z kolei Fundacja „Pamięć” wystąpiła do GDDKiA z wnioskiem o udostępnienie jednej z działek w granicach budowanej drogi ekspresowej S8 na odcinku Wyszków – węzeł Poręba, w rejonie miejscowości Białebłoto – Kurza w gminie Brańszczyk. Jeśli posiadane informacje się potwierdzą konieczna będzie tam ekshumacja 2 mogił, w których spoczywa kilkudziesięciu żołnierzy niemieckich z II wojny światowej – polegli prawdopodobnie w 1944r. Ponieważ jest to pierwsze wstrzymanie prac budowlanych przy realizacji drogi ekspresowej S8 na odcinku Wyszków – Ostrów Mazowiecka, prace ruszyły wiosną tego roku, trudno w tej chwili przewidzieć, czy wstrzymywanie robót w związku z pracami archeologicznymi, będzie miało wpływ na termin zakończenia inwestycji.
Źródło: „ostrowmaz.com”
Fot.:Niemieccy żołnierze jadący na front, napis na wagonie głosi: Z Monachium przez Metz na Paryż. Fot. Wikipedia Commons.
Marika Matusiak
