W niedzielę, 4 sierpnia 2019 r. – w dniu 75. rocznicy śmierci Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – w Centrum Edukacji Historycznej w gmachu PAST-y w Warszawie odbyło się spotkanie zatytułowane „Krzysztof Kamil Baczyński – żołnierz czy poeta?”. Wydarzenie zorganizowało Stowarzyszenie Studenci dla Rzeczypospolitej oraz Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego.
Nad życiem i wyborami poety – podharcmistrza Szarych Szeregów, podchorążego Armii Krajowej, zastrzelonego przez niemieckiego strzelca wyborowego czwartego dnia Powstania Warszawskiego – dyskutowali: Wiesław Budzyński – najwybitniejszy biograf Baczyńskiego, Daniela Ogińska ps. „Pszczoła” – harcerka „Szarych Szeregów” i żołnierz AK, dr Maria Wiśniewska ps. „Malina” – harcerka „Szarych Szeregów” i żołnierz 3. kompanii batalionu „Parasol” AK oraz por. Jerzy Oględzki ps. „Jur” – harcerz „Szarych Szeregów” i żołnierz batalionu „Gozdawa” AK. W spotkaniu z przyczyn zdrowotnych udziału nie wziął Witold Sławski ps. „Sławek” – ostatni żyjący kompan K.K. Baczyńskiego. Interpretację wybranych wierszy poety zaprezentował aktor warszawskiego Teatru Rampa – Maciej Gąsiorek.
Wiesław Budzyński omówił miejsce dorobku literackiego Baczyńskiego w polskiej literaturze oraz przedstawił sprawę inicjatywy mającej na celu odsłonięcie pomnika poety w Warszawie i związane z nią trudności. Z kolei zaproszeni Powstańcy opowiadali o tym, jak wyglądała atmosfera w stolicy w przeddzień wybuchu zrywu i dlaczego Baczyński postanowił zostać żołnierzem. Jak mówiła Daniela Ogińska, w tamtych latach każdy chciał wstąpić do konspiracji, gdyż było to dla młodych ludzi największym zaszczytem. W stolicy niecierpliwie wyczekiwano wybuchu powstania. Druhna podkreśliła także, że warszawiacy należący do podziemia byli środowiskiem oddanych patriotów, którzy nie liczyli na żadne korzyści materialne.
Z kolei dr Maria Wiśniewska zwróciła uwagę na awangardowość i ciągłą aktualność twórczości poety. Dowodem na to jest – jej zdaniem – fakt, że młodzież wciąż chętnie sięga po jego utwory. Podjęła również wątek społecznego odbioru Powstania Warszawskiego i tego, jak trudno o tym dyskutować, nie biorąc pod uwagę tamtejszych realiów. W wyniku dyskusji uczestnicy spotkania dowiedzieli się ponadto, jak postrzegano poetę w „Parasolu” i w innych oddziałach Armii Krajowej.
Spotkanie zakończyło się recytacją poezji Baczyńskiego – Maciej Gąsiorek zaprezentował m.in. utwór „Do Pana Józefa w dniu imienin 1942”. Tłumnie zgromadzeni uczestnicy spotkania – sala dosłownie pękała w szwach! – aplauzem przyjęli interpretację wierszy.
Niewątpliwie Krzysztof Kamil Baczyński był człowiekiem o ogromnej wrażliwości i wyobraźni. W ciągu zaledwie pięciu lat napisał ponad 500 wierszy. Jego poezja wydawana była w nakładzie większym niż poezja Mickiewicza, a sam uważany był już przez jemu współczesnych za drugiego Słowackiego. Kto wie, jaki dorobek pozostawiłby po sobie, gdyby dane mu było żyć kolejnych kilkadziesiąt lat. Motywy, dla których podjął decyzję o zostaniu żołnierzem i pójściu do powstania, stały się dla uczestników spotkania bardziej zrozumiałe.
Patronat honorowy nad projektem objął Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Związek Powstańców Warszawskich, Związek Literatów Polskich oraz Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Patronami medialnymi zostali: TVP Historia, „Warszawska Gazeta”, Historykon.pl, blogpress.pl oraz Historia.org.pl. Partnerem wydarzenia była Fundacja im. Janusza Kurtyki.
