Klasyka przedwojennej polskiej kinematografii. Londyńskie archiwa wyraziły zgodę na odtworzenie przedwojennych filmów, które w Polsce zachowały się we fragmentach. Chodzi między innymi o produkcje Mieczysława Krawicza pod tytułem „Robert i Bertrand” (1938) oraz „Dzień wielkiej przygody” Józefa Lejtesa (1932).
1 lutego br. do Filmoteki Narodowej w Warszawie dotarła kolekcja przedwojennych filmów z archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Mowa o 32 filmach 16 mm, które trafiły do Instytutu w latach 70. i 80. minionego wieku oraz zdekompletowanych filmach 35 mm, które z kolei znalazły się w Londynie w latach 30-tych. W spotkaniu wzięli udział między innymi Dyrektor Filmoteki Narodowej Anna Sienkiewicz-Rogowska, Konsul RP w Wielkiej Brytanii Krzysztof Grzelczyk, Wiceprezes IPMS Michał Olizar, Kierownik Archiwum IPMS Andrzej Suchcitz, Zastępca Kierownika Archiwum IPMS Jadwiga Kowalska, Wojciech Deluga (IPMS), Prezes Polska YMCA London Krzysztof de Berg oraz Michał Pieńkowski (FN).
Szczęśliwie, to są takie części tych filmów, które w Filmotece Narodowej się nie zachowały – informuje Anna Sienkiewicz – Rogowska. Taśmy oczywiście przejdą odpowiednią konserwację, proces skanowania, dzięki któremu będzie możliwe uzupełnienie i scalenie w jedną całość owych filmów.
„Robert i Bertrand” to polski film fabularny z 1938 roku. Przedwojenna komedia powstała na podstawie wodewilu Johanna Nepomuka Nestroya – austriackiego aktora, pisarza i śpiewaka operowego. Opowiada historię młodej, pochodzącej z zamożnego domu pisarki – Ireny (Helena Grossówna), która szuka natchnienia do napisania oryginalnej powieści kryminalnej. W tym samym czasie na prowincji przypadkowo poznają się tytułowy Bertrand – zredukowany urzędnik, którego sytuacja zmusiła do sprzedaży krawatów (w tej roli Eugeniusz Bodo) – oraz Robert (Adolf Dymsza) – ekspert ds. handlu krawatami, których łączą interesy. Trafiają oni na wesele, podczas którego dochodzi do kradzieży pieniędzy. Bertrand i Robert – podejrzani o wspomnianą kradzież – zostają aresztowani. W więzieniu poznają Irenę, szukającą wrażeń, w której ze wzajemnością zakochuje się Bertrand.
Wśród tytułów, które trafiły do warszawskiej Filmoteki jest też między innymi „Antek Policmajster” (1935) z Adolfem Dymszą, opowiadający historię handlarza, który zostaje niesłusznie oskarżony
o ośmieszanie władzy cesarskiej oraz „Jego wielka miłość” (1936) ze Stefanem Jaraczem, wcielającym się w rolę byłego aktora, który marzy o zagraniu Napoleona.
Dodajmy, że część nagrań nie była nigdy wyświetlana w Polsce, natomiast Londyn – w latach 1940-1990 siedziba rządu RP na uchodźstwie – był jednym z najważniejszych miast dla ówczesnej Polonii.
Źródła: dzieje.pl; fn.org.pl; polskieradio.pl; filmweb.pl
Fot.: Eugeniusz Bodo (Wikimedia Commons)
Małgorzata Wołoch