Małgorzata Czerwińska-Buczek, Pod okupacją i w Powstaniu. Wspomnienia konspiracyjne
Okupacja niemiecka i Powstanie Warszawskie teoretycznie były tylko jedne. W praktyce tyle ich było ile osób, które uczestniczyły w wydarzeniach. Kiedyś opisywało się wydarzenia historyczne z perspektywy dowódców i polityków. Obecnie kładzie się duży nacisk na perspektywę mikro, a więc pojedynczych uczestników. Taka właśnie jest kolejna książka Małgorzaty Czerwińskiej-Buczek.
Autorka po raz kolejny przedstawia szerokiemu gronu czytelników wspomnienia uczestników konspiracji i Powstania Warszawskiego. Inspiracją do napisania drugiej, po Powstańcy ’44. Bohaterowie i świadkowie, książki były wspomnienia profesora Kazimierza Radwańskiego. Już same okoliczności ich spisania są warte przytoczenia. Otóż profesor Radwański zasiadł do opisywania historii swojego życia na prośbę Małgorzaty Czerwińskiej-Buczak. Wszystkie przelane na papier wspomnienia profesora trafiły do niej po śmierci. Można powiedzieć, że był to ostatni moment na ich utrwalenie. I tak stały się podstawą do wydania kolejnych ludzkich opowieści.
Wśród bohaterów książki możemy znaleźć nie tylko żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego, ale także cywilów i wojenne dzieci. Nie brakuje odniesień do tego, co było przed wojną i tego, co przyniosły wojna, okupacja i w końcu bohaterski zryw Warszawy. Każdy ze świadków zapamiętał co innego, co najbardziej dotknęło i naznaczyło właśnie jego. Wypowiedzi zawarte w książce są bardzo szczere i niejednokrotnie na swój sposób intymne. Zostajemy wpuszczeni wprost do serc i emocji tych ludzi.
Wypowiadają się bardzo znani (jak choćby gen. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. „Gryf”), a także zupełnie nieznani, nie pojawiający się w programach telewizyjnych czy artykułach. Jest to wartość dodana recenzowanej pozycji. Dzięki umiejętnie prowadzonej narracji czytelnik bardzo szybko chwyta więź z opowiadającymi. Razem z nimi przeżywa małe i wielkie tragedie, a także żyje pełnią życia w każdej chwili, gdy jest to możliwe. Ich determinacja może być inspirująca w czasach, gdy coraz częściej drobne przeszkody załamują ludzi.
Pod okupacją i w Powstaniu. Wspomnienia konspiracyjne są bardzo ważną pozycją w ogromie wydawanej literatury dotyczącej Powstania Warszawskiego i okupacji. Skupia się bowiem na ludziach niezależnie od ich zaangażowania w działalność podziemną czy wiek. Często nie docenia się odczuć wojennych dzieci i tego, jak wyglądała wojna z ich perspektywy.
Dzięki wspaniałemu warsztatowi autorki i jej niewątpliwie przyjacielskiemu stosunkowi do osób, których wspomnienia możemy przeczytać, książka jest właściwie dla każdego. Nie jest to lektura przyjemna, w której czytamy tylko o pozytywnych wydarzeniach, ale daje on poczucie, że jeśli tylko ma się dobre oparcie w rodzinie, przyjaciołach, wierze czy w tym, co jest dla nas ważne, żadne przeciwności losu i zło nie jest w stanie nas zniszczyć.
Wydawnictwo Bellona
Ocena recenzenta: 6/6
Daria Czarnecka
