Alba, General and Servant to the Crown, praca zbiorowa redagowana przez: Mauritsa Ebben, Margriet Lacy-Bruijn i Rolofa van Hövell tot Westerflier
Wśród postaci historycznych istnieje specjalna kategoria, jest nią czarny charakter. Nie mamy wątpliwości, że bez pewnych osób świat byłby lepszy. Do takich potworów z całą pewnością należy Fernando Álvarez de Toledo, książę Alba. Generał, który siał grozę w całej Europie i już Breughel uwiecznił go w swej Rzezi Niewiniątek jako Heroda. A jednocześnie jest to postać nieznana, w której przypadku (jak to zazwyczaj bywa) czarna legenda przesłoniła informacje. Tę lukę wypełnia praca zbiorowa poświęcona jego postaci, która przedstawia postać niezwykłą lecz nie rozwiewając bynajmniej czarnej legendy.
Alba był lojalnym sługą Hiszpańskich monarchów: Karola V i jego następcy Filipa II. Z całą sumiennością realizował wyznaczone przez nich cele: obronę Europy przed muzułmańskimi Turkami, walczył po stronie kościoła katolickiego w jego walce przeciw heretykom i umacniał hiszpańską supremację w chrześcijańskiej Europie. Autorzy wskazują, że z 59 lat aktywnej służby hiszpańskiej Koronie w Niderlandach – głównemu źródłu jego czarnej legendy – spędził jedynie 6. Co więcej, jak można wyczytać w piętnastu rozdziałach z których składa się książka wynika fakt, że nie był jedynie wojownikiem czy „specjalistą od mokrej roboty” Jego wszechstronność otrzymałaby niewystarczającą uwagę. Odnosił sukcesy jako dworzanin ale też jako dyplomata, co udowadniają wyniki prowadzonych przez niego negocjacji , prowadzonych z Pawłem IV (traktat pokojowy Rzymu) i Francuzami (pokój Cateau Cambrésis). Alba miał długie, fascynujące życie, pełne wzlotów i upadków, tak charakterystycznych dla niespokojnych czasów, w których żył. I był jedynym z głównych graczy europejskich w szesnastowiecznej Europie. Należy także podkreślić fakt, że był wybitnym mecenasem sztuki oraz człowiekiem dogłębnie wykształconym i dbającym o kulturę swojego kraju.
Ale był tez bezwzględnym żołnierzem i balansującym na granicy okrucieństwa okupantem zwalczającym wrogów swoich władców. Wielość źródeł, z jakich korzystali autorzy opracowań zawartych w zbiorze na temat generała Alby pozwala na zbudowanie obrazu zróżnicowanej postaci. Pozwala też na patrzenie na nią z wielu perspektyw, co stanowi chyba największą wartość tej książki.
JG
Ocena autora 6/6.
