Piotr Marczak, Dzieje Polski w obrazach. Polish history in pictures
Wydawnictwo Arkady tym razem poprzez malarstwo chce ukazać nam bardzo bogatą historię Polski. W dwujęzycznym albumie poprzez wieki przedstawiono najważniejsze momenty dla państwa polskiego, które miały olbrzymi wpływ na kształtowanie się świadomości narodowej Polaków.
Malarstwo w procesie tym odegrało niebagatelną rolę, służąc w okresie największej potęgi Rzeczypospolitej dokumentowaniu tryumfów wojennych państwa, zaś w okresie utraty niepodległości służyć miało zachowaniu pamięci historycznej, jak i kształtowaniu tożsamości ówczesnych pokoleń.
W albumie Piotra Marczaka, Dzieje Polski w obrazach często spotykamy obrazy znanych polskich malarzy jak: Jan Matejko, Wojciech Gerson, czy Wojciech Kossak. Nie jest to jednak reguła i znaleźć tam można również dzieła mniej znanych autorów, które niekiedy potrafią zaskoczyć nawet historyka.
Analizując, niektóre obrazy możemy uznać, iż malarze często nie posiadali nawet podstawowej wiedzy o realiach czasów, których dotyczyły ich obrazy. I tak w części Tryptyku Legenda św. Jadwigi Śląskiej, przedstawiającej bitwę pod Legnicą z 1241 roku, wojska mongolskie uzbrojone są uwaga w zbroje płytowe i kopie! Z pewnością Batu-chan musiałby się zdziwić widząc swoją lekkozbrojną jazdę w takim rynsztunku. Nie wspominając już, że zbroję płytową wynaleziono 200 lat po bitwie legnickiej…
Album Dzieje Polski w obrazach nie raz potrafi zaskoczyć jeżeli chodzi o dobór postaci historycznych. I tak miejsce w nim znalazło się nawet dla Eryk Pomorskiego. Postaci dość mało znanej w polskiej historii, choć niezwykle barwnej. Niech do poszukania informacji o tej osobie skłoni czytelników to, że zasłynął on m.in. zasiadaniem na tronach Norwegii, Danii i Szwecji, tworząc Unię Kalmarską.
Martyrologia zawarta w malarstwie historycznym w okresie porozbiorowym pozwoliła zachować pamięć o państwowości polskiej i pielęgnować ducha narodowego. Jednym z takich przykładów jest obraz L. Rauta Tu była Polska, ukazujący symboliczny grób Ojczyzny podpisany: Tu była Polska. Symbolizuje on klęskę powstania listopadowego i niedole Polaków, których wielu spotkało się z represjami, nie wspominając już o ograniczeniu autonomii Królestwa Polskiego. Widok taki pomimo upływu czasu nadal stanowi bardzo emocjonalną wizję naszej przeszłości.
Przechodząc do meritum należy stwierdzić, że album zaprezentowany przez Wydawnictwo Arkady jest produktem najwyższej jakości, który analizuje się z wielką przyjemnością, dlatego też uznać można go za godny polecenia każdemu historykowi i miłośnikowi sztuki.
Ocena recenzenta: 6/6
Mariusz Sioch
