Badania DNA wykazały, że ofiary z Pompejów nie są tymi, za których ich uważano
Starożytne DNA pobrane od ofiar erupcji Wezuwiusza w Pompejach ujawnia zaskakujące szczegóły dotyczące relacji między osobami, które zginęły w tej katastrofie. Badania przeprowadzone na próbkach DNA sprzed niemal 2000 lat ujawniają, że ofiary z Pompejów nie są tymi, za których ich uważano,
Na przykład, kobieta, która nosiła złotą bransoletkę i trzymała dziecko na kolanach, przez długi czas była postrzegana jako matka dziecka. Jednak nowe badania DNA wykazały, że w rzeczywistości byli to „niespokrewniony dorosły mężczyzna i dziecko”, jak poinformował David Reich, współautor badania i profesor genetyki na Uniwersytecie Harvarda.
W innym przypadku, para zmarła w objęciach, uważana za siostry lub matkę i córkę, okazała się zawierać przynajmniej jednego mężczyznę o męskim genomie, co zmienia nasze postrzeganie tradycyjnych przekonań na temat płci i rodziny.
Badanie, opublikowane w czasopiśmie Current Biology w dniu 7 listopada 2024 roku, dotyczyło analizy DNA pięciu ofiar, które zginęły w wyniku erupcji wulkanu w 79 roku n.e. i których ciała zostały zakopane pod warstwą popiołu wulkanicznego.
To tragiczne wydarzenie pochłonęło życie około 2000 osób. Podczas wybuchu Wezuwiusza, okoliczne tereny zostały pokryte gruzem wulkanicznym, pumeksem i strumieniami gorących gazów, co zabiło ludzi żywcem, zachowując kształty ich ciał pod warstwą popiołów.
W XIX wieku archeolog Giuseppe Fiorelli opracował metodę tworzenia odlewów ciał ofiar, wypełniając pustki po zniszczonych ciałach gipsem, co umożliwiło badaczom badanie ostatnich chwil tych osób i formułowanie hipotez na temat ich tożsamości.
Jednakże, jak zauważają badacze, ich interpretacje często były oparte na ówczesnych założeniach. Przykładowo, czterech członków jednej rodziny, w tym dorosły z dzieckiem, uznano za rodziców i ich potomstwo, mimo że w rzeczywistości nie mieli ze sobą żadnego pokrewieństwa.
W ramach swojego badania, zespół naukowców przeanalizował 14 odlewów ofiar i wyekstrahował DNA z fragmentarycznych szczątków pięciu osób. Na podstawie tej analizy określono pokrewieństwo genetyczne, płeć i pochodzenie ofiar.
Naukowcy stwierdzili, że te osoby miały „zróżnicowane pochodzenie genomowe”, a ich przodkowie pochodzili głównie od imigrantów ze wschodniej części Morza Śródziemnego. To potwierdza wieloetniczną rzeczywistość Cesarstwa Rzymskiego.
Nasze odkrycia mają istotne znaczenie dla interpretacji danych archeologicznych i zrozumienia starożytnych społeczeństw – powiedziała współautorka badania Alissa Mittnik, archeolog z Harvard Medical School i Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Niemczech.
Podkreślają one znaczenie integrowania danych genetycznych z informacjami archeologicznymi i historycznymi, aby uniknąć błędnych interpretacji, które mogą wynikać z współczesnych założeń.
Zespół badaczy zauważył, że wcześniejsze błędne przekonania mogły prowadzić do wykorzystywania odlewów jako narzędzi do opowiadania historycznych historii, co mogło skutkować manipulowaniem „pozami i względnym ustawieniem” ofiar w sposób, który nie odzwierciedlał rzeczywistej sytuacji.
Carles Lalueza-Fox, biolog z Instytutu Biologii Ewolucyjnej w Barcelonie, który specjalizuje się w badaniu starożytnego DNA, zwrócił uwagę, że błędne przypisanie płci nie jest rzadkością w archeologii. Oczywiście, patrzymy na przeszłość przez pryzmat współczesnych przekonań, a ten punkt widzenia bywa czasami zniekształcony. Dla mnie odkrycie mężczyzny ze złotą bransoletą, próbującego ratować niespokrewnione dziecko, jest bardziej interesujące i złożone kulturowo niż założenie, że była to matka i jej dziecko
– powiedział Lalueza-Fox.
Źródła:
- Elena Pilli, Stefania Vai, Victoria C. Moses, David Caramelli, David Reich, Alissa Mittnik, Ancient DNA challenges prevailing interpretations of the Pompeii plaster casts, Current Biology [dostęp: 09.11.2024].
- Margherita Bassi, Pompeii victims aren’t who we thought they were, DNA analysis reveals, Live Science [dostęp: 09.11.2024].
Fot. Erupcja Wezuwiusza, obraz Pierre-Henri de Valenciennes
