Zespół archeologów i historyków z Uniwersytetu w Leicester wykorzystał metabolity znalezione w kościach osób żyjących przed wiekami, aby ustalić, czy były one palaczami. Ich badanie, opublikowane w Science Advances, wprowadziło nową technikę identyfikacji palaczy z XVIII-wiecznej Anglii.
Wcześniejsze badania wykazały, że niektórych starożytnych palaczy można rozpoznać po śladach pozostawionych na zębach przez gliniane fajki lub po czarnych plamach, które zdecydowanie sugerują palenie. Jednak, jak zauważyli naukowcy, nie wszyscy palacze zachowali zęby, co utrudnia historykom ocenę nawyków palenia wyłącznie na podstawie dowodów dentystycznych.
W tym badaniu zespół zbadał możliwość wykrywania metabolitów w kościach jako alternatywnej metody. Metabolity to produkty pośrednie lub końcowe metabolizmu, a wcześniejsze badania wykazały, że niektóre metabolity wytwarzane podczas żucia lub palenia tytoniu osadzają się w kościach. Naukowcy chcieli dowiedzieć się, czy takie metabolity można zidentyfikować w kościach osób żyjących w XVIII-wiecznej Anglii.
Na początek musieli zidentyfikować, jak te metabolity mogą wyglądać. Porównali skład chemiczny kości potwierdzonych palaczy z XVII wieku z kośćmi osób, które żyły przed wprowadzeniem tytoniu do Anglii w 1500 roku. Dzięki temu porównaniu zidentyfikowali dziesiątki związków, które były silnymi kandydatami do wskazania palenia.
Następnie naukowcy przeanalizowali 323 szkielety wydobyte z cmentarzy w dwóch angielskich lokalizacjach: North Lincolnshire i Londynie. Ich odkrycia ujawniły, że palenie było znacznie bardziej rozpowszechnione w XVIII wieku niż obecnie – około połowa badanych osób była palaczami, obejmując ludzi ze wszystkich klas społecznych, zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Odkrycie to było zaskakujące, ponieważ wcześniej zakładano, że palenie było w tym czasie głównie czynnością męską.
Zespół badawczy zauważył, że badanie to jest jednym z pierwszych, w których wykorzystano techniki metaboliczne na szczątkach szkieletowych, aby uzyskać wgląd w substancje spożywane przez ludzi sprzed wieków.
Źródła:
- Diego Badillo-Sanchez, Anna M. Davies-Barrett, Maria Serrano Ruber, Donald J. L. Jones, Sarah A. Inskip, Archaeometabolomics characterizes phenotypic differences in human cortical bone at a molecular level relating to tobacco use, Science Advance [dostęp: 16.10.2024].
- Bob Yirka, Archaeologists use metabolites in bones to identify smokers from centuries ago, phys.org [dostęp: 16.10.2024].
Fot. Archaeometabolomics characterizes phenotypic differences in human cortical bone at a molecular level relating to tobacco use, Science Advance