Atlas Twierdzy Toruń, Zeszyt 3 | Recenzja

Atlas Twierdzy Toruń, Zeszyt 3

Fort Jakuba (Jacobsfort), jest kolejnym wyjątkowym fortem I etapu rozbudowy Twierdzy Toruń. Wyjątkowym ze względu na swoją budowę, a właściwie pozostałość całej zabudowy fortu – dawnej redity. Jego wyjątkowość również jest wyznaczona przez wybitnych projektantów, architektów inżynierii wojskowej, takich jak Brese czy Pritwittz.

Na pierwszych stronach Zeszytu 3, Janusz Pokrzywnicki przedstawia czytelnikowi genezę powstania dzieła. Początek akapitu w skrócie opisuje przejęcie Torunia przez Prusy w 1815r. i stanie w jakim twierdza została przejęta. W późniejszych wersach czytelnik może doszukać się wielu innych motywów, które zaważyły na wybudowaniu Fortu Jakuba.

Temat pierwotnej wersji projektu dzieła, zostaje również obszernie omówiony przez autora. Z tego rozdziału czytelnik może wyciągnąć multum architektonicznych danych dotyczących budowy i nie tylko. Fanatycy fortyfikacji, mogą również wyczytać jakie zdobienia mogłyby być w Forcie, gdyby nie krytyka K.F Schinkla – wybitnego prekursora klasycyzmu w Królestwie Prus. Im bardziej czytelnik zaczyta się w rozdział dotyczący projektu Fortu, tym bardziej będzie sobie uświadamiał jak ta niezwykła fortyfikacja, jest owiana tajemnicą i niewyjaśnionymi tezami, a to wszystko jest spowodowane brakiem większości dokumentów, dotyczących tego fortu reditowego.

W kolejnym rozdziale autor opisuje szczegółowo historię modernizacji, przez które dzieło przechodziło w drugiej połowie dziewiętnastego wieku, aż do czasu kiedy toruńska twierdza została przekazana Polakom w 1920r. Fort został wtedy wyceniony na 201 330 marek.

Przedostatni rozdział opisuje rozbiórkę i stan obecny fortyfikacji na rok 2007. Do dnia dzisiejszego część koszarowa kiedyś zamieszkiwana prze około 60 rodzin znacząco spadła. Aktualnie fort zamieszkuje kilka rodzin, a od 2007 roku, ten wyjątkowy zabytek jeszcze bardziej popada w ruinę.

Lech Narębski w ostatnim rozdziel opisuje zbiory map, rysunków, szkiców, fotografii, jakie zostały dołączone do Zeszytu 3, a ich ilość jest naprawdę pokaźna.

Ocena recenzenta: 6/6

Wydawnictwo: Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Paweł Pilarski

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*