Muzeum Enigmy – Centrum Szyfrów w Poznaniu ma powstać do 2018 roku. Wsparcie przy tworzeniu muzeum ma uzyskać również od krewnego brytyjskiego kryptologa Alana Turinga.
Enigma – niemiecka maszyna szyfrująca, której kod został złamany przez trzech polskich matematyków i kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego oraz Henryka Zygalskiego. Wszyscy panowie przed wojną ukończyli wydział matematyki na Uniwersytecie Poznańskim. Później znaleźli pracę w Biurze Szyfrów Wojska Polskiego aby w 1932r. Złamać kod słynnej niemieckiej maszyny szyfrującej. Udało im się odszyfrować większość tajnych depesz co przyczyniło się do znacznego skrócenia wojny. Dokonali również rekonstrukcji niemieckiej maszyny i jeszcze przed wybuchem wojny przekazali po egzemplarzu Francuzom i Anglikom.
Od lat o stworzenie w Poznaniu Muzeum Enigmy zabiegał dziennikarz radia Merkury – Szymon Mazura. Miastu udało się dogadać z władzami uniwersytetu o udostępnienie auli oraz części pierwszego piętra dawnego Domu Partii na cele muzealne. W Biurze Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Urzędu Miasta rozstrzygnął się przetarg na wykonawcę projektu, który wygrała ceniona krakowska firma New Amsterdam. Jak powiedział Grzegorz Kamiński zastępca dyrektora Biura: to koncepcja ideowo-funkcjonalna, nie budowlana. Mówi o założeniach ideowych i pracach, które trzeba będzie wykonać, a także o pewnych propozycjach rozwiązań ekspozycyjnych. Kamiński podkreślił również, że nie cena, a doświadczenie zaważyło na wyborze właśnie tej firmy: o wyborze New Amsterdam zdecydowało najlepsze portfolio, najlepsza cena i bogate doświadczenie tej firmy. Ta oferta nie była najtańsza, ale firma przekonała nas swoim doświadczeniem. To dobra rekomendacja.
Poznań odwiedził Sir John Dermot Turing, aby wygłosić prelekcję dotyczącą autorów sukcesu kodu Enigmy i złożyć kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym ich dokonania. Prezydent Poznania zaprezentował bratankowi brytyjskiego kryptologa budynek w , którym ma mieścić się w przyszłości Muzeum Enigmy i przyznał, że liczy na jego wsparcie dla tego projektu: dzięki pracy całego zespołu ludzi, Polaków i Brytyjczyków udało się osiągnąć sukces. Podobnie jak wtedy, tak i teraz, przy tworzeniu muzeum, praca będzie wspólna. Będziemy tu kultywowali pamięć nie tylko naszych trzech wybitnych naukowców, ale i pamięć Alana Turinga. Sir Turing może być ambasadorem naszego muzeum, jestem ciekaw jego sugestii; będę z nim rozmawiał na ten temat i zachęcał go do współtworzenia ekspozycji naszej placówki. Sam Turing stwierdził, że bardzo chętnie włączy się do projektu i zostanie jego ambasadorem: to są fakty dobrze znane w Polsce, ale mało znane w Wielkiej Brytanii. Polacy wykonali tę pierwszą, najbardziej istotną pracę w związku z rozszyfrowaniem Enigmy, zaś swoją wiedzę przekazali Brytyjczykom. Po niemieckiej inwazji na Polskę we wrześniu 1939 roku pozwoliło to kontynuować badania w brytyjskim ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park. Alan Turing dobrze znał dokonania Polaków w pracach nad Enigmą.
Koszt poznańskiego muzeum wycenia się wstępnie na ok. 15mln zł, środki na budowę mają pochodzić zarówno z budżetu miasta jak i pieniędzy unijnych. Muzeum ma być gotowe do końca 2018 roku. Jednakże jego otwarcie może zostać połączone ze stuleciem Uniwersytetu Poznańskiego i mieć miejsce dopiero w lutym 2019 roku.
Źródła: poznan.wyborcza.pl, poznan.onet.pl
Fot.: Wikimedia Commons
Marcin Majchrzak
