Wieża mieszkalna w Siedlęcinie koło Jeleniej Góry jest jednym z najważniejszych zabytków polskiego i europejskiego średniowiecza. Wzniesiona w drugiej dekadzie XIV w. z inicjatywy Henryka I, księcia jaworskiego z dynastii Piastów, stanowi jeden z najciekawszych przykładów architektury świeckiej w Polsce oraz jeden z największych i najlepiej zachowanych obiektów tego typu na terenie Europy Środkowej. Do dnia dzisiejszego przetrwała bez poważniejszych zmian, jest w niej niewiele przekształceń i większość wnętrz wygląda tak, jak w czasie, kiedy powstały. Najwspanialszy element jej wyposażenia stanowią średniowieczne malowidła zdobiące południową ścianę dawnej wielkiej sali na drugim piętrze. Są one najstarszymi w dzisiejszych granicach Polski malowidłami ściennymi o tematyce świeckiej i jedynymi na świecie, zachowanymi in situ, przedstawiającymi legendę sir Lancelota z Jeziora, najsłynniejszego z rycerzy Okrągłego Stołu.
Pierwsze prace wykopaliskowe w otoczeniu wieży przeprowadzono jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, w latach 1937-38. Ich zasięg udało się później określić w roku 2009. Najnowsza historia badań sięga pierwszej dekady XXI w. Wówczas to, w sierpniu 2008 roku, studenci archeologii uniwersytetów Jagiellońskiego i Wrocławskiego wzięli udział w I sezonie wykopalisk. Od tamtej pory badania prowadzone są rokrocznie (obecnie wyłącznie przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Od 2015 roku Stowarzyszenie „Wieża Książęca w Siedlęcinie” realizowało projekt pn. „Książęca wieża mieszkalna w Siedlęcinie w świetle badań archeologicznych – podsumowanie wyników na 700-lecie wieży”. Projekt polegał na opracowaniu materiałów z siedmiu sezonów badań a zakończono go wydaniem monografii wieży. Do końca 2015 roku opracowywano materiał archeologiczny oraz prowadzone były ekspertyzy (m.in. dendrochronologiczne, osteologiczna) oraz prace konserwatorskie materiału archeologicznego (głównie ceramiki i metali). Publikacja powstała przy wsparciu środków przekazanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochrona dziedzictwa archeologicznego” koordynowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Redaktorem całości jest dr Przemysław Nocuń z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego – koordynujący prace konserwatorskie w wieży w latach 2006-2008 oraz kierujący badaniami archeologicznymi w latach 2008-2016.
Publikacja obejmuje następujące zagadnienia: historia badań wieży oraz przeprowadzonych w niej prac konserwatorskich; mikroregion i miejscowość Siedlęcin w średniowieczu; wieża w Siedlęcinie w świetle dotychczasowych badań: wieża mieszkalna i jej przekształcenia, fortyfikacje i ich przekształcenia, dwór i jego przekształcenia, folwark, zabytki ruchome (ceramika średniowieczna, kamionki średniowieczne i nowożytne, naczynia półmajolikowe, szkło, analiza manierystycznego pieca kaflowego, fajki ceramiczne, militaria, numizmaty).
Źródło: wiezasiedlecin.pl
