W kulturze masowej konie bojowe średniowiecznych rycerzy są najczęściej przedstawiane jako wielkie zwierzęta i dostojne rumaki. Tymczasem, wedle współczesnych standardów większość z nich była porównywalna z wymiarami dzisiejszych kuców. Najnowsze wyniki badań ukazały się na łamach Journal of Osteoarcheology.
Grupa naukowców z brytyjskich uniwersytetów w Exeter, Sheffield, Bournemouth, Leicester i Norwich przeanalizowała nowe dane. Były to szczątki koni znalezionych na 171 stanowiskach archeologicznych rozsianych na terenie Wysp Brytyjskich. Szczątki naukowcy datują na lata od późnej starożytności do XVII wieku. Okazało się przy tym, że wiele koni z tamtego okresu miało w kłębie nie więcej niż 144,2 centymetrów. Jest to tym bardziej ciekawe, że w dzisiejszym rozumieniu takie „konie” uznalibyśmy za kuca.
Badania przeprowadzone na powyższych uniwersytetach starały się wyjaśnić taki stan rzecz. Zatem w przeszłości w hodowli koni nie chodziło tylko o ich rozmiary rumaka. Znacznie ważniejsza była przydatność w turniejach rycerskich czy zdolność do wzięcia udziału w długotrwałych kampaniach wojennych, kiedy konie musiały przebywać długie dystanse. Badania opublikowane w Journal of Osteoarcheology wskazują, że na hodowlę i trening koni bojowych wpływ miały liczne czynniki kulturowe i biologiczne. Najważniejszym z nich miało być samo zachowanie zwierzęcia i jego temperament.
Dotychczas w wyniku kształtowania naszej wyobraźni przez kulturę masową nasze wyobrażenie o koniach średniowiecznych rycerzy jest znacznie inne. Dzisiaj utożsamia się je z masywnymi zwierzętami, które miały 170–180 centymetrów w kłębie. Nowe dowody wskazują, że nawet konie o wysokości 152 cm w kłębie były w tym czasie wielką rzadkością, Nawet w czasach największego rozkwitu średniowiecznych hodowli królewskich w XIII i XIV wieku rzadko w hodowlach tych zdarzały się konie o wysokości 152–162 cm w kłębie. A jeśli się zdarzały, były postrzegane jako niezwykle duże.
„Ani same rozmiary, ani sama wielkość kości nóg nie są wystarczającymi dowodami, by stwierdzić, że mamy do czynienia w koniem bojowym tamtej epoki. Dane historyczne nie zawierają konkretnych kryteriów, na podstawie których konia uznawano za zdatnego do walki. Prawdopodobnie w różnych okresach różne cechy konia były pożądane, w zależności zarówno od taktyki walki jak i preferencji kulturowych” – przekazała Helene Benkert z University of Exeter.
Przykładowo szczątki największego znanego nam konia Normanów zostały znalezione w Trowbridge Castle. Zwierzę mierzyło w kłębie nie więcej niż 152 centymetry. W latach 1200–1350, po raz pierwszy pojawiają się konie o wysokości ok. 162 centymetry. Dopiero później, w latach 1500–1650, średni wzrost koni znacząco się zwiększa i w końcu zwierzęta ta rozmiarami zaczynają przypominać współczesne konie gorącokrwiste i pociągowe.
„Hodowla koni w stajniach królewskich mogła bardziej koncentrować się na odpowiednim temperamencie i właściwych cechach fizycznych przydatnych na wojnie, a nie na samych rozmiarach” – zaznaczyła profesor Alan Qutram. Z kolei główny autor badań, profesor Oliver Creighton dodał, że „koń bojowy jest centralnym punktem naszego rozumienia średniowiecznego społeczeństwa i kultury. Jest symbolem statusu, blisko powiązanym z rozwojem arystokratycznej tożsamości, a także bronią o dużej mobilności i sile rażenia, przełamującą szeregi przeciwnika”.
Źródło: kopalniawiedzy.pl
Maciej Polak
