Bartłomiej Nowodworski urodził się w około 1552 roku w Tucholi, zmarł natomiast w roku 1625 w Warszawie. Przeszedł on do naszej historii narodowej jako wielki bohater smoleński, kawaler maltański, a także wielki polski patriota.
Służąc Stefanowi Batoremu
We wczesnych latach młodzieńczych Bartłomiej brał udział w wyprawach wojennych, jakie ekspediował Stefan Batory, król polski. Za zabójstwo pokojowca królewskiego, jakiego się dopuścił Bartłomiej Nowodworski w pojedynku, musiał on uchodzić z kraju i przez wiele lat zmuszony był przebywać we Francji. Tam służył on królom Henrykowi III oraz Henrykowi IV. Na uwagę zasługuje fakt, iż w roku 1599 Nowodworski udał się z listami polecającymi od Henryka IV na Maltę. Tam, jako kawaler maltański, brał on udział w wojnach i wielkich wyprawach, został trzykrotnie ranny, zatem zajął się on działalnością publicystyczną, propagując w kraju ideę maltańską. Uważał, że na bazie wiedzy, jaką posiadali kawalerowie maltańscy, w Polsce można by było kształcić szlachtę w nowoczesnej sztuce wojennej. Brał udział w toczącej się wojnie religijnej we Francji, która stanowiła dla Bartłomieja doskonałą szkołę kunsztu wojennego. W roku 1607 przy pomocy posła polskiego w Neapolu Jana Próchnickiego otrzymał amnestię od Zygmunta III, by mógł on powrócić do kraju. Przyjęty na dwór królewski został kapitanem gwardii przybocznej Zygmunta III Wazy, złożonej z zaciężnych Niemców.
Nieustraszony rycerz
Osoba Bartłomieja Nowodworskiego, pieczętującego się herbem Nałęcz, w dobie dzisiejszej jest nieco zapomniana. W wieku siedemnastym natomiast była dla Polaków epoki sarmatyzmu przykładem nieustraszonego rycerza, dobrego i szlachetnego człowieka, obrońcy chrześcijaństwa i ukochanej ojczyzny. Jego przebogate w przygody życie, zasługuje na sukcesywne wspomnienia, a co się z tym wiąże pochwałę.
