Między propagandą sukcesu a krachem gospodarczym. Polska dekady Gierka (1970-1980) w ujęciu regionalnym, red. J. Autuchiewicz i M. Markiewicz
Dekada Gierka – tak potocznie nazywa się okres w historii PRL, kiedy funkcję głowy państwa pełnił Edward Gierek – robotnik, polityk, I sekretarz KC PZPR. Lata 1970-1980 zapisały się w historii naszego państwa w wyjątkowy sposób. Z jednej strony to czas komunizmu, napięć społecznych, braku towarów na półkach, podwyżek cen. Druga strona tego medalu jest zgoła inna – dekada Gierka jawi się jako czas dobrobytu, kultowych licencji i produktów w Polsce, pewnego rodzaju otwarcia na Zachód. Między propagandą sukcesu a krachem gospodarczym jest zbiorem artykułów naukowych dotyczących tego niejednoznacznego okresu w dziejach naszego państwa. Szesnaście spojrzeń na dekadę Gierka, odnoszących się do kwestii regionalnych daje nieznany dotąd obraz tego czasu.
Ruch komunistyczny i aparat władzy 1917-1990
Pod taką nazwą działa jedna z inicjatyw naukowych Instytutu Pamięci Narodowej, która jest elementem Centralnego Projektu Badawczego IPN. Projekt pod tym tytułem stawia sobie za cel kompleksowe zbadanie ruchu komunistycznego na ziemiach polskich oraz struktur władzy komunistycznej działającej w Polsce w latach 1917-1990. Projekt wspiera między innymi publikacje naukowe, czego wynikiem jest książka “Między propagandą sukcesu a krachem gospodarczym”.
“Chcesz cukierka? Idź do Gierka!”
Czasy Edwarda Gierka chyba wielu pokoleniom kojarzą się z dobrobytem i nadchodzącymi zmianami. Trudno dziwić się takim refleksjom – polski robotnik, znający trudy dnia codziennego zostaje głową państwa. I to nie byle jaką! Gierek wielu ludziom udowadnia,
że jest zupełnie innym politykiem niż jego poprzednicy – osobiście rozmawia ze strajkującymi, sprowadza do PRL zagraniczne produkty, licencje, otwiera komunistyczną Polskę na Zachód.
Ale…. ekipa rządząca zapomina wspomnieć zadowolonym Polakom o jednej bardzo ważnej kwestii – że długi zaciągnięte przez Gierka na te wszystkie inwestycje przyniosą podwyżki cen, zamrożenie płac i Czerwiec 1976 roku.
Wszystkie artykuły, które są składową recenzowanej książki, pokazują PRL od podszewki. Blaski i cienie dekady Gierka są tym bardziej widoczne, dzięki poruszeniu przez autorów spraw regionalnych. Reforma administracyjna, polityka, społeczeństwo czy szeroko rozumiana kultura ludowa są tematami, na które twórcy tekstów patrzą z innej perspektywy, działając w myśl zasady – “od szczegółu do ogółu”.
Z artykułów wynika, że Edward Gierek i ekipa rządząca nie zawsze mieli “cukierka” z rymowanki popularnej w PRL, którym mogli obdarzyć społeczeństwo. Spojrzenie regionalne na wiele spraw pozwala uwypuklić trudności i kryzysy, z którymi mierzył się I sekretarz. W pozycji znajdują się zagadnienia dotyczące takich miejscowości jak Łomża, Biała Podlaska, Białystok czy Piła.
Struktura książki Między propagandą sukcesu a krachem gospodarczym
Jest to praca zbiorowa, na którą składa się szesnaście odrębnych artykułów. Każdy z nich dotyczy innego aspektu i innego regionu. Łączy je z kolei temat przewodni książki, czyli dekada Gierka. Autorzy tekstów są naukowcami, więc zadbali o bogatą bibliografię, która poszerza wiedzę. W książce znajdziemy również wykaz skrótów i indeks osób.
Między propagandą sukcesu a krachem gospodarczym – ocena
Zbiór dla pasjonatów lat 1970-1980. Jest to źródło wiedzy, której nie znajdziemy w Internecie, a przynajmniej tak dobrze opracowanej. Pomimo naukowego charakteru artykułów są one napisane w sposób przejrzysty, łatwym językiem. Warto sięgnąć po tę pozycję, aby “z bliska” zobaczyć jak naprawdę wyglądało życie w mniejszych miejscowościach w dobie komunizmu.
Wydawnictwo IPN
Ocena recenzenta: 5/6
Karolina Wysińska
Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem IPN. Tekst jest subiektywną oceną autora, redakcja nie identyfikuje się z opiniami w nim zawartymi.
