Centralny Okręg Przemysłowy, mapa, elektrownia

5 lutego 1937 roku Sejm RP przyjął plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego

Tego dnia 1937 roku na wniosek wicepremiera i ministra skarbu Eugeniusz a Kwiatkowskiego Sejm RP przyjął plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego

Plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego został przyjęty przez Sejm w lutym 1937 roku na wniosek Eugeniusza Kwiatkowskiego. Położony w widłach Wisły i Sanu COP był jedną z największych inwestycji gospodarczych w Polsce międzywojennej. Celem COP-u było zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego kryzysu.

Na rozwój COP-u przeznaczono w latach 1937-1939 około 60% całości wydatków inwestycyjnych o łącznej wartości 1925 mln zł. Zgodnie z panującymi poglądami ekonomicznymi zapoczątkowanymi przez amerykański New Deal starano się skupić na rozwoju wytwórczości w tych gałęziach przemysłu, które nie przyczyniały się do powstawania dóbr konsumpcyjnych. W tym celu minister skarbu opracował czteroletni plan inwestycyjny, obejmujący okres 1 lipca 1936-30 czerwca 1940 r.

W pierwszej wersji inwestycje miały być prowadzone w całym kraju, ale ze względu na ograniczone środki i nikłe korzyści z rozproszonych inwestycji zdecydowano się na modyfikację planu. Kwiatkowski zaproponował koncentracje zabiegów w tzw. trójkącie bezpieczeństwa na południu Polski. Swoje zdanie wyraził w przemówieniu sejmowym 5 II 1937 roku, podczas którego wystąpił też z wnioskiem o powiększenie przeznaczonego na ten cel kapitału do 2 400 mln zł, na co uzyskał zgodę.

W ramach COP-u powstały trzy regiony, w których – zależnie od specyfiki terytorium – skupiono różne gałęzie przemysłu:

  • region surowcowy (A) położony na Wyżynie Małopolskiej (zwany regionem kielecko-radomskim),
  • region aprowizacyjny (B) położony na Wyżynie Lubelskiej (zwanym regionem lubelskim),
  • region przemysłu przetwórczego (C) leżący na Nizinie Sandomierskiej, Pogórzu, Beskidach i Wyżynie Małopolskiej (inaczej region sandomierski).

W ramach inwestycji w COP-ie w latach 1937-39 powstały m.in.:

  • Zakłady Południowe wraz z miastem Stalowa Wola,
  • Fabryka Obrabiarek (jako filia Zakładów Cegielskiego),
  • Wytwórnia Silników Nr 2 Państwowych Zakładów Lotniczych w Rzeszowie,
  • Fabryka Opon „Stomil” w Dębicy,
  • fabryki gumy, obrabiarek (produkująca m.in. broń) w Sanoku, Radomiu i Starachowicach,
  • wytwórnie amunicji w Kraśniku, Jawidzu pod Lubartowem, Nowej Dębie (ówczesnej Dębie – Zakład Amunicji nr 3),
  • Państwowe Zakłady Lotnicze w Mielcu.

Rozpoczęto także budowę wielu elektrowni m.in. w Czorsztynie i Rożnowie na Dunajcu, w Porąbce na Sole, w Solinie, Myczkowcach i Łukawcu na Sanie. COP był dalej rozwijany w okresie PRL.

Comments are closed.