Tego dnia 2023 roku w wieku 82 lat zmarł Konstantyn II, ostatni król Grecji
Konstantyn II był ostatnim królem Grecji. Kiedy przywrócono demokrację po wojskowym zamachu stanu w Grecji, a greckie społeczeństwo wybrało republikę, nie ufając już monarchii, ustąpił. Był mistrzem olimpijskim w żeglarstwie. Przyjaźnił się m.in. z obecnym królem Wielkiej Brytanii, Karolem III. Był ojcem chrzestnym księcia Williama, następcy brytyjskiego tronu. Zmarł w wieku 82 lat.
Konstantyn II urodził się w 1940 roku jako syn księcia Pawła, młodszego brata i następcy tronu ówczesnego króla Jerzego II. Jego matką była Fryderyka Brunszwicka, córka księcia Ernsta Augusta i wnuczka cesarza niemieckiego, Wilhelma II. Był także bratem hiszpańskiej królowej Zofii.
Wstąpił na tron w 1964 roku. W tym samym roku ożenił się z księżniczką Anną Marią, córką króla Danii, Fryderyka IX. W Grecji w tym czasie nadal było niespokojnie. Już w 1965 roku król zdymisjonował socjalistyczny rząd premiera Papandreou z powodu zwolnienia niektórych oficerów armii. Była to kontrowersyjna decyzja, za którą, jak uważano, stała Fryderyka. Wielu greckich polityków kwestionowało prawo króla do odwołania rządu, który miał większość parlamentarną.
Efektem były przedłużające się kryzysy gabinetowe i niepokoje społeczne. Kolejne wybory miały się odbyć w maju 1967 roku. Siły konserwatywne w kraju obawiały się, że lewica może zdobyć bezwzględną większość, narażając Grecję na niebezpieczeństwo stopniowego przedostawania się pod wpływy komunistyczne.
Zamach stanu w Grecji
21 kwietnia 1967 roku zamach stanu wyniósł do władzy grupę prawicowych, konserwatywnych oficerów armii – tzw. „pułkowników”. W Waszyngtonie natomiast przymykali oko: wszystko było lepsze, niż lewicowa Grecja.
Pod naciskiem król przystał na żądania pułkowników, ale potajemnie opracował plan kontrzamachu stanu. W grudniu 1967 roku król Konstantyn II oparł się juncie wojskowej, ale nie zrealizował swojego planu z powodu zdrady. Na próżno liczył również na poparcie i sympatię ludu. W rezultacie, rodzina królewska została wydalona z kraju.
Pułkownicy rozwiązali konstytucję, zdelegalizowali wszystkie partie polityczne i potępili Konwencję Praw Człowieka.
W 1973 roku grecki rząd zastąpił monarchię republiką z Georgiosem Papadopoulosem jako prezydentem. W referendum z lipca 1973 roku większość greckich wyborców zatwierdziła nową republikańską konstytucję.
Jednak po oporze studentów Politechniki w Atenach, w listopadzie 1973 roku nastąpił wojskowy zamach stanu. Odbył się bez rozlewu krwi. Papadopoulos został obalony przez swoich zwolenników. Odtąd odsiadywał wyrok dożywocia aż do śmierci 27 czerwca 1999 roku.
Konstantyn II i grecka republika
Kiedy były premier Karamanlís przywrócił demokrację w 1974 roku, król czekał na powrót na tron. Bez skutku. W nowym referendum okazało się, że Grecy nie ufają już Konstantynowi: 70% Greków wybrało republikę. Król zaakceptował wynik i przez wiele lat żył jako odnoszący sukcesy biznesmen w Londynie. W 1981 roku wrócił na kilka godzin do Grecji za zgodą rządu, aby wziąć udział w pogrzebie swojej matki, która zmarła w Madrycie, ale została pochowana w Grecji.
24 grudnia 2004 roku Konstantyn i Anna Maria oraz członkowie byłej rodziny królewskiej odwiedzili rezydencję prezydencką (dawny Pałac Królewski) w Atenach, gdzie Konstantyn spotkał się z prezydentem Costisem Stephanopoulose. Według ogólnokrajowego sondażu przeprowadzonego w 2007 roku, wśród 2040 gospodarstw domowych na zlecenie gazety To Vima, tylko 11,6% popiera monarchię konstytucyjną. Ponad połowa respondentów, 50,9%, uznała, że dyktatura junty przyniosła korzyści Grecji.
Podczas Igrzysk Olimpijskich w Pekinie w 2008 roku i Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 2012 roku, Konstantyn jako honorowy członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, był oficjalnym prezenterem podczas ceremonii wręczenia medali żeglarskich. Od 1994 roku był współprzewodniczącym honorowym Międzynarodowej Federacji Żeglarskiej wraz z królem Norwegii Haraldem V.
W 2013 roku Konstantyn powrócił do Grecji. On i jego żona kupili willę w Porto Cheli na Peloponezie, mieszkając tam do czasu przeprowadzki do Aten wiosną 2022 roku.
Konstantyn II cierpiał na liczne problemy zdrowotne w ostatnich latach życia, w tym choroby serca i zmniejszoną mobilność. Zmarł na udar mózgu w szpitalu w Atenach 10 stycznia 2023 roku w wieku 82 lat. Miał piątkę dzieci.
