Podczas prac archeologicznych we Fromborku znaleziono cyrkiel z czasów Mikołaja Kopernika
W ubiegły weekend rozpoczęto prace archeologiczne na terenie ogrodów kanonickich we Fromborku. Odkryto między innymi cyrkiel z czasów Mikołaja Kopernika. To trzecie tego typu znalezisko w Polsce.
Wykopaliska
Jak podało Muzeum Mikołaja Kopernika w sobotę 4 sierpnia rozpoczęto prace archeologiczne na terenie fromborskich ogrodów kanonickich. Nadzorowała je firma Detekt Usługi archeologiczne, brały w nich udział również Warmińska Grupa Eksploracyjna i Misja Skarb.
Poszukiwania prowadzono przy pomocy georadaru, odkopano narożnik i wejście do częściowo zawalonych piwnic nieistniejącej już kanonii. Jednak najciekawszym znaleziskiem jest odkryty przy wykopie sondażowym cyrkiel.
To cyrkiel kroczek wykonany ze stopu miedzi i datowany na XVI wiek, czyli czasy Mikołaja Kopernika. Tego typu przyrządy wykorzystywano przy nauczaniu geometrii i pomiarach astronomicznych. Znalazcy pokazali cyrkiel pełniącej w Muzeum Mikołaja Kopernika dyżur merytoryczny Zorjanie Polenik będącej z wykształcenia archeologiem. O dalszym losie znaleziska zadecydować ma konserwator zabytków. Muzeum ma zamiar strać się o możliwość przejęcia i wystawienia obiektu.
Muzeum posiada przekazany mu 2 lata temu podobny cyrkiel. Odnaleziono go w 2016 roku również na terenie ogrodów kanonickich. Od nowoodkrytego obiektu różni go zdobienie w postaci gwiazdy w otoku koła. Znajduje się w zbiorach Działu Historii Astronomii. Jeszcze jeden tego rodzaju cyrkiel został znaleziony w pobliżu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Datowany jest na XVII wiek i znajduje się w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius.
Mikołaj Kopernik we Fromborku
W 1497 roku Mikołaj Kopernik został przyjęty do kapituły warmińskiej. Parę lat spędził w Lidzbarku Warmińskim, po czym przeniósł się do Fromborka. Przebywał na Warmii ponad 30 lat i sprawował przez ten czas liczne urzędy. Znany jest jednak z prowadzonych w tym samym okresie badań astronomicznych. Obserwacje przeprowadzał z pavimentum – poziomej płyty znajdującej się w przylegającym do jego kanonii ogrodzie.
Jego najsłynniejszym dziełem jest O obrotach sfer niebieskich. Kopernik zawarł w nim swoją teorię heliocentryczną, według której to Ziemia krąży wokół Słońca. Książka została ukończona już w 1530 roku, jednak opublikowano ją dopiero w 1543 w Norymberdze. W tym samym roku Kopernik zmarł we Fromborku.
Źródła:
- Zbiory online, muzeumkopernika.pl [dostęp: 7.08.2024].
- MISJA SKARB, facebook.com [dostęp: 7.08.2024].
- Muzeum Mikołaja Kopernika, facebook.com [dostęp: 7.08.2024].
- Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius, facebook.com [dostęp: 7.08.2024].
- Żaneta Wlizło, Marta Jagła, Weronika Wojnowska (red.), Świat Kopernika w świetle zabytków ze zbiorów Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, muzeumkopernika.pl [dostęp: 7.08.2024].
- Mikołaj Kopernik przywitał się z nami, youtube.com [dostęp: 7.08.2024].
Fotografia poglądowa: obraz Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem, obraz Jana Matejki z 1873 roku
Marianna Juszczuk
