Litwa – ostatni pogański kraj w Europie, budziła wśród chrześcijan lęk i nieufność. Nic więc dziwnego, że przyszłego męża Jadwigi Andegaweńskiej przedstawiano jej jako dzikiego barbarzyńcę, niegodnego polskiego tronu. Czy Władysław II Jagiełło rzeczywiście był nieokrzesanym dzikusem? Wysłany do niego królewski dworzanin, Zawisza z Oleśnicy, miał rozwiać te wątpliwości – i zrobił to skutecznie.
Sam Jagiełło zaś, choć wywodził się z pogańskiej Litwy, miał wspólnych przodków ze wszystkimi swoimi żonami, z wyjątkiem Elżbiety Granowskiej, z którą łączyła go więź duchowa – jej matka, Jadwiga Pilecka z Melsztyńskich, była jego matką chrzestną.
Prababką Władysława II Jagiełły była Eufemia Kujawska, czyli rodzona siostra Władysława Łokietka, a babką Władysława była jej córka, Anastazja Halicka. Władysław II Jagiełło był przez to również spokrewniony z Kazimierzem I Kujawskim – synem Konrada Mazowieckiego. Eufemia Kujawska poślubiła Jerzego Lwowica, który był synem Konstancji Arpadówny – córki króla Węgier Beli IV. Ze związku Eufemii Kujawskiej i Jerzego Lwowica urodziła się Anastazja Halicka, która poślubiła Aleksandra Twerskiego. To byli rodzice Julianny Twerskiej, czyli matki Władysława II Jagiełły.
Skoro założyciel dynastii Jagiellonów był spokrewniony zarówno z Piastami, jak i Arpadami, to znaczy, że miał wspólnych przodków ze swoją pierwszą i drugą żoną, czyli z Jadwigą Andegaweńską i Anną Cylejską. Dlaczego?
Ponieważ Kazimierz I Kujawski był przodkiem zarówno Jadwigi Andegaweńskiej, jak i Anny Cylejskiej. Z dwoma pierwszymi żonami łączyli Jagiełłę również Arpadowie. Dlaczego? Ponieważ praprapradziadkiem, zarówno pierwszej, jak i drugiej żony Jagiełły, był król Węgier Bela IV.
Pokrewieństwo Jagiełły i jego dwóch pierwszych żon z cesarzem Nicei
Pokrewieństwo Jagiełły z królem Węgier Belą IV sprawiało, że był on również spokrewniony z jego żoną – Marią Laskaris, córką cesarza nicejskiego – Teodora Laskarysa. Był on również przodkiem Jadwigi Andegaweńskiej, jak i Anny Cylejskiej, ponieważ Jadwiga była spokrewniona z Arpadami przez Elżbietę Łokietkównę, a Anna Cylejska przez Kazimierza Wielkiego z Belą IV i Marią Laskaris.
Jednak pokrewieństwo, o którym wspomniałem wyżej, było dość odległe i na przestrzeni pokoleń, najprawdopodobniej się zatarło tak bardzo, że już nikt o nim nie pamiętał.
Czy Władysław II Jagiełło był nieokrzesanym dzikusem? Nie! Był wychowany w innej kulturze
Jagiełło dzieciństwo i pierwsze lata młodości spędził na pogańskiej Litwie. W zupełnie innej kulturze, niż jego zacni przodkowie. Wzrastał przywiązany do wiary politeistycznej, która przecież tak bardzo odbiegała od wiary chrześcijańskiej, w której wzrastały jego przyszłe żony.
W związku z tym, nawet jeśli mieli wspólnych przodków, o których Jagiełło mógł nie wiedzieć (zwłaszcza o pokrewieństwie z cesarzem Nicei), bo byli zbyt odlegli, to aspirując do polskiego tronu musiał przyjąć chrzest w obrządku katolickim. Musiał także przyjąć tron z prawa żony, czyli iure uxoris.
Jak zatem widać, Władysław II Jagiełło nie był dzikusem z pogańskiej Litwy. Mimo że wychowywał się w zupełnie innej kulturze, w której panowało wielobóstwo, to wśród przodków miał zacne osobistości.
Bibliografia:
- Faron Barbara, Piastówny na tronach Europy, Kraków 2019.
- Rudzki Edward, Polskie królowe. Żony Piastów i Jagiellonów, Warszawa 1985.
- Wyrozumski Jerzy, Kazimierz Wielki, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź, 1986.
