W dniach 14-16 marca w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego odbędzie się organizowana przez Studencki Klub Międzyepokowych Badań Historycznych Interdyscyplinarna Sesja Naukowa „Pro libertate! Niezależność – Suwerenność – Niepodległość od starożytności do czasów współczesnych”, będąca częścią obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
Naukowcy wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym włączają się bowiem wewspomniane obchody w sposób najdoskonalszy, a więc poprzez pozostawienie po sobie rzeczowej analizy nie tylko tego co stało się w roku 1918 w Polsce, ale w ogóle problematyki niezależności, suwerenności i niepodległości, z którą przecież człowiek styka się od początku swojej historii.
Ażeby należycie zrozumieć problem, postawiony w tytule konferencji konieczne jest spojrzenie nań w możliwie jak najszerszym kontekście. Ponieważ zaś nie jest możliwe zrozumienie teraźniejszości bez należytego poznania przeszłości, istnieje głęboka potrzeba spojrzenia na zagadnienie począwszy od owego czasu kiedy wszystko się zaczęło, a więc od starożytności. Następnie przechodząc przez kolejne epoki (średniowiecze, nowożytność, wiek XIX i wiek XX) dojść wreszcie do współczesności i zmierzyć się z problemami, przed którymi stoimy dzisiaj. Problem niezależności, suwerenności i niepodległości musimy bowiem badać z perspektywy różnych nauk. W jednym miejscy gromadzą się więc nie tylko historycy, ale i badacze innych nauk, którzy przedstawią nie tylko ujęcia przekrojowe ale i studia przypadków.
Program Sesji
Dzień Pierwszy – środa, 14 marca 2018 r.
10.00-10.30 – otwarcie Interdyscyplinarnej Sesji Naukowej Pro libertate! Niezależność – Suwerenność – Niepodległość od starożytności do czasów współczesnych
(budynek Pomuzealny, Sala A)
- wystąpienie przedstawiciela Marszałka Senatu RP – prof. dr hab. Jan Żaryn
- przywitanie Gości przez opiekuna naukowego SKMBH – dr hab. Paweł Skibiński
- sprawy organizacyjne – Michał Gniadek-Zieliński, prezes SKMBH
10.30-12.40 – I OBRADY PLENARNE, sekcja XX w.
(budynek Pomuzealny, Sala A)
prowadzący: Michał Gniadek-Zieliński
- 10.30-10.50 – dr hab. Paweł Skibiński (UW) – Suwerenność w kontekście dziejów politycznych XX w. – wyzwanie historiograficzne
- 10.50-11.10 – mgr Jarosław Krasnodębski (UMK) – Droga do niepodległości na kresowym Pokuciu w Stanisławowie
- 11.10-11.30 – Szymon Antosik (UW) – Rekrutacja do Armii Polskiej we Francji wśród Polonii w Stanach Zjednoczonych
- 11.30-11.50 – mgr Paweł Stefanek (UMCS) – Walka Estończyków o niezależność.
- 11:50-12:10 – Bartłomiej Kucek (UW) – Walka o niezależność we własnym państwie. Przypadek Słowaków w Czechosłowacji w latach 1918-1925 na podstawie dyskusji w parlamencie.
- 12.10-12.40 – Dyskusja
13.00-15.00 – przerwa obiadowa
15.00-17.00 – II OBRADY PLENARNE, sekcja starożytność
(budynek Pomuzealny, Sala 125)
prowadzący: Angelika Rumińska
- 15.00-15.20 – x. dr Stanisław Adamiak (UW) – Cesarz w Kościele czy ponad Kościołem? Od Konstantyna do Teodozjusza
- 15.20-15.40 – mgr Daria Olbrycht (UAM) – Granice romanizacji. Małe narody na pograniczu Cesarstwa
- 15.40-16.00 – Mateusz Raszyński (UAM) – Ilu obrońców może mieć Rzym? Libertas w mennictwie uzurpatorskim cesarzy wojskowych
- 16.00-16.20 – mgr Beata Gatyńska-Cywińska (UW) – Krew, piach i gladiatorzy. Filmowe impresje wokół postaci Spartakusa na wybranych przykładach
- 16.20-16.40 – Dyskusja
16.40-17.00 – przerwa kawowa
17.00-19.40 – III OBRADY PLENARNE, sekcja średniowiecze
(budynek Pomuzealny, Sala 125)
prowadzący: Kacper Bylinka
- 17.00-17.20 – dr hab. Krzysztof Skwierczyński (UW) – Czy świeci są źródłem suwerenności?
