27 kwietnia 2015 w warszawskim Ogrodzie Sprawiedliwych zostaną posadzone drzewa i odsłonięte kamienie pamiątkowe poświęcone: Petrowi Hryhorence, Nelsonowi Mandeli i Hasanowi Mazharowi.
Pojęcie Sprawiedliwego, które użyte zostało po raz pierwszy w Memoriale Yad Vashem, dziś ma charakter uniwersalny. Tytuł ten służyć ma upamiętnieniu nie tylko uznanych przez Yad Vashem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, ale wszystkich, którzy w obliczu totalitaryzmu i ludobójstwa mieli odwagę bronić godności człowieka, pomagać ofiarom czy występować w obronie prawdy. – mówi Piotr Jakubowski, dyrektor Domu Spotkań z Historią.
Pierwszy polski Ogród Sprawiedliwych powstał dzięki staraniom działającego przy Domu Spotkań z Historią Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie we współpracy z włoską fundacją GARIWO. Znajduje się na skwerze im. gen. Jana Jura-Gorzechowskiego na warszawskim Muranowie Uroczyste otwarcie ogrodu odbyło się 5 czerwca 2014 w ramach obchodów Święta Wolności w 25. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku. Jako pierwsi uhonorowani zostali: Marek Edelman, Magdalena Grodzka-Gużkowska, Jan Karski, Antonia Locetelli, Tadeusz Mazowiecki oraz Anna Politkowska.
Warszawski Ogród Sprawiedliwych nawiązuje charakterem do nowoczesnego i ascetycznego Światowego Ogrodu Sprawiedliwych w Mediolanie. Nie chcieliśmy mnożyć kolejnych monumentów, zależało nam na tym, żeby pokazać żywotność i trwałość postaw moralnych, którymi się kierowali. Drzewo jako symbol i ogród – jako miejsce – to wymowniejsza forma upamiętnienia niż niejeden pomnik – dodaje Jakubowski.
W roku 2015 tytuł „Sprawiedliwego” przyznany został: Petrowi Hryhorence (1907-1987) – „generałowi sowieckiej armii, który w pełni kariery odrzucił system i swą w nim rolę, stając po stronie prześladowanych w tym wydziedziczonych Tatarów”, Nelsonowi Mandeli (1918-2013) – „przeciwnikowi apartheidu, wolnemu od nienawiści i odwetu, który przeprowadził RPA ze stanu wojny domowej do obywatelskiej wolności” i Hasanowi Mazharowi – „gubernatorowi Ankary, który wbrew zbrodniom władz i społecznemu na nie przyzwoleniu, odmówił udziału w ludobójstwie tureckich Ormian (1915-1917)” (z uzasadnienia Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych).
PROGRAM UROCZYSTOŚCI:
18:00–18:05 Powitanie gości: dyrektor Domu Spotkań z Historią, Piotr Jakubowski;
18:05–18:15 Wystąpienie przewodniczącego Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych
w Warszawie i prezesa Ośrodka KARTA Zbigniewa Gluzy;
18:15–18:45 Odsłonięcie kamieni i zasadzenie drzewek Sprawiedliwych;
19:00–20:00 Koncert jazzowy w wykonaniu Gaetana Liguoriego (fortepian).
