1 lutego 1864 roku rozpoczęła się II wojna o Szlezwik

Tego dnia 1864 roku rozpoczęła się wojna koalicji prusko-austriacjej z Danią, określana również mianem wojny duńskiej 1864 roku, bądź II wojny o Szlezwik

II wojna o Szlezwik wybuchła przez dążenie Danii do aneksji księstw Szlezwiku, Holsztynu i Lauenburg/Elbe, które były połączone unią personalną z Danią, lecz jednocześnie należały do Związku Niemieckiego. Jednakże nie sposób tutaj nie zauważyć wpływu późniejszego „żelaznego kanclerza” Ottona von Bismarcka, który potrafił w sposób genialny wykorzystać wszelkie możliwe polityczne niuanse w dążeniu do celu swojego życia – zjednoczenia Niemiec.

W tym czasie na obszarze ziem niemieckich dominowały dwa modele zjednoczeniowe, mianowicie tzw „małe Niemcy” czyli koncepcja zjednoczenia pod auspicjami Prus, oraz „wielkie Niemcy”, czyli model w którym stroną realizującą tendencje zjednoczeniowe byłaby Austria. Koncepcja udziału Austrii w zjednoczeniu mocno się zdezawuowała w okresie Wiosny Ludów, tak więc od tamtej pory poważniejsze atuty były w rękach Bismarcka.

Przeprowadzona przez Danię próba aneksji księstw należących do Związku Niemieckiego doprowadziła do oburzenia wśród społeczeństwa na obszarze ziem niemieckich. Dało to Bismarckowi casus belli przeciwko Danii. Premier Prus zaproponował Austrii wspólną interwencję w tym kraju. Tym samym wskutek krótkowzroczności Franciszka Józefa Austria zmarnowała okazję na odbudowanie swojej pozycji w Związku Niemieckim przez samodzielne wystąpienie.

Był to ostatni zwycięski konflikt zbrojny prowadzony przez Austro-Węgry.

1 lutego 1864 roku wojska koalicyjne przekroczyły graniczną rzekę Eider. W marcu 1864 r. Dania zastosowała blokadę morską pruskich portów, lecz po nierozstrzygniętej bitwie eskadry duńskiej z eskadrą austriacko-pruską 9 maja 1864 r., pod Helgolandem, blokada została zakończona. Walki na lądzie trwały do 30 września 1864 roku i zakończyły się klęską armii duńskiej.

Wojna okazała się korzystna dla planów przyszłego kanclerza. Przede wszystkim uległ osłabieniu prestiż Austrii, która zamiast stać na straży Związku Niemieckiego i jego porządku konstytucyjnego, uczestniczyła w aneksji jednego z jego członków. Premier Prus doskonale zdawał sobie sprawę z możliwości, jakie daje jego polityce zakończony właśnie konflikt.

Doprowadził do, teoretycznie uczciwego, podziału zajętych księstw, które poddano pod administrację obydwu biorących udział w konflikcie państw. W rezultacie Holsztyn uzyskała Austria, natomiast Szlezwik – Prusy. Do Prus włączono także Lauenburg/Elbe. Bismarck wymusił także na Austrii zgodę na przeniesienie bazy pruskiej marynarki wojennej z Gdańska do Kilonii w Holsztynie, wybudowanie dwóch traktów strategicznych łączących Szlezwik z Lauenburg/Elbe oraz dostał zgodę na budowę umocnień w Holsztynie.

Układ taki dawał Prusom odpowiednie zaplecze i zarazem doskonały pretekst do wojny z Austrią, która miała wybuchnąć w niecałe dwa lata później.