Archeolodzy z Maroka odkryli pozostałości 5000-letniej społeczności rolniczej, co czyni ją najstarszym znanym tego typu miejscem w Afryce poza Doliną Nilu. Odkrycie, zlokalizowane w Oued Beht w północnym Maroku, ujawniło tysiące kamiennych toporów i fragmentów malowanej ceramiki.
Odkrycia te wskazują na nieznane wcześniej społeczeństwo, prawdopodobnie składające się z setek ludzi, porównywalne wielkością do Troi z epoki brązu. Społeczność ta prawdopodobnie zajmowała się rolnictwem i handlem z innymi społeczeństwami śródziemnomorskimi.
Początkowo odkryte przez francuskich kolonistów w latach 30. XX wieku, miejsce to było w dużej mierze zaniedbane przez prawie 90 lat. Marokański archeolog Youssef Bokbot podejrzewał jednak, że wciąż można dokonać znaczących odkryć i współpracował z innymi ekspertami w celu rozpoczęcia nowych wykopalisk.
Według badań opublikowanych 31 lipca w czasopiśmie Antiquity, zespół odkrył dużą liczbę odłamków ceramiki i wypolerowanych toporów. Datowanie radiowęglowe próbek węgla drzewnego i nasion z tego miejsca określiło jego wiek na 3400-2900 lat p.n.e.
Mieszkający tam ludzie mieli prawdopodobnie mieszane pochodzenie genetyczne, z wpływami tradycyjnych saharyjskich pasterzy, a także osadników z Półwyspu Iberyjskiego i Bliskiego Wschodu. Według współautora Cypriana Broodbanka z Uniwersytetu w Cambridge, miejsce to wydaje się być kulturowym „tyglem”.
Mieszkańcy stanowiska byli rolnikami, którzy uprawiali takie rośliny jak jęczmień, pszenica, groch, oliwki i pistacje, na co wskazują nasiona znalezione w dużych dołach magazynowych. Archeolodzy odkryli również pozostałości zwierząt gospodarskich, w tym owiec, kóz, świń i bydła.
Duża liczba fragmentów ceramiki i kamiennych toporów sugeruje, że te neolityczne społeczności nie tylko uprawiały ziemię, ale także produkowały towary na potrzeby handlu z innymi społeczeństwami epoki brązu i miedzi, takimi jak te na Półwyspie Iberyjskim, a być może także w Egipcie i Mezopotamii.
Wcześniejsze badania wykazały obecność przedmiotów takich jak kość słoniowa i strusie jaja w Europie w tym okresie, ale do tej pory nie było wyraźnych dowodów łączących afrykańskie społeczności, które mogły dostarczać te towary do Europy.
Archeolodzy uważali wcześniej, że Afryka Północna, podobnie jak Afryka Subsaharyjska w tym czasie, była zamieszkana głównie przez łowców-zbieraczy i koczowniczych pasterzy, którzy przemieszczali się wraz ze swoim inwentarzem w poszukiwaniu pastwisk. Podczas gdy osiadłe społeczeństwa rolnicze znaleziono w całym basenie Morza Śródziemnego, Afryka Północna była w dużej mierze ignorowana w badaniach archeologicznych.
Przed tym odkryciem nie było dowodów na rolnictwo w Afryce Północnej poza doliną Nilu
– powiedział archeolog Giulio Lucarini.
Współautor Cyprian Broodbank dodał, że odkrycie pozostałości 5000-letniej społeczności nie tylko wprowadza pojedynczą społeczność rolniczą do regionu, w którym dominuje pasterstwo, ale także pokazuje, że obszar ten w pełni przyjął rolnictwo neolityczne. Zasugerował, że to znalezisko jest prawdopodobnie dopiero początkiem większego odkrycia.
Źródła:
- Sierra Bouchér, Remains of 5,000-year-old farming society as large as ancient Troy discovered in Morocco, Live Science [dostęp: 01.10.2024].
- Oued Beht, Morocco: a complex early farming society in north-west Africa and its implications for western Mediterranean interaction during later prehistory, Antiquity [dostęp: 01.10.2024].
Fot. Lorena Lombardi & Moad Radi
