Puyi należał do mandżurskiej dynastii Qing. W 1908 roku, dwa lata po urodzeniu, na skutek śmierci cesarzowej-wdowy Cixi został intronizowany na cesarza Chin (przyjął imię cesarza Xuantong). Jednakże już w roku 1911 wybuchła demokratyczna rewolucja. Zwołane w Nankinie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło tymczasową konstytucję Republiki Chińskiej i wybrało pierwszego prezydenta, którym został Sun Jat-sen, przywódca rewolucyjnego związku „Odrodzenia Chin”. Młodociany, 6-letni wówczas cesarz, a właściwie jego rodzina, w 1912 roku zrzekła się władzy, w zamian za przyrzeczenie dobrego traktowania, co oznaczało stałe dochody od państwa. W lipcu 1917 roku za sprawą monarchisty, generała Zhang Xun przywrócono władzę młodego cesarza (restauracja trwała jedynie dwanaście dni), po czym Pyui kontynuował życie obywatela republiki. W 1924 roku cesarza wydalono Japończykom, którzy po ataku na Mandżurię w 1931 roku posłużyli się nim osadzając go na tronie całkowicie zależnego od Japonii Cesarstwa Mandżukuo. Gdy 8 sierpnia 1945 ZSRS wypowiedział wojnę Japonii, uderzając przede wszystkim na Mandżukuo, Puyi próbując znaleźć drogę ucieczki niespodziewanie stał się jeńcem wojsk sowieckich. W sowieckiej niewoli przebywał do roku 1950. Następnie został wydany władzom ChRL i przebywał aż do roku 1959 w więzieniu dla zbrodniarzy wojennych, w celu odbycia reedukacji. Na mocy specjalnej amnestii uwolniono Puyi i jego braci, którzy zamieszkali w Pekinie. Ostatni cesarz pracował pewien czas jako ogrodnik w ogrodzie botanicznym, a następnie jako archiwista. Zasiadał m.in. w Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej. Ostatni cesarz Chin zmarł w październiku 1967 roku, prawdopodobnie na raka nerek.
Na zdj. Puyi jako młodociany cesarz Xuantong – Wikimedia Commons
