Biała Góra – czeska tragedia

Biała Góra jest symbolem zakończenia pewnego procesu, który przez lata kształtował obraz Królestwa Czeskiego. Perspektywa związana z czeskim oporem przed wpływami niemieckimi, funkcjonująca przez lata, miała swój kres w 1620 roku. Odkąd ponieśli porażkę nie byli w stanie się podnieść. Klęska militarna przełożyła się na znaczącą zmianę w mentalności Czechów, którzy wobec własnej bezsilności weszli w wir pędzącej machiny germanizacyjnej. Dlaczego bitwa na Białej Górze odcisnęła tak znaczące piętno i wytworzyła trwałą niemoc, przez którą interpretujemy dalsze dzieje naszego południowego sąsiada?

Geneza konfliktu, który doprowadził do bitwy na Białej Górze, wiązała się z wydarzeniami odbiegającymi od rzeczywistości pierwszych lat XVII wieku. Ekonomiczna dominacja Niemców na terenie Królestwa Czech, już od czasów średniowiecza, systematycznie się pogłębiała. Wzrost zainteresowania mieszkańców krajów niemieckich obszarami czeskimi spowodował proces przenikania ich kultury na owe tereny. Nauczanie Jana Husa, który zyskał sobie wielu zwolenników wśród czeskiego społeczeństwa miało również niebagatelny wpływ na rozwój stosunków pomiędzy Królestwem Czech a cesarstwem, którym rządzili arcykatoliccy Habsburgowie.

Pieter Snayers, Bitwa na Białej Górze
Pieter Snayers, Bitwa na Białej Górze

Po 1526 roku rozpoczęła się polityczna dominacja owego rodu nad Czechami, gdyż wobec układu wiedeńskiego z 1515 roku – Habsburgowie otrzymali czeską koronę. Owa zależność pogłębiała antagonizm pomiędzy obiema stronami, gdyż dążące do wielopłaszczyznowej centralizacji Cesarstwo napotykało broniących swej autonomii Czechów. Dążąc do egzekwowania swoich praw byli przeciwstawiani niemieckim interesom i wpływom politycznym. Spór na linii katoliccy Habsburgowie a protestanccy Czesi zaogniał się wielokrotnie przez co panujące władze decydowały się na liczne przywileje celem unormowania skomplikowanej sytuacji. List majestatyczny z 1609 roku gwarantujący protestantom swobodę wyznaniową był podstawą do budowy porozumienia pomiędzy zwaśnionymi stronami. Ów akt wydany przez cesarza Macieja został jednak cofnięty przez jego następcę na tronie czeskim króla Ferdynanda w 1617 roku. Zakaz odprawiania protestanckich nabożeństw, cenzura wybranych ksiąg czy usuwanie różnowierców z urzędniczych stanowisk były pokłosiem polityki nowego władcy. Narastający konflikt pogłębiał się z tygodnia na tydzień tworząc pole do wydarzeń, które miały zapobiec owej sytuacji. W 1618 roku reprezentanci czeskiej szlachty udali się na Hradczany celem złożenia oficjalnego protestu u przedstawicieli cesarza. Burzliwy przebieg spotkania zakończył się tak zwaną drugą defenestracją praską. Dwóch namiestników cesarskich zostało wyrzuconych przez okno. Wydarzenie to zainicjowało czeskie powstanie, które z biegiem czasu było pierwszym etapem wojny trzydziestoletniej.

Cesarz wobec zaistniałej sytuacji uznał owe znieważenie swoich namiestników za osobistą obrazę przez co konflikt wojenny był nieunikniony. Protestanci czescy utworzyli własny rząd, na którego czele stanął Wacław Wilhelm z Roupova. Owy dyrektoriat zdetronizował króla Ferdynanda i w lipcu 1619 roku wybrał na władcę Czech przywódcę niemieckich protestantów księcia Palatynatu – Fryderyka V. Nominacja elektora spowodowała umiędzynarodowienie konfliktu przez co spór na linii Habsburgowie-Królestwo został poddany wpływom zewnętrznym co skutkowało rozpoczęciem, wspomnianej już, wielkiej wojny europejskiej.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*