Tego dnia 1883 roku pociąg Orient Express wyruszył w swój pierwszy kurs
Orient Express to nazwa, którą każdy kojarzy – ten niezwykły pociąg pasażerski zyskał wieczną sławę nie tylko dzięki swojej nowatorskiej, transkontynentalnej trasie przez Europę, ale także dzięki powieści Agathy Christie – Morderstwo w Orient Expressie.
Idea Orient Expressu
Pomysłodawcą Orient Expressu był belgijski biznesmen Georges Nagelmackers. Podczas swojej podróży do Stanów Zjednoczonych miał zetknąć się z pociągami nocnymi. Pomysł ten tak mu się spodobał, że zapragnął stworzyć coś podobnego na europejskiej ziemi.
W 1872 roku założył firmę Compagnie Internationale des Wagons-Lits, która zajmowała się produkcją luksusowych wagonów pociągowych, w tym sypialnianych oraz restauracyjnych.
Trasa
W swoją pierwszą podróż Orient Express wyruszył 4 października 1883 roku – z Paryża do Konstantynopola. Zabrał wtedy na pokładzie 40 pasażerów, a sama podróż trwała 7 dni. Od Paryża do portu w Warnie podróż faktycznie odbywała się koleją, natomiast z Warny pasażerowie zostali przewiezieni parowcem przez Morze Czarne do Konstantynopola.
Jednak już od 1889 roku, podróż z Paryża do Konstantynopola odbywała się na całej trasie bezpośrednio koleją.
Najbardziej znana trasa biegła od Paryża przez Strasburg, Monachium, Wiedeń, Budapeszt, Bukareszt, aż po Konstantynopol i liczyła około 2740 kilometry.
Lata świetności
Największy rozkwit Orient Express przeżył po zakończeniu I wojny światowej. Warto tutaj wspomnieć, że rozejm zawarty 11 listopada 1918 roku w Compiegne, kończący Wielką Wojnę, miał miejsce właśnie w wagonie restauracyjnym wyprodukowanym przez firmę Georgesa Nagelmackersa, pomysłodawcy Orient Expressu.
Po wojnie powstały nowe trasy i połączenia Orient Expressu, między innymi biegnące przez Mediolan, Wenecję i Ateny.
Wnętrza wagonów Orient Expressu były bogato wyposażone – orientalne dywany, aksamitne zasłony i mahoniowa boazeria kojarzyły się z luksusem i tym też były. W latach międzywojennych elity europejskie pragnęły przejechać się tym luksusowym składem po Europie.
Składy Orient Expressu były interesującym miejscem także dla pisarzy, którzy umieścili akcję swoich powieści w tych właśnie wagonach. Pierwszym był Bram Stoker, autor wydanej w 1897 roku powieści Drakula, który umieścił część fabuły podczas przeprawy pociągiem z Paryża do Warny.
Kolejnym pisarzem, który przyniósł sławę temu pociągowi, był Graham Green – w 1932 roku wydał powieść Pociąg do Stambułu. Najsłynniejszą powieścią dziejącą się na trasie Orient Expressu był wspominany kryminał Agathy Christie – Morderstwo w Orient Expressie, wydany w 1934 roku.
Orient Express – lata zmierzchu
Wybuch II wojny światowej zatrzymał kursowanie Orient Expressu. Po 1945 roku trasa ponownie została otworzona, jednak sytuacja polityczna w Europie nie pozwoliła jej na powrót do dawnego blasku. Kontynent podzielony żelazną kurtyną nie sprzyjał jej rozwojowi. Również postęp technologiczny w obrębie lotów pasażerskich przejął część klienteli Orient Expressu.
20 maja 1977 roku miała miejsce ostatnia podróż na trasie Paryż – Konstantynopol. Był to koniec dla tej trasy po 94 latach od pierwszej podróży.
Bibliografia:
- Orient-Express, Encyklopedia Britannica [dostęp: 27.09.2024]
- Vedrana Bileta, Why Is the Orient Express So Famous?, The Collector [dostęp: 27.09.2024]
Fot. Pocztówka z 1900 roku, Jürgen Franzke (Hrsg.):Orient-Express, König der Züge, 1998
