Tego dnia 1905 roku w Brzegach Franciszkańskich k. Krosna na Podkarpaciu urodził się Władysław Gomułka „Wiesław”
Władysław Gomułka pochodził z rodziny robotniczej i w wieku 14 lat rozpoczął pracę w zawodzie ślusarza. Jednocześnie ukończył 2-letnią wieczorową szkołę przymusową, a następnie pracował jako ślusarz w rafinerii ropy w Jedliczu, później w Krośnie i Gorlicach.
W 1926 r. wstąpił do KPP; w latach 1927-30 był sekretarzem zarządu okręgowego Związku Chemicznego w Warszawie. W tym czasie także był aresztowany za rozpowszechnianie komunistycznych pism (przed II wojną światową jeszcze dwukrotnie znalazł się w więzieniu za działalność antypaństwową). W 1935 r. wyjechał na szkolenie do Moskwy, gdzie ukończył Międzynarodową Szkołę Leninowską, a po powrocie do kraju został sekretarzem Komitetu Okręgowego KPP w Katowicach.
W czasie wojny przedarł się na tereny zajęte przez ZSRR i wstąpił do WKP(b). W 1941 r. został oddelegowany do organizowania komunistycznego podziemia na terenach objętych okupacją niemiecką. Został członkiem sekretariatu PPR, a po aresztowaniu Findera w listopadzie 1943 r. – I sekretarzem KC PPR. Po zakończeniu wojny został wybrany sekretarzem generalnym KC PPR (był także ministrem Ziem Odzyskanych oraz wicepremierem).
W tym czasie, w związku ze swoją działalnością polityczną, był odpowiedzialny za eksterminację członków PSL oraz zbrodnie wobec podziemia antykomunistycznego. W 1948 r. został oskarżony przez Bieruta za „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne” oraz pozbawiony wszystkich funkcji partyjnych i państwowych (był przeciwnikiem utworzenia Kominformu, zerwania stosunków z Jugosławią i zwolennikiem „polskiej drogi do socjalizmu”).
W latach 1951-54 więziony bez wyroku sądu. W 1956 r. został zrehabilitowany, wszedł także w skład KC PZPR, a w październiku został wybrany sekretarzem partii. Rok później został członkiem Rady Państwa. Za krytykę polskiego stalinizmu i obietnicę przeprowadzenia politycznej liberalizacji oraz reform gospodarczych obdarzono go wtedy dużym zaufaniem społecznym, które szybko zmarnował. Nie tylko zaniechał reform, ale popadł w ostry konflikt z Kościołem oraz z intelektualistami.
W 1968 r. nie protestował przeciwko brutalnej pacyfikacji strajków studenckich, a także dał się wciągnąć w sterowaną przez Moczara i jego „partyzantów” kampanie antysemicką. Dodatkowo był zwolennikiem interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Jedyny sukces jaki udało mu się osiągnąć to podpisanie układu pokojowego pomiędzy Polską a RFN. Szybko jednak go zmarnował dopuszczając do krwawego stłumienia strajków robotniczych, które wybuchły w grudniu 1970 r. Stało się to przyczyną odsunięcia Gomułki od władzy. Wycofał się wtedy całkowicie z życia politycznego.
Zmarł 1 września 1982 r.
Fot. Wikimedia Commons
