5 listopada 1370 roku zmarł Kazimierz III Wielki

Tego dnia 1370 roku w wieku 60 lat zmarł król Polski Kazimierz III Wielki

Śmierć monarchy była spowodowana urazem, jakiego król nabawił się podczas polowania na jelenia. Kazimierz III Wielki spadł z konia i złamał nogę, a do rany wdało się zakażenie. Był ostatnim królem z dynastii Piastów na polskim tronie.

Kazimierz Wielki urodził się 30 kwietnia 1310 roku w Kowalu. Był synem króla Polski Władysława Łokietka i jego żony Jadwigi Bolesławówny zwanej Kaliską. Ten najmłodszy syn Władysława Łokietka został koronowany na króla Polski 25 kwietnia 1333 roku.

Wraz z Kazimierzem Wielkim została koronowana na królową Polski jego pierwsza żona – Anna Giedyminówna – córka wielkiego księcia Litwy i jego żony Jewny. Król poślubił Annę Giedyminównę w 1325 roku i był to pierwszy w historii związek Polski z Litwą.

Kazimierz Wielki i Anna Giedyminówna doczekali się dwóch córek: Elżbiety i Kunegundy. Anna Giedyminówna zmarła w 1339 roku, krótko przed śmiercią swojej teściowej – Jadwigi Kaliskiej, za którą, z wzajemnością, nie przepadała.

Po śmierci Anny Giedyminówny król Kazimierz Wielki szukał nowej żony. Miała nią zostać córka Jana Luksemburskiego – Małgorzata Luksemburska. Jednak 11 lipca 1341 roku zmarła. Jej ojciec prowadził negocjacje z Kazimierzem Wielkim. Małgorzata była wdową po Henryku XIV Bawarskim. Razem mieli syna – Jana I Dziecię, który zmarł krótko przed matką.

W związku z tym dobrze rokowała jako płodna kobieta, która mogłaby zapewnić królowi Polski potomstwo. Najprawdopodobniej w trakcie prowadzonych negocjacji w sprawie małżeństwa Kazimierza Wielkiego z Małgorzatą Luksemburską, zachorowała.

W związku z tym król Czech, Jan Luksemburski, wpisał do umowy klauzulę, według której sojusz polsko-czeski będzie trwał nawet, gdy Małgorzata Luksemburska umrze. Kazimierz Wielki najprawdopodobniej nie został powiadomiony o śmierci swojej niedoszłej żony, i gdy przybył do Pragi po swoją wybrankę okazało się, że ona nie żyje.

Jan Luksemburski obiecał jednak, że załatwi niedoszłemu zięciowi nową żonę, i załatwił. Została nią młodziutka księżniczka heska – córka langrafa Hesji – Henryka II Żelaznego – Adelajda. Ślub pary królewskiej odbył się 29 września 1341 roku.

Adelajda okazała się bezpłodna, a to sprawiło, że Kazimierz Wielki, mimo że nie uzyskał unieważnienia małżeństwa, żenił się jeszcze dwukrotnie. Z czeską mieszczką – Krystyną Rokiczaną, którą wkrótce oddalił, bo według Jana Długosza miała świerzb i była łysa (co niekoniecznie było prawdą, gdyż świerzb jest chorobą zaraźliwą, a źródła nie podają, by monarcha chorował na świerzb).

Po oddaleniu Krystyny, Kazimierz Wielki wziął kolejny ślub. Tym razem jego wybranką została księżniczka żagańska – Jadwiga. Został tym samym podwójnym bigamistą, gdyż Adelajda zmarła dopiero po śmierci Kazimierza Wielkiego, w 1371 roku, a Krystyna Rokiczana po 1365 roku.

Ciekawostki genealogiczne

O tym, że Kazimierz Wielki był królem z dynastii Piastów wie każdy uczeń szkoły podstawowej.

Nauczyciele historii być może wspominają również, że ostatni Piast na polskim tronie był spokrewniony z węgierską dynastią Arpadów. Babka Kazimierza Wielkiego to Jolenta Helena, córka króla Węgier – Beli IV. Prababką Kazimierza Wielkiego była Maria Laskarina, żona Beli IV. Ojcem Marii Laskariny był cesarz Teodor I Laskarys – cesarz Nicei (teren dzisiejszej Turcji, historycznie była to część Bizancjum).

Kazimierz Wielki nigdy nie był informowany o tym, że jest spokrewniony z cesarzami nicejskimi, czy nawet bizantyńskimi. Wiemy to, ponieważ zachował się list króla do patriarchy Konstantynopola, w którym polski władca nie wspomniał o tym, że ma takich przodków. Najprawdopodobniej dlatego, że sam oczywistych przyczyn nie mógł ich poznać, a nikt mu o tym nie powiedział.


Piotr Wojciechowski

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*