Gra planszowa

Polscy archeolodzy odnaleźli grę planszową sprzed 4 tysięcy lat

Polscy archeolodzy prowadzący badania w Omanie odkryli kamienną planszę do gry z zaznaczonymi polami i zagłębieniami. Tak rzadkiego odkrycia dokonano na terenie osady sprzed ponad 4 tys. lat. Dotychczas znano tylko kilka tego typu obiektów odnalezionych na terenach Doliny Indusu i z Mezopotamii.

W rejonie wsi Ayn Bani Saidah w Omanie były prowadzone badania przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Głównym przedmiotem badań było osadnictwo z epoki brązu i żelaza. W trakcie prowadzonych prac doszło do interesującego odkrycia, o którym poinformował kierownik badań prof. Piotr Bieliński „W jednym z pomieszczeń dużego budynku z okresu Umm an-Nar znaleźliśmy planszę do gry!”.

Projektem współkieruje dyrektor generalny ds. starożytności w Ministerstwie Dziedzictwa i Turystyki Sułtanatu Omanu, dr Sultan al-Bakri. Prof. Bieliński dodał, że takie znaleziska są rzadkie. Kilka przykładów podobnych plansz znanych jest z Doliny Indusu, a także z Mezopotamii, między innymi ze sławnych grobów królewskich z Ur. Ponadto plansza wykonana jest z kamienia i ma zaznaczone pola i zagłębienia. Naukowcy określają znalezisko jako „najbardziej pasjonujące i zupełnie niespodziewane” w ostatnim sezonie badań.

Według badaczy rejon wsi Ayn Bani Saidah był w pradziejach miejscem strategicznie położonym na skrzyżowaniu szlaków. Miał bowiem łączyć ważne ośrodki starożytności: Bat na południu i Al-Ayn na północy oraz wybrzeże morskie w pobliżu portu Sohar na wschodzie. Miejsca te są aktualnie wpisane na  Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO.

„Wzdłuż tej trasy znajduje się kilka ważnych osad tzw. kultury Umm an-Nar z epoki brązu. Mieliśmy więc nadzieję, że i nasze stanowisko znajdzie się w tej samej lidze” – przekazał prof. Piotr Bieliński.

Z kolei dr Agnieszka Pieńkowska z CAŚ UW, która w ramach projektu analizuje pozostałości z epoki brązu, poinformowała, że „Osada z okresu Umm an-Nar jest wyjątkowa między innymi dlatego, że znajdują się w niej aż cztery wieże: trzy okrągłe i jedna ryzalitowa. Mimo swych rozmiarów, blisko 20 m średnicy, jedna z okrągłych wież nie była widoczna na powierzchni i została odkryta dopiero podczas wykopalisk. Funkcja tych wież czeka ciągle na wyjaśnienie”.

Badacze znaleźli też dowody na obróbkę miedzi w tym miejscu. Według prof. Bielińskiego pokazuje to, że osada uczestniczyła w tym lukratywnym handlu, o którym wspominają źródła pisane z Mezopotamii. „Oman był bowiem potęgą metalurgiczną tamtej epoki”, zaznaczył prof. Bieliński.

Według polskich badaczy ich najnowsze odkrycia pokazują, że obszar badań – czyli mikroregion Qumayrah – miał w starożytności większe znaczenie, niż dotąd sądzono, i kryje jeszcze wiele niespodzianek. Wstępne prace ekspertów z CAŚ UW rozpoczęły się w 2015 r. Dolina okazała się bardzo bogata w pozostałości archeologiczne z różnych okresów.

Prof. Bieliński podkreślił tym samym, że „Ta obfitość śladów osadnictwa z różnych okresów świadczy o tym, że dolina ta była ważnym miejscem w prehistorii, a być może także i historii Omanu”

Źródło: naukawpolsce.pl
fot. J. Śliwa/PCMA UW

Maciej Polak

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*