Tego dnia 1615 roku zawiązała się konfederacja Gdańska, Elbląga i Torunia
Konfederacja Gdańska, Elbląga i Torunia powstała jako odpowiedź na burzliwe wydarzenia mające miejsce w I Rzeczypospolitej początkiem XVII wieku. Trzy największe miasta regionu połączone w sojuszu miały odpierać ataki przeróżnej maści band zbójeckich, grabiących Koronę oraz Litwę, a nawet stawić czoła Szwedom.
Wydarzenia w Rzeczypospolitej na początku XVII wieku
Początek XVII wieku był okresem bardzo burzliwym. Głównym powodem zawirowań była porażka w wyprawie na Moskwę po 1612 roku. Porażka wyprawy ściągnęła do Polski przeróżne masy wojsk, które bez celu pałętały się po kraju. Wiele z nich dopuszczało się grabieży miast oraz wsi, a władza centralna nie była, wstanie uporać się z tym problemem.
Kolejnymi wydarzeniami była największa tamtego okresu rokosz Zebrzydowskiego. Zorganizowano je jako odpowiedź wobec polityki Zygmunta III Wazy polegającej na faworyzowaniu obcokrajowców oraz jezuitów, a najważniejszym postulatem króla było ustanowienie dziedziczności tronu. Powstańcy, chcieli zdetronizować króla oraz wygnać z kraju obcokrajowców.
Powstanie zostało stłumione zbrojnie, jednakże nie ukarano żadnego z członków buntu, a sam Rokosz pozwoliło na sprecyzowanie prawa do wypowiedzenia posłuszeństw królowi.
Konfederacja Gdańska, Elbląga i Torunia. Sojusz jako odpowiedź
W 1612 roku Patrycjat Gdański poszukiwał możliwości sojuszniczych, które pomogłyby mu obronić oraz wzmocnić swoją pozycję w regionie. Rozważano różne opcje m.in. przystąpienie do sojuszu obronnego hanzeatycko-niderlandzkiego oraz objęcie roli lidera pruskiej konfederacji szlachecko-mieszczańskiej.
Pomysły te nie zostały zrealizowane, toteż rozpoczęto przygotowania do zawarcia skromniejszego sojuszu z największymi miastami w regionie. Sojusz Torunia, Elbląga i Gdańska miał być sojuszem obronnym.
Sama realizacja też nie obyła się bezproblemowo. Średnie mieszczaństwo było zaniepokojone, gdyż odsunęłoby to ich przedstawicieli od rozmów na temat sojuszu, a koszty sojuszu spadłyby na barki mas ludności. Kolejnym problemem był konflikt ekonomiczny na linii Gdańsk-Elbląg. Konflikt ten rozwiązano, obiecując poparcie w sporze Elbląga z biskupem warmińskim.
Utworzenie sojuszu
Podczas tworzenia sojuszu wzorowano się na rozwiązaniach niemieckich, których odpowiedniki w Polsce nie istniały w tamtym okresie. Fundusz konfederacji wynosił 40 000 guldenów, rozwiązanie to miało zapobiec oblężeniu któregokolwiek miasta przez obce wojska. Gdańsk jako najbogatszy wpłacił połowę tej kwoty i toteż on miał sprawować pieczę nad wspólnym majątkiem oraz spotkania sojuszu miał się odbywać raz do roku w tym mieście.
Co roku miasta miały uzupełniać stan skarbca, udzielać sobie wzajemnej pomocy oraz istniała możliwość przedłużenia sojuszu, który pierwotnie zawarto na okres 10 lat. W praktyce bardzo szybko doszło do konfliktów, a Toruń i Elbląg zorientowały się, że pomału stają się miastami satelickimi Gdańska. Występowały spory kupieckie, a do wspólnej kasy przestano wpłacać środki już w 1619 roku. Sam sojusz rozwiązano w 1623 roku, półtora roku przed jego zakończeniem.
