Wpisane na listę UNESCO, pozostałości cywilizacji starożytnego królestwa Kuszu, wzbijające się na tle nieba strzeliste piramidy i kamienne rumowiska przyciągały uwagę badaczy Egiptu od wieków. Dziś, dzięki wysiłkom zespołu naukowców kolejna karta dotycząca historii jego upadku została odsłonięta. Badania izotopami węgla i tlenu wskazują na zmianę diety mieszkańców królestwa.
Królestwo Meroe istniało od X wieku p.n.e. Zajmowało ważne miejsce na gospodarczej mapie ówczesnego świata, handlowano tam z m.in. Imperium Rzymskim i Egiptem, a towary sprzedawano w portach nad Morzem Czarnym. Kupcy oferowali płody rolne, pióra egzotycznych ptaków, złoto, kość słoniową. Jako ośrodek władzy królestwa Kush zaistniało w wiekach od VIII do IV p.n.e. Po najeździe na miasto Napata, to Meroe stało się stolicą państwa. Leżało na północy dzisiejszego Sudanu. Historia zainteresowania tym miejscem podróżników i badaczy sięga drugiej połowy XVIII, a pierwsze prace wykopaliskowe przeprowadzono tam na początku XIX wieku.
W świetle wyników nowych badań opublikowanych na kairskiej konferencji bioarcheologii przez dr Iwonę Kozieradzką-Ogunmakin z Instytutu Archeologii UW, dotyczących badań kości ludzi potwierdzają dotychczasową hipotezę, jakoby Królestwo Meroe upadło z przyczyn zmian klimatycznych. Rezultaty analiz są jednak dopiero wstępne i na pewność trzeba będzie poczekać.
Konferencja dotycząca bioarcheologii starożytnego Egiptu odbyła się w Kairze, w dniach 10-13 stycznia 2019, na tamtejszym amerykańskim uniwersytecie, jako trzecia już osłona „Bioarcheology of Ancient Egypt conference”. To na niej zostały przedstawione wstępne wyniki analiz, jakie zostały przeprowadzone przez zespół naukowców, specjalistów w dziedzinach bioarcheologii. Szczątki starożytnych obywateli Królestwa Kuszu przebadano w celu poszukiwania czynników świadczących o zmianach ich trybu życia, diety, a co za tym idzie, dowodów na mające wówczas miejsce zmiany w środowisku, w którym żyli.
Na podstawie wyników badań izotopów pierwiastków węgla i tlenu ustalono, że dieta mieszkańców na przestrzeni dziejów królestwa ulegała zmianom, a w zasadzie ograniczeniu jej różnorodności. Im starsze kości badano, tym więcej elementów świadczących o urozmaiconym jadłospisie w nich występowało.
Z badań uczeni wysnuwają jeszcze inne teorie, na temat prawdopodobnych zmian klimatu, które w ostateczności spowodowały mniejsze wylewy Nilu, co wpływało na m. in. uprawę roli w tamtych rejonach, a tym samym sposób życia i treściwość pokarmu.
Ogromem pracy uczonych prócz analiz i badań laboratoryjnych było podróżowanie po nie tylko Sudanie i nekropoliach królestwa Kuszu, ale i po całym świecie, konsultując i analizując wnioski, a także zbierając dane z innych placówek badań bioarechologicznych.
Źródła: meroe-project.uw.edu.pl, naukawpolsce.pap.pl
Fot. Wikimedia Commons
Bartłomiej Małczyński
