5 listopada 1948 roku rozpoczął się proces kierownictwa podziemnej PPS-WRN

Tego dnia 1948 roku rozpoczął się proces kierownictwa podziemnej PPS-WRN

Proces kierownictwa podziemnej PPS-WRN rozpoczął się 5 listopada. Dotyczył Kazimierza Pużaka, Tadeusza Szturm de Sztrema, Józefa Dzięgielewskiego, Feliksa Misiorowskiego, Ludwika Cohna i Wiktora Krawczyka, których skazano do 10 lat więzienia. Pod koniec lat 80. zostali zrehabilitowani.

Polska Partia Socjalistyczna – Wolność Równość Niepodległość utworzona została w październiku 1939 roku, w miejsce formalnie rozwiązanej (tuż przed kapitulacją stolicy) PPS. Pod kryptonimem „Koło” WRN wchodziła (z przerwą w latach 1941-43) w skład Politycznego Komitetu Porozumiewawczego i współtworzyła polskie państwo podziemne.

Partia prowadziła konspiracyjną działalność organizacyjną, wydawniczą i wojskową (Gwardia Ludowa WRN, scalona w 1940 r. ze Związkiem Walki Zbrojnej, następnie Armią Krajową). Zdecydowanie występowała przeciwko PPR oraz podkreślała zagrożenie ze strony imperializmu sowieckiego. PPS-WRN zakończyła działalność w lipcu 1945 r.

Po zakończeniu działań wojennych część działaczy PPS-WRN pozostała w konspiracji albo kontynuowała działalność na emigracji. Inni, po nieudanej próbie zalegalizowania Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, wstąpili do PPS.

W ramach przymusowego jednoczenia ruchu robotniczego i walki z jego przeciwnikami, władze komunistyczne podjęły działania, które doprowadziły do procesu przywódców PPS-WRN. 5 listopada 1948 r. przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie stanęli:

  • Kazimierz Pużak,
  • Tadeusz Szturm de Sztrem,
  • Józef Dzięgielewski,
  • Feliks Misiorowski,
  • Ludwik Cohn,
  • Wiktor Krawczyk.

W skład sędziowski weszli przewodniczący ppłk Staszyca oraz prokuratorzy płk S. Zarakowski i płk O. Karliner. Wyrok zapadł 19 listopada 1948 r. Przywódcom PPS-WRN zarzucono m.in. planowanie obalenia przemocą ustroju „ludowo- demokratycznego” i współpracę z wywiadami państw zachodnich.

Oskarżonym wymierzono kary od 5 do 10 lat więzienia, utratę praw obywatelskich do lat 5 oraz przepadek mienia. K. Pużak zginął zamordowany w rawickim więzieniu w 1950 roku. Wszyscy oskarżeni zostali zrehabilitowani 19 czerwca 1988 roku.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*