Pozostałości piramidy w Sakkarze i wizerunek bogini Neith. Źródło zdjęć Wikimedia Commons

Odkryto setki mumii i piramidę nieznanej dotąd królowej. Znaleziska w Sakkarze

Niesamowite znaleziska w Sakkarze w Gizie. Archeolodzy odkryli około 300 mumii i piramidę królowej, o której nie mieli pojęcia

Znaleziska w Sakkarze zachwycają coraz bardziej. Najpierw znaleziono piramidę faraona Teti i piramidę królowej z okresu Starego Państwa oraz około 50 sarkofagów z okresu Nowego Państwa. Teraz archeolodzy odkryli kilka razy więcej (około 300!) sarkofagów i świetnie zachowanych mumii z okresu Nowego Państwa.

4 listopada 1922 roku Howard Carter znalazł wejście do grobowca Tutenchamona w Dolinie Królów. 100 lat później archeolodzy nadal badają stanowisko archeologiczne w Gizie. I, co najważniejsze, nadal znajdują tu niesamowite rzeczy.

Ponad 30 km od Kairu, w Sakkarze, archeolodzy pracują od wielu lat. Przy 100. rocznicy odkrycia grobowca jednego z najbardziej dziś znanych faraonów, Tutenchamona, archeolodzy znaleźli pokaźną liczbę sarkofagów i mumii – około 300. Część z nich prawdopodobnie była generałami Tutenchamona.

Ale to nie koniec odkryć.

Dotychczasowe badania w Sakkarze. Piramida Teti

W 2021 roku odkryto piramidę pierwszego faraona z VI dynastii, Teti. Panował w okresie Starego Państwa, w latach 2323–2291 p.n.e., a przynajmniej tak przyjmują badacze. Dokładne lata panowania nie są bowiem możliwe do odczytania w Kanonie Turyńskim – egipskim papirusie, na którym umieszczono listę władców Egiptu.

Wówczas znaleziono „tylko” około 50 sarkofagów i około 4-metrowy zwój Księgi Umarłych. Pierwsze prace archeologiczne nieopodal grobowca Tutenchamona badacze rozpoczęli w 2010 roku. Wówczas nie było wiadomo, do kogo należy odkryta piramida. Dopiero w zeszłym roku udało się zidentyfikować kompleks, w którym znaleziono sarkofagi, posągi, narzędzia… i kolejne sarkofagi.

Właściwie, dziś rano znaleźliśmy kolejny szyb. Wewnątrz szybu znaleźliśmy duży wapienny sarkofag. Po raz pierwszy odkryliśmy wapienny sarkofag wewnątrz szybów.

Znaleźliśmy kolejny, który otworzymy za tydzień.

– powiedział egiptolog Zahi Hawass w styczniu 2021 roku dla CBS News.

Znalezione sarkofagi należą prawdopodobnie do wyznawców Teti, którego kult według badaczy trwał nawet 1 000 lat. Pochówek w pobliżu faraona uważano bowiem za zaszczyt. Wówczas znaleziono także:

  • zestaw drewnianych masek,
  • świątynię boga Anubisa,
  • artefakty w kształcie ptaka,
  • starożytne gry, w tym Senet,
  • topór z brązu,
  • a także liczne ilustracje i pismo hieroglificzne,
  • fragmenty papirusu o długości około 4 m, zawierającego 17. rozdział Księgi Umarłych.

Już wtedy twierdzono, że te znaleziska napiszą na nowo historię tego regionu, szczególnie podczas panowania XVIII i XIX dynastii Nowego Państwa, podczas których czczono faraona Teti, a poddani w tym czasie byli chowani wokół jego piramidy, jak przekazano dla CNN.

Teti był czczony jako bóg w okresie Nowego Państwa, więc ludzie chcieli być pochowani obok niego

– powiedział dla Live Science wspomniany już egiptolog Zahi Hawass, który pracuje nad wykopaliskami i wcześniej pełnił funkcję egipskiego ministra starożytności. Jak wskazano powyżej, większość znanych dotąd pochówków w Sakkarze pochodziła z okresu Starego Państwa lub z jego późnego okresu.

Nowe znaleziska w Sakkarze. Mumie są w świetnym stanie

Teraz, jesienią 2022 roku, znaleziono 22 połączone ze sobą szyby. Mają głębokość od 9 do 18 m i wszystkie pochówki pochodzą z okresu Nowego Państwa (czyli od XVI do XI wieku p.n.e.). Znaleziono wapienny sarkofag, co jest rzadkością i około 300 pięknie zachowanych sarkofagów.

Pochówki z Nowego Królestwa nie były wcześniej powszechne w okolicy, więc jest to całkowicie unikalne dla tego miejsca. Trumny mają indywidualne twarze, każda z nich jest wyjątkowa, rozróżniając mężczyzn i kobiety, i są ozdobione scenami z Księgi. Każda trumna posiada również imię zmarłego i często przedstawia Czterech Synów Horusa, którzy chronili organy zmarłego.

– powiedział Hawass.

To pokazuje, że mumifikacja osiągnęła swój szczyt w Nowym Królestwie. (…)Niektóre trumny mają dwie pokrywy, a najbardziