8 września 1514 roku miała miejsce bitwa pod Orszą

Tego dnia 1514 roku miała miejsce bitwa pod Orszą

Bitwa pod Orszą 1514 roku to starcie w trakcie wojny litewsko-moskiewskiej.

W lipcu 1514 roku wojska moskiewskie zdobyły Smoleńsk. Zygmunt I był w trudnej sytuacji, gdyż Maksymilian Habsburg zaoferował Wasylowi III sojusz, który miał być skierowany przeciwko Jagiellonom.

W drugiej połowie sierpnia 1514 roku, z Wilna wyruszyła wielka armia polsko-litewska, która miała odzyskać Smoleńsk. Liczyła ona około 35 000 żołnierzy, w której skład wchodziło 15 000 pospolitego ruszenia litewskiego, 14 000 zaciężnej jazdy oraz 3 000 piechoty z Polski. Dowództwo sprawował hetman litewski książę Konstanty Ostrogski.

Przeczytaj artykuł: Wojna, sztuka i polityka – skutki bitwy pod Orszą

Do spotkania obu armii doszło 8 września pod Orszą i tak doszło do walnej bitwy.

Wojska polsko-litewskie w sile około 35 000 uszykowane zostały starym obyczajem polskim w taki sposób, żeby rozstrzygnięcie nastąpiło w centrum – tu miało nastąpić związanie walką sił wroga i rozbicie go przez atak ciężkiej jazdy ze skrzydła.

Dodatkowo Ostrogski postawił wykorzystać walory terenu i wąwóz obsadził kilkoma rotami piechoty wspartej artylerią, na wypadek, gdyby udało się wciągnąć tu siły wroga.

Na przeciw wyruszyła armia moskiewska w sile około 80 000 ludzi pod dowództwem kniazia Iwana Czeladina.

Około południa ruszyła do ataku armia moskiewska licząca około 40-80 000 ludzi.

Zacięta walka trwała w najlepsze, raz po raz ścierały się ze sobą chorągwie jazdy. Na prawe skrzydło polsko-litewskie natarła jazda kniazia Andrieja Oboleńskiego, która w dalszej walce została wsparta siłami wojewody Temki Rostowskiego. Wobec przewagi wroga Ostrogski zarządził pozorowany odwrót w stronę wąwozu, aby wciągnąć Moskwicinów w zasadzkę.

Przynęta została połknięta, jazda moskiewska ruszyła w pościg kierując się do wąwozu paszyńskiego prowadzącego do Dniepru. Gdy Moskwiczanie wjechali do wąwozu zbijając swe szeregi w jedna wielką masę ludzi i koni z dwóch stron posypała się na nich lawina kul wystrzelonych z rusznic oraz dział. Podczas gęstego ostrzału zginął Iwan Temko Rostowski, zginął też kniaź Andriej Oboleński.
To przechyliło szalę na stronę Ostrogskiego, hetman ruszył z całymi siłami, by wykorzystać osłabienie. Impet natarcia centrum zmiótł siły Czeladina.

Około godziny 18:00 bitwa była już zakończona, do północy trwała pogoń za niedobitkami. W ręce zwycięzców wpadł obóz wroga z licznymi dobrami i wielu jeńców.

Hetman Ostrogski za zasługi spod Orszy otrzymał wiele przywilejów, a przez współczesnych nazwany Scypionem Ruskim.