- 17.20-17.40 – mgr Michał Janik – Złota Wolność Sarmatów w „Dziejach” Herodota
- 17.40-18.00 – Piotr Goździalski (UW) – Suwerenność cesarzy, królów, książąt i hrabiów w kronice Rudolfa Glabera. Spojrzenie na tle epoki
- 18.00-18.20 – Jakub Bakiera (UW) – Miecz kontra pastorał. Spór biskupa Burcharda z Ottonem Karynckim o panowanie nad Wormacją.
- 18.20-18.40 – Michał Gniadek-Zieliński (UW) – Wolność jako fundament konstytuujący wspólnotę we wczesnym średniowieczu
- 18.40-19.00 – mgr Adam Lubocki (UG) – Sojusze polityczne Bolesława Szczodrego jako próba zdobycia i utrzymania niezależności.
- 19.00-19.20 – Kalina Słaboszowska (UW) – Granice królewskiej niezależności. Satyra na małżeństwo Władysława Jagiełły z Elżbietą Granowską
- 19.20-19.40 – Dyskusja
Zakończenie obrad plenarnych dnia pierwszego
Dzień Drugi, czwartek 15 marca 2018 r.
10.00-12.40 – IV OBRADY PLENARNE, sekcja interdyscyplinaria
(budynek Pomuzealny, Sala Kolumnowa)
prowadzący: Jakub Bakiera
- 10.00-10.20 – dr Michał Łuczewski (UW) – Niepodległość od wewnątrz
- 10.20-10.40 – mgr Mikołaj Kwiatkowski (UW) – Człowiek jako zwierzę polityczne. O relacji jednostki i wspólnoty u Arystotelesa
- 10.40-11.00 – Maciej Witkowski (UW) – Republikanizm, kosmopolityzm, federalizm. Rola państwa w filozofii Immanuela Kanta
- 11.00-11.20 – Mateusz Wojda (UW) – Kto podejmuje decyzję? Carla Schmitta rozważania o suwerenności
- 11.20-11.40 – mgr Konrad Majka (ASzWoj) – Suwerenność a logika liberalizmu. Wokół myśli Schmitta i Foucault
- 11.40-12.00 – Piotr Siewak (UW/ASzWoj) – Suwerenność państwa wobec europejskich wspólnot integracyjnych w XXI wieku
- 12.00-12.20 – Mateusz Gałus (ASzWoj) – Zagadnienie suwerenności w Cybernetyce społecznej
- 12.20-12.40 – Dyskusja
13.00-15.00 – przerwa obiadowa
15.00-16.40 – V OBRADY PLENARNE, sekcja nowożytność
(budynek Pomuzealny, Sala Kolumnowa)
prowadzący: Mikołaj Kwiatkowski
- 15.00-15.20 – dr hab. Piotr Ugniewski (UW) – Podległość i Niepodległość w Europie nowożytnej
- 15.20-15.40 – mgr Tomasz Grzebyk (URz) – Walka katolików o wolność wyznania w XVI-sto wiecznej Anglii
- 15.40-16.00 – Aleksander Popielarz (UW) – Plany Władysława IV ustanowienia kawalerii Orderu Niepokalanego Poczęcia NMP jako zagrożenie dla suwerenności Rzeczypospolitej
- 16.00-16.20 – Magdalena Makówka (UŁ) – Powstanie szkockie z 1745 roku – bunt przeciwko legalnej władzy czy walka o niepodległość? Narracje i interpretacje
- 16.20-16.40 – Dyskusja
16.40-17.00 – przerwa kawowa
17.00-19.40 – VI OBRADY PLENARNE, sekcja XIX w.
(budynek Pomuzealny, Sala Kolumnowa)
prowadzący: Kacper Gęsior
- 17.00-17.20 – prof. dr hab. Maciej Janowski (PAN) – Wolność i niepodległość: między historią idei a historią pojęć
- 17.20-17.40 – mgr Michał Bąk (UW) – Symbolika rewolucyjna i niepodległościowa w insurekcji kościuszkowskiej
- 17.40-18.00 – mgr Kamil Szadkowski (UJ) – Napoleon – gwarantem suwerenności Republiki…
- 18.00-18.20 – mgr Agata Starownik (UW) – Romantywizm? Droga do niepodległości według Elizy Orzeszkowej
- 18.20-18.40 – Michał Rastaszański (UW) – Motyw niepodległości w piosenkach żołnierzy Konfederacji w wojnie secesyjnej
- 18.40-19.00 – mgr Michał Mydłowski (UW) – Secesja stanów Południa jako druga Rewolucja Amerykańska.
