10 dolarów amerykańskich z wizerunkiem cesarza Nortona I

17 września 1859 roku Joshua Norton ogłosił się cesarzem Stanów Zjednoczonych

Tego dnia 1859 roku Joshua Norton ogłosił się cesarzem Stanów Zjednoczonych jako Norton I

Joshua Norton w 1859 roku w San Francisco ogłosił się cesarzem Stanów Zjednoczonych. 4 lata później przyjął tytuł Protektora Meksyku. Panował 21 lat, do swojej śmierci. Jego postać w swoich dziełach umieścili między innymi Mark Twain i Charles Bukowski.

Kim właściwie był Joshua Norton?

Rodzicami Nortona byli John Norton i Sarah Norden, angielscy Żydzi. Rodzina przeniosła się do Południowej Afryki na początku 1820 roku w ramach wspieranego przez rząd planu kolonizacji. Najprawdopodobniej Norton urodził się w Deptford w hrabstwie Kent (dziś. część Londynu), prawdopodobnie 4 lutego 1818 roku. Data nie jest pewna i w wielu źródłach widnieje inna.

​​Joshua Norton przybył do San Francisco, przypuszczalnie 23 listopada 1849 roku. Wiadomo, że odniósł spory sukces na rynkach towarowych i spekulacjach na rynku nieruchomości. Pod koniec 1852 roku był jednym z najlepiej prosperujących i szanowanych obywateli miasta.

W grudniu 1852 roku Chiny wprowadziły zakaz eksportu ryżu. W San Francisco jego cena wzrosła z 9 do 79 centów/kg. Norton zainwestował więc w kupno ryżu, jednak jego plany nie powiodły się i wkrótce doprowadziły go do strat. Bank przejął jego nieruchomości, aby spłacić długi.

Nadal pozostawał aktywny, sprzedając różne towary. W sierpniu 1858 roku opublikował oświadczenie, w którym ogłosił swoją kandydaturę do Kongresu Stanów Zjednoczonych.

Norton I Cesarz Stanów Zjednoczonych Ameryki

W 1859 roku, całkowicie niezadowolony ze struktur prawnych i politycznych Stanów Zjednoczonych, wydał krótki „Manifest” skierowany do „Obywateli Unii”. Nakreślił w nim kryzys narodowy, tak jak go postrzegał. Zasugerował konieczność podjęcia działań. Manifest ukazał się jako reklama w „Codziennym Wieczornym Biuletynie San Francisco”.

Dwa miesiące później, 17 września 1859, Norton osobiście dostarczył do Biuletynu list, ogłaszając się „Cesarzem tych Stanów Zjednoczonych”:

Na stanowczą prośbę i pragnienie znacznej większości obywateli Stanów Zjednoczonych, ja, Joshua Norton, dawniej z Zatoki Algoa na Przylądku Dobrej Nadziei, a teraz przez ostatnie 9 lat i 10 miesięcy z San Francisco w Kalifornii, ogłaszam się Cesarzem tych Stanów Zjednoczonych; i na mocy nadanych mi przez to uprawnień, niniejszym nakazuję przedstawicielom różnych Stanów Unii, aby zebrali się w Sali Muzycznej tego miasta w dniu 1 lutego następnego roku, a następnie dokonali takich zmian w istniejących przepisach Unii, które mogą złagodzić zło, w którym pracuje kraj, a tym samym wzbudzić zaufanie, zarówno w kraju, jak i za granicą, w naszą stabilność i integralność.

—  NORTON I, Cesarz Stanów Zjednoczonych

Gazeta wydała obwieszczenie Nortona I, rozpoczynając tym samym jego 21-letnie panowanie.

Panowanie Nortona I

Szybko po rozpoczęciu panowania, Norton wydał dekret, w którym formalnie zniósł Kongres Stanów Zjednoczonych. W tym samym dekrecie nakazał wszystkim zainteresowanym przybycie w lutym 1860 roku do Musical Hall w San Francisco, aby „naprawić zło, na które się skarżyli”.

W cesarskim dekrecie wydanym w styczniu 1860 roku Norton wezwał armię do usunięcia wybranych przez niego urzędników Kongresu USA. Oczywiście jego „rozkazy” zignorowano. Kongres również nie przejmując się, kontynuował swoją działalność.

W lipcu 1960 roku nakazał rozwiązanie republiki na rzecz tymczasowej monarchii. W 1862 roku wydał dekret nakazujący Kościołowi rzymskokatolickiemu i protestanckiemu publiczne wyświęcenie go na „Cesarza”.

