Wielcy zapomniani Polacy, którzy zmienili świat – część 2, Marek Borucki
Rok temu miałem przyjemność recenzować książkę Wielcy zapomniani Polacy, którzy zmienili świat. Nawet nie liczyłem, że choć interesująca i warta przeczytania pozycja, doczeka się kontynuacji. Czy jednak dorównuje części pierwszej?
Podobnie jak w poprzedniej pracy autor – Marek Borucki przedstawił sylwetki 33 wybitnych inżynierów, naukowców, kompozytorów, artystów i duchownych, którzy w większości, mimo ogromnych zasług są całkowicie nieznani albo wiedzą o nich tylko wąskie kręgi specjalistów.
We wstępie do książki zostały pokrótce wyjaśnione przyczyny tego haniebnego stanu rzeczy. Wynikało to m.in. z opuszczenia kraju w wyniku prześladowań, działań wojennych oraz z powodów ideologicznych w czasach Polski Ludowej. Chociaż w części pierwszej tych postaci było więcej (dokładnie 39) to czytelnik nie może czuć się zawiedziony, bo otrzymuje za to bardziej poszerzony i pogłębiony biogram osób niż to było wcześniej.
A jakie, tym razem prezentowane są osoby? Inżynier ze Strzyżowa, który zaprojektował pojazd księżycowy użyty w wyprawach Apollo na Księżyc, świecka misjonarka w Afryce nazywana polską Matką Teresą, współtwórca bomby wodorowej i wielu innych. Otrzymujemy ogromny przekrój bohaterów, którzy urodzili się w różnym czasie, wykonywali przeróżne profesje, ale wszystkie swoje talenty potrafili przekuć w coś dobrego, co po nich zostało. Za życia
Niektóre z tych postaci zagarnięte zostały przez inne państwa i narody, które uznają je za swoich bohaterów. Często bywa też tak, że pomimo niezaprzeczalnej polskości osoby te znane są za granicą, na odległych kontynentach, stawiane są im tam pomniki, ich nazwiskami nazywano ulice i szkoły, a w Polsce nawet w rodzinnych miejscowościach niewiele o nich wiadomo. Borucki pokazuje też, na szczęście pozytywne przejawy pamięci. Wskazuje na miejsca, gdzie postać jest upamiętniana i wydobywana z ciemnych zakamarków historii.
Trzeba podkreślić też wielką staranność edytorską i graficzną wydania, która nie odbiega od części pierwszej, a w pewnych detalach jest nawet lepsza. Każdy biogram opatrzony jest bardzo dużą liczbą zdjęć: bohaterów, ich wynalazków, miejsc życia i pracy, dokumentów itd. Chociaż książka jest sporej objętości (prawie 500 stron) i została wydana w twardej oprawie to dzięki dopracowanemu drukowi jest bardzo lekka i bez problemów można czytać ją w każdej wolnej chwili.
Jeżeli o jakieś postaci chcemy się czegoś więcej dowiedzieć to na końcu mamy bibliografię najważniejszych pozycji. Jednak nie wszystkie osoby z tej książki doczekały się osobnej publikacji lub nie zostało to ujęte przez autora.
Cieszę się, że powstała kontynuacja tej istotnej a zapomnianej historii. Czytelnik sięgający po tę książkę nie tylko poszerza wiedzę. Jak zaznaczyłem we wcześniejszej recenzji, wiele z tych życiorysów to także niewielka synteza epoki lub wydarzeń, w których przyszło tym ludziom pracować i tworzyć. Marek Borucki pokazuje również wiele problemów wynikających z wyprzedzania epoki, w której żyli, niezrozumienia w ojczystym kraju oraz ludzkiej zawiści, musieli pokonać. A na koniec niech podsumowaniem będą słowa samego autora: Możemy być z nich dumni, poznajmy ich więc bliżej, bo zasługują na zaszczytne miejsce w Panteonie Narodowym na równi z wielkimi wodzami, sławnymi królami i przywódcami politycznymi.
Wydawnictwo Muza SA
Ocena recenzenta: 6/6
Piotr Burak