21 lipca 2015 r. na posiedzeniu Rady Ministrów została przyjęta uchwała w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie”. Następnie został podpisany list intencyjny pomiędzy instytucjami zaangażowanymi w realizację inwestycji. List w obecności premier RP Ewy Kopacz podpisali: minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Małgorzata Omilanowska, wiceprezes Rady Ministrów, minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego prof. Zbigniew Wawer i dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro.
„Budowa realizowana będzie w ramach wieloletniego programu rządowego opiewającego na 310 mln zł. W pierwszym roku, czyli w 2016 r., pierwsza transza wyniesie 11,6 mln zł” – poinformowała premier na konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.
Siedziba MHP o powierzchni około 24 tys. m2 powstanie na terenie Cytadeli Warszawskiej w zespole muzealnym, do którego należeć będzie już istniejące Muzeum X Pawilonu, budowane Muzeum Katyńskie oraz Muzeum Wojska Polskiego. Muzeum Historii Polski zajmie główne miejsce w całym kompleksie w tzw. Cytadeli Muzeów. „Otwarcie muzeum będzie miało miejsce w 2018 r. Chcielibyśmy, by to otwarcie nastąpiło w listopadzie w 100. rocznicę odzyskania niepodległości” – powiedziała premier, Ewa Kopacz.
Natomiast minister Omilanowska powiedziała, że jest bardzo szczęśliwa, iż muzeum zostanie zbudowane i, że „uchwała została podjęta jednogłośnie przez wszystkich członków rządu”. Podziękowała również dyrektorowi Robertowi Kostro za jego wieloletnie starania i walkę o to, aby muzeum powstało.
Koszty realizacji Programu wieloletniego „Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie” w latach 2016-2019 nie przekroczą kwoty 310 mln zł. Program zostanie sfinansowany z budżetu państwa.
W nowym gmachu Muzeum znajdzie się przede wszystkim ekspozycja stała Muzeum. Narracyjna wystawa w sposób innowacyjny przedstawi najważniejsze wątki dziejów Polski, w tym historię polityczną, kultury, życia społecznego i obyczajów. Centralne miejsce znajdzie w niej historia polskiej wolności. Wystawa, opowiadająca chronologicznie o dziejach Polski, będzie złożona z siedmiu galerii: Polska Piastów i Jagiellonów, Dawna Rzeczpospolita, Wiek XIX. Pod zaborami, II Rzeczpospolita, II wojna światowa, PRL i aneks (tematy po roku 1989). Wystawa stworzona będzie z oryginalnych obiektów oraz środków audiowizualnych, scenograficznych, multimedialnych. W nowym gmachu znajdzie się sala wystaw czasowych, które będą uzupełniały i wzbogacały treści zawarte w wystawie stałej. Powstanie tym samym unikatowy ośrodek muzealny, odwiedzany przez turystów z kraju i zagranicy oraz stanowiący centrum popularyzacji historii i dialogu na temat dziedzictwa narodowego.
* * *
Muzeum Historii Polski: wystawy, wydarzenia, edukacja
Ponad 30 wystaw, setki najrozmaitszych wydarzeń w kraju i za granicą oraz 60 publikacji książkowych – takim dorobkiem może się pochwalić Muzeum Historii Polski w ciągu swojej blisko 10-letniej historii. Łącznie w działaniach Muzeum udział wzięło ponad 1 milion osób, a same wystawy (w tym te internetowe) obejrzało prawie 1,5 miliona widzów.
Muzeum powstało w 2006 roku i prowadzi aktywną działalność wystawienniczą, przedstawiając najważniejsze wątki polskiej historii – państwa i narodu. Proponuje bogatą ofertę edukacyjną, której celem jest szerzenie wiedzy o polskim dziedzictwie, budowanie postaw obywatelskich w duchu szacunku dla tradycji i otwartości na świat. Muzeum przedstawia polskie dzieje w powiązaniu z historią innych narodów Europy, szczególnie tych, które żyły na obszarze dawnej Rzeczypospolitej.
