Julia Pańków, Lidia Pańków, Kreatorki. Kobiety, które zmieniły polski styl życia
Dzisiaj nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele rzeczy zawdzięczamy minionym wiekom i osobom, które starały się, aby ich odkrycia, wynalazki, pomysły ułatwiły choć w pewnym stopniu trudne życie, szczególnie te okresu wojennego i powojennego. Obecnie także nie zastanawiamy się nad tym, kto za tymi wszystkimi udogodnieniami stał, kto kierował pracami, dzięki komu coś potoczyło się w ten sposób, a nie inny.
Dwie redaktorki: Julia Pańków i Lidia Pańków, które publikowały teksty w takich czasopismach jak „Wysokie obcasy”, czy „Zwierciadło”, próbują pokazać Czytelnikowi w swojej książce „Kreatorki. Kobiety, które zmieniły polski styl życia” sylwetki kobiet, które rzeczywiście wpłynęły na świat mody, architektury, fotografii, scenografii XX wieku. Mimo, że nazwiska dziecięciu pań w czasach ich świetności brylowały na salonach, pierwszych stronach gazet – dziś, można powiedzieć, nikt nie wie, kim był i jak bardzo zmieniły polski styl życia.
Zofia Chomętowska, Xymena Zaniewska, Teresa Kruszewska, czy Jadwiga Grabowska, to tylko kilka z tych, o których wspominają autorki. W opasłym tomie przedstawiają biografie „kreatorek” wielu dziedzin życia dwudziestowiecznej Polski. Kobiety ukazane na kartach lektury są wielowymiarowe, ambitne, wytrwale dążące do celu, niezależne, pewne swojej wartości i swojego talentu. Życiorysy nie ograniczają się jedynie do tych skupionych wokół pracy, ale umiejętnie uzupełniają je informacje o dzieciństwie, pierwszych miłościach, rozterkach, ciekawostkach rodzinnych (jak chociażby ta, dlaczego Xymena Zaniewska nosi tak egzotyczne imię).
Mnóstwo zdjęć, często pochodzących z albumów rodzinnych bohaterek publikacji, jest doskonałym uzupełnieniem ich biografii. Także wspomnienia członków rodziny, przyjaciół, współpracowników, pozwalają na zgłębienie historii młodych dziewczyn, które w przyszłości stały się ikonami swej epoki. Nie są przedstawiane szablowo – jako piękne, nieskazitelne, wdzięczne i sławne. Wręcz przeciwnie, Julia Pańków i Lidia Pańków starają się pokazać je z każdej strony, także tej złej, o której opinia publiczna nie wie. Autorki prezentują niuanse życiowe „kreatorek”, kilkukrotne małżeństwa, zaniedbywanie dzieci kosztem kariery, ich samotność i starość. Ciekawym przykładem jest tu postać Wandy Telakowskiej, zajmującej się wzornictwem, która zakochana w Jarosławie Iwaszkiewiczu (który nota bene miał żonę
i dzieci), chętnie spędzała z nim wakacje i nigdy nie wyszła za mąż za innego mężczyznę.
„Kreatorki….” to pozycja napisana bardzo prostym językiem, przy jednoczesnym wykorzystaniu wielu źródeł. Kompozycja książki jest niebywale prosta – podzielona na dziesięć rozdziałów, a w każdym z nich osobna opowieść o „żelaznej damie” polskiego stylu, która istniała samodzielnie – bez mężczyzny u boku. Mimo, że początkowo liczba stron może przerazić Czytelnika, już po przeczytaniu dwóch pierwszych dochodzi się do wniosku, że lekturę czyta się za szybko, że nie chce się jej kończyć.
Książka redaktorek publikujących w „Wysokich obcasach” z pewnością nie rozczaruje ciekawskich. Znaleźć można w niej wszystko, od ciekawych biografii, przez ciekawe zdjęcia, na opisach Polski czasu dwudziestolecia międzywojennego, II wojny światowej i PRL kończąc. To także piękne historie, które często zapierają dech w piersiach i sprawiają, że na różne życiorysy można spojrzeć z kilku stron. Jest to pozycja, którą winno się polecać uczniom na lekcjach historii.
Wydawnictwo: MUZA SA Sport i Turystyka
Ocena: 6/6
Karolina Charchowska