- 19.00-19.20 – mgr Paweł Jan Lesisz – Pielgrzymki do Wilna w latach 1905-1914 jako manifestacje niezależności religijnej i narodowej
- 19.20-19.40 – Dyskusja
Zakończenie obrad plenarnych dnia drugiego
Dzień Trzeci, piątek 16 marca 2018 r.
10.00-11.40 – VII OBRADY PLENARNE, sekcja dziejów Afryki
(budynek Pomuzealny, Sala Kolumnowa)
prowadzący: Wojciech Jarosławski
- 10.00-10.20 – dr hab. Michał Leśniewski (UW) – Afryka południowa 1835-1875. O faktach, mitach i stereotypach
- 10.20-10.40 – Jan Jakub Tyszkiewicz (UWr) – Druga wojna burska – wojna o niepodległość czy kolonialny bunt?
- 10.40-11.00 – Bruno Zwierz (UW) – Pytanie o samorządność – Rodezja Południowa w latach 1910-1923
- 11.00-11.20 – mgr Anna Szczepańska (UŁ) – Militarna czy dyplomatyczna? Drogi Namibii do niepodległości
- 11.20-11.40 – Dyskusja
11.40-13.00 – spacer po Starym Mieście
13.00-15.00 – przerwa obiadowa
15.00-16.20 – VIII OBRADY PLENARNE, sekcja XX w.
(budynek Pomuzealny, Sala Kolumnowa)
prowadzący: Piotr Siewak
- 15.00-15.20 – Joanna Chlebicka (UW) – Budowa i utrata niepodległego państwa polskiego na przykładzie historii Gmachu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na alei J. Ch. Szucha 25
- 15.20-15.40 – mgr Maciej Zaborski (UO) – Niepodległość, suwerenność, społeczeństwo – rola i znaczenie kard. Edmunda Dalbora pierwszego prymasa odrodzonej Polski w kształtowaniu postaw społeczno – narodowościowych XIX/XX w.
- 15.40-16.00 – Konrad Smuniewski (UW) – Kwestia niepodległości i suwerenności Polski w nauczaniu kardynałów Puzyny, Kakowskiego, Hlonda, Sapiehy i Wyszyńskiego
- 16.00-16.20 – Grzegorz Garbuz (UW) – Problem autokefalii Kościoła Prawosławnego w II RP
- 16.20-16.40 – Dyskusja
16.40-17.00 – przerwa kawowa
17.00-19.40 – IX OBRADY PLENARNE, sekcja XX w.
(budynek Pomuzealny, Sala Kolumnowa)
prowadzący: Joanna Chlebicka
- 17.00-17.20 – mgr Paweł Magiera (UPJPII) – Boży dar czy rezultat ofiarnej walki pokoleń? Kilka uwag o genezie odzyskanej przez Polskę niepodległości przedstawianej we wstępach do projektów konstytucji z lat 1919-1921
- 17.20-17.40 – mgr Małgorzata Iwańska (UPH w Siedlcach) – Pierwsze lata niepodległości – problemy życia codziennego społeczeństwa powiatu sokołowskiego (województwo lubelskie) po 1918 roku.
- 17.40-18.00 – mgr Wiktor Węglewicz (UJ) – Internowanie ukraińskich działaczy niepodległościowych przez władze polskie w 1918 i 1919 r
- 18.00-18.20 – mgr Marcin Jędrysiak (UWr) – Niepodległość Ukrainy w koncepcjach Wacława Lipińskiego (1917-1930)
- 18.20-18.40 – Malwina Grabowska (UW) – Odzyskanie niepodległości w świetle podręczników do nauczania historii w szkole powszechnej w latach 1932-1939
- 18.40-19.00 – mgr Łukasz Bojko (UWr) – Wielka Polska albo żadna. Niepodległość, a więc wielkość. Rola dziejowa Polski w myśli Narodowych Sił Zbrojnych
- 19.00-19.20 – Igor Niewiadomski (UW) – W poszukiwaniu inspiracji … Do jakich tradycji niepodległościowych odwoływała się opozycja antykomunistyczna na Pomorzu Zachodnim w latach 1968–1971
- 19.20-19.40 – Dyskusja
Zakończenie konferencji