Broń biała od wielu wieków budzi podziw. Do dnia dzisiejszego używana jest w dyscyplinach sportowych oraz w życiu codziennym. Setki lat temu, kiedy to miecz dzierżył pierwszeństwo w walce wręcz to sztylet był bardzo ważnym elementem uzbrojenia. Średniowieczne bitwy często przekształcały się w indywidualne pojedynki gdzie dochodziło do walki wręcz. W bezpośrednim starciu sztylet stał się bardzo niebezpieczną bronią. Kiedy to na polach walki rycerstwo walczyło w coraz to doskonalszych pancerzach miecz już nie dawał rady w ranieniu wroga. Przebicie się przez płyty wymagało precyzji i odpowiedzią na to był właśnie sztylet. Średniowiecze jest uważane za okres rozkwitu sztyletu, to w tej epoce wykształciło się wiele typów tej broni. Były sztylety rycerskie, nerkowe, tasakowe, nożowe, sprężynowe itp.
Ciekawym typem sztyletu jest lewak. Kiedy to u schyłku średniowiecza rozwijała się sztuka szermierki pojawił się ten sztylet. W początkach swojego istnienia cechował się stosunkowo szeroką głownią i prostym jelcem, który z czasem uległ zagięciu w kierunku głowni, aby lepiej parować ciosy szpady lub rapiera. Czasami pod zastawą (zastawa jest to część głowni broni siecznej przylegającą do nasady. Przeznaczona do do zastawiania się przed ciosami broni przeciwnika)
miał nacięcia, które sprawny szermierz wykorzystywał do przechwycenia a nawet złamania broni przeciwnika. Lewaki zdobywały oraz to większą popularność były używane w całej Europie a ich wygląd ewoluował. Nadgarstki zaczęły być chronione koszem, a z czasem były tworzone w identyczny sposób z pałaszem lub rapierem do pary.
Lewak w swojej historii wielokrotnie zapisał się krwawo, jednak jednym z najgłośniejszych wydarzeń, w którym brał udział odbyło się we Francji. Król Henryk IV opowiedział się po stronie przeciwników Habsburgów, co w pewnych kręgach wywołało niezadowolenie. 14 maja 1610 roku podczas podróży króla do księcia Sully, orszakowi drogę zagrodził wóz z winem. Podczas zamieszania do królewskiej karety wtargnął mnich Rawaillak i zadał monarsze śmiertelne ciosy lewakiem.
AW
Bibliografia:
J. Hradsky, P. Haban: Czar broni białej. Warszawa 2001