Efektem tych działań są liczne wystawy jak m.in. „Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności” i „Pod wspólnym niebem” na temat I Rzeczypospolitej i jej bogactwa kulturowego, obie zorganizowane w Zamku Królewskim w Warszawie, czy międzynarodowa wystawa „Jan Karski. Człowiek Wolności” prezentująca losy polskiego emisariusza, pokazana w ponad 20 krajach na świecie. W 2012 roku Muzeum jako jedna z pierwszych polskich Instytucji rozpoczęła współpracę przy międzynarodowym projekcie Google Cultural Institute, w ramach której do dziś powstało dziewięć multimedialnych wystaw (www.wystawy.muzhp.pl). Wystawy, programy edukacyjne i publikacje Muzeum były wielokrotnie nagradzane, w tym najbardziej prestiżową nagrodą muzealniczą Sybilla oraz prestiżową nagrodą książkową Klio.
W ciągu prawie swojej 10-letniej historii Muzeum zorganizowało wiele rozmaitych wydarzeń, z których część na stałe wpisała się w kalendarz imprez kulturalnych w Polsce. Wśród nich należy wymienić corocznie organizowany „Przystanek Niepodległość” z okazji Święta 11 listopada i plebiscyt „Wydarzenie Historyczne Roku”, w którym wyróżniane są najciekawsze przedsięwzięcia historyczne w Polsce organizowane w danym roku. Z blisko 1000 wydarzeń połowa poświęcona była działalności edukacyjnej, w ramach której organizowane były konkursy filmowe dla szkół, spektakle teatralne, gry miejskie oraz lekcje muzealne.
Muzeum znaczną część swojej działalności prowadzi w internecie. Pod auspicjami MHP prowadzonych jest blisko 20 różnych stron internetowych. Wśród najważniejszych należy wymienić „Jan Karski. Niedokończona misja”, internetową bazę bibliograficzną czasopism humanistycznych – BazHum czy popularny serwis historyczny – www.dzieje.pl, którego każdego roku odwiedza ponad 1,5 miliona użytkowników.
Muzeum Historii Polski jest instytucją, która wprowadza tradycję w nowoczesność. Przejawia się to nie tylko w sposobie pojmowania swojej misji, ale także w postawie wobec odbiorców. Sformułowane na nowej stronie internetowej zasady otwartego udostępniania cyfrowych zasobów Muzeum przyczynia się do popularyzacji historii poprzez ułatwienie dostępu do źródeł wiedzy i materiałów wspierających edukację i rozwijanie indywidualnych pasji. MHP oferuje wszystkim równy, otwarty dostęp do posiadanych cyfrowych zasobów i umożliwia dalsze korzystanie ze znacznej części stworzonych materiałów.
Deklaracja Polityki Otwartości czyni z MHP pioniera wśród polskich muzeów historycznych i włącza je do elitarnego grona otwartych instytucji kultury. Deklaracja ta jest wyrazem otwartej postawy, gotowości i chęci dzielenia się ze swoimi odbiorcami zasobami, które znajdują się pod opieką Muzeum.
Muzeum realizuje program współpracy zagranicznej z innymi muzeami, instytucjami akademickimi oraz edukacyjnymi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Rosji, Francji i Niemczech. Prowadzi również specjalny fundusz stypendialny dla zagranicznych historyków interesujących się historią Polski. W ramach ogólnopolskiego programu grantowego „Patriotyzm Jutra” Muzeum Historii Polski rozdysponowało 12 mln zł i dofinansowało blisko 650 projektów, których celem jest odkrywanie i upowszechnianie wiedzy z zakresu historii Polski oraz wspieranie inicjatyw angażujących społeczności w działania poświęcone pielęgnowaniu i promowaniu lokalnego dziedzictwa i kultury.
W Radzie Muzeum Historii Polski zasiadają najwybitniejsi polscy historycy, wśród nich między innymi
prof. dr hab. Andrzej Friszke, prof. dr hab. Wojciech Roszkowski oraz prof. dr hab. Henryk Samsonowicz.
