W dniach 26-27 września na jurajskich szlakach w okolicach Wolbromia i Klucz odbył się XXVIII Rajd „Hardego”, organizowany od wielu lat przez oddział PTTK w Olkuszu. W tym roku edycja nabrała innej formy, ponieważ w dużym stopniu do organizacji przyłączył się Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Olkuszu przy IV Liceum Ogólnokształcącym. Obecność tej grupy, doświadczonej już w organizowaniu gier miejskich oraz rajdów historycznych, wniosła sporo nowej jakości, z której najbardziej zadowoleni mogli być przede wszystkim uczestnicy.
Rajd „Hardego” to cykliczne wydarzenie upamiętniające postać kapitana Gerarda Woźnicy, dowódcy oddziału partyzanckiego „Surowiec”. Oddział ten wywodził się z leśnego plutonu dywersyjnego „Srebro”, będącego wcześniej częścią działającego w Kluczach w 1941 r. 2. Batalionu Gwardii Ludowej PPS. Większość partyzantów pochodziła z powiatu Olkuskiego, w szczególności terenu obecnych gmin Wolbrom i Klucze. Żołnierze z „Surowca” zajmowali się akcjami dywersyjnymi, odwetowymi, sabotażowymi, ochroną ludności cywilnej przed terrorem, zdobywaniem uzbrojenia, likwidacją konfidentów, rekwizycją żywności z niemieckich magazynów, przerzutami przez granicę ludzi, broni i żywności. W późniejszym czasie „Surowiec” podjął się również działalności szkoleniowej i został rozbudowany do liczącego 300 ludzi batalionu.
Inauguracja tegorocznego Rajdu odbyła się na rynku w Wolbromiu. Wybór miejsca startu nie był przypadkowy. Organizatorzy chcieli przypomnieć o jednym z największych sukcesów „Hardego” – opanowaniu przez partyzantów „Surowca” Wolbromia w lipcu 1944 roku. Po krótkim wstępie, drużyny w odstępach czasowych wyruszyły na trasę.
Tradycją gier i rajdów historycznych organizowanych przez Klub Historyczny jest wybór specjalnego patrona przez każdą z drużyn. W tym roku uczestnicy wybierali na swoich patronów partyzantów oddziału z „Surowiec”.
Trasa została tak opracowana, aby ekipy biorące udział w rajdzie jak najlepiej mogły poznawać wojenną historię regionu. Uczestnicy pierwszego dnia stali się konspiratorami, łącznikami 116 pp Armii Krajowej z Wolbromia. Mieli za zadanie przekazać ważne wiadomości dowódcy OP 23 DP AK Gerardowi Woźnicy, którego baza znajdowała się w okolicy gajówki Psiarskie w Górach Bydlińskich. Na trasie rajdu znajdowały się punkty, na których przygotowano liczne zadania dla poszczególnych oddziałów. Sprawdzana była m.in. umiejętność przeprowadzenia prawidłowej musztry, znajomość pierwszej pomocy oraz wiedza na temat działalności oddziału „Hardego”. Dodatkowo, grupy musiały szczególnie uważać, ponieważ na szlakach mogły napotkać wrogie patrole niemieckie. Z pewnością jednym z ciekawszych punktów scenariusza było wplecione w fabułę rajdu spotkanie z panem Janem Frącikiem – jednym z łączników oddziału „Surowiec”.
Po wymagającej, ponad dwudziestokilometrowej trasie, Klub Historyczny wraz z Harcerzami Drużyny Wędrowniczej „Michigan” oraz innymi członkami Hufca ZHP Olkusz przygotowali kolejne atrakcje, wśród których znalazło się wieczorne ognisko, połączone ze śpiewaniem pieśni wojskowych i patriotycznych. Nie zabrakło akompaniamentu akordeonu i gitar. Zwieńczeniem dnia była przygotowana przez organizatorów szybka nocna gra terenowa, która wszystkim szczególnie przypadła do gustu.
Taka forma rajdów historycznych sprawdza się doskonale od wielu lat. Uczestnicy mogą poznać bogatą historię swojego regionu, przeżywając przy tym niezwykłą przygodę.
–„Staraliśmy się, – mówi wiceprezes Klubu Historycznego, Konrad Kulig – aby uczestnicy rajdu mogli poczuć klimat tych, nie tak odległych, jak mogłoby się wydawać, lat i dzięki temu mogli lepiej zrozumieć tamten okres. W prawdziwym cofnięciu się w czasie pomagaliśmy im, jako rekonstruktorzy historyczni. Ponadto – podkreśla Kulig – członkowie drużyn mogli być w prawdziwie ważnych historycznie miejscach, takich jak rejon gajówki Psiarskie, gdzie mieścił się obóz „Surowca” oraz poruszali się tymi samymi ścieżkami, którymi 70 lat temu meldunki przenosili łącznicy Gerarda Woźnicy”.
W tym roku wśród I dnia stawiło się około 50 uczestników (4 drużyny IV LO w Olkuszu oraz 1 SP w Jaroszowcu- Drużyna ZHP). W drugim dniu, z lżejszą trasą, przeznaczoną przede wszystkim dla szkół podstawowych liczba rajdowiczów wyniosła około 200 osób. Starym zwyczajem, na zakończenie rajdu drużyny przeszły do Klucz z Domaniewic. W miejscowej szkole przedstawiciele oddziału PTTK przygotowali kilka prostych konkurencji sprawnościowych. Następnie, po odprawionej mszy świętej, nagrodzono wszystkie drużyny.
Patrząc na prężnie rozwijającą się grupę z Klubu Historycznego im. Armii Krajowej możemy być pewni, że już wkrótce doczekamy się kolejnych niezwykłych wydarzeń, organizowanych przez młodych i ambitnych olkuszan. Szczególne wyrazy uznania należą się prezesowi Klubu, Michałowi Masłowskiemu oraz wszystkim osobom, które przyłączyły się do organizacji XXVIII edycji Rajdu „Hardego”.
Klasyfikacja końcowa pierwszego dnia rajdu:
1. miejsce drużyna „Ares” IV LO w Olkuszu opiekun Karol Szotek
2. miejsce drużyna „Ares” Szkoła Podstawowa w Jaroszowcu opiekun MARZANNA WAŚNIOWSKA
3. miejsce drużyna „Hardy” IV LO w Olkuszu opiekun Natalia Dziża-Urbaniak
4. miejsce drużyna „Mat” IV LO w Olkuszu opiekun Małgosia Krzemień
5. miejsce drużyna „Zawieja” IV LO w Olkuszu opiekun Anna Kula
Każda drużyna otrzymała wiele nagród książkowych oraz bilety do Muzeum Amii Krajowej i Muzeum Lotnictwa.
Nagrody przekazali:
Pani Lidia Gądek – Poseł na Sejm RP, Muzeum Lotnictwa w Krakowie, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, IPN w Krakowie, firma Interkonekt z Wolbromia natomiast ciepłą strawę zapewniła Spółdzielnia „Opoka” z Klucz.
Wojciech Kowalski