Wielu jego dekretów i nakazów nie można potwierdzić historycznie. Niektóre gazety, gdy Norton ogłosił się cesarzem, wykorzystały jego zaburzenia i popularność i same zaczęły publikować dekrety cesarza (np. w Kalifornii), których faktycznie nie wydał. W amerykańskiej historiografii czasem określa się go jednak jako wizjonera i dalekowzrocznego władcę. Miał m.in. zakazać wszelkich form konfliktów religijnych i między sektami, a także często wzywać do wzniesienia mostu pomiędzy San Francisco i Oakland. Finalnie projekt mostu podjęto, lecz wiele lat po jego śmierci.

W 1867 roku oficer Armand Barbier aresztował Nortona, aby zmusić go do leczenia zaburzeń psychicznych. Barbier był częścią „lokalnej siły pomocniczej”, której członków nazywano „policjantami”. W rzeczywistości byli prywatnymi ochroniarzami, opłacanymi przez mieszkańców sąsiedztwa i właścicieli firm.

Aresztowanie Nortona I oburzyło obywateli i wywołało zjadliwe artykuły w gazetach. Komendant policji nakazał jego uwolnienie i oficjalnie go przeprosił. Norton udzielił Armandowi Barbierowi cesarskiego ułaskawienia.

W amerykańskim spisie ludności z 1870 roku Joshua Norton ma 50 lat i mieszka przy 624 Commercial Street. Jego zawód: „Cesarz”.

Zaznaczono również, że jest szalony.

Polityka zagraniczna Nortona I

Norton szeroko komentował politykę i działania innych rządów. Wydawał odezwy, wysyłał listy do zagranicznych przywódców. Próbował nawiązać z nimi przyjazne stosunków oraz, jeśli uznał to za konieczne, nakłaniał do lepszego zachowania.

W 1862 roku Meksyk został najechany przez francuskiego cesarza Napoleona III. Marionetkowym władcą został Maksymilian I. Wiadomość ta szybko dotarła do San Francisco. Zasugerowano, aby cesarz Norton przyjął tytuł „Protektora Meksyku. Norton z radością zobowiązał się do przyjęcia tytułu. Ale później cofnął ten tytuł, stwierdzając:

Nie da się ochronić tak niespokojnego narodu.

Norton napisał wiele listów do królowej Wiktorii. Sugerował, że mogą się pobrać, aby wzmocnić więzi między swoimi narodami. Królowa nigdy nie odpowiedziała. Wysłał również wiele listów do Kamehameha V, ówczesnego króla Hawajów, w sprawie posiadłości na Hawajach. Pod koniec swoich rządów Kamehameha odmówił uznania demokratycznego rządu USA. Zamiast tego zdecydował się uznać Nortona za jedynego przywódcę Stanów Zjednoczonych.

Śmierć Nortona i jego bogactwo

Wieczorem 8 stycznia 1880 roku Norton upadł na rogu ulic California i Dupont (obecnie Grant Avenue) przed starą katedrą św. Marii. Zmierzał na wykład do Kalifornijskiej Akademii Nauk. W nekrologu napisano, że oficer policji pospieszył po powóz, by zawieźć go do szpitala City Receiving Hospital. Norton zmarł, zanim zdążył przybyć powóz. Napisano także:

Na cuchnącym chodniku, w ciemności bezksiężycowej nocy, pod kapiącym deszczem… Norton I, dzięki łasce Bożej, cesarz Stanów Zjednoczonych i obrońca Meksyku, odszedł z tego życia.

Szybko stało się jasne, że Norton zmarł w całkowitym ubóstwie. Wbrew pogłoskom o bogactwie. Przy nim znaleziono pięć lub sześć dolarów w drobnych. W jego dobytku znajdowała się poobijana szabla, różne nakrycia głowy, czapka wojskowa z czerwoną koronką i inna czapka pasująca do mistrza orkiestry wojennej, frank francuski z 1828 roku i garść cesarskich obligacji, które sprzedawał turystom po fikcyjnym oprocentowaniu 7%.

Znaleziono także fałszywe telegramy rzekomo pochodzące od cesarza Rosji Aleksandra II, gratulacje z okazji zbliżającego się małżeństwa z królową Wiktorią, a także od prezydenta Francji przepowiadającego, że taki związek byłby katastrofalny dla pokoju na świecie. Znaleziono także jego listy do królowej Wiktorii i 98 akcji w nieczynnej kopalni złota.

Miał mieć zwykłą trumnę dla „nędzarza”. Biznesmeni z San Francisco założyli fundusz pogrzebowy, który pozwolił na godne pożegnanie i lepszą trumnę. Pogrzeb odbył się 10 stycznia.

Mark Twain

W trakcie „panowania” Nortona, w San Francisco przebywał Mark Twain, słynny amerykański pisarz. Przeprowadził się tam w 1964 roku. Na Nortonie Twain wzorował postać króla w książce Adventures of Huckleberry Finn, wydanej w 1885 roku jako powieść dla młodzieży (pierwsze polskie wydanie w 1898 roku – Przygody Hucka) – kontynuacji przygód Tomka Sawyera.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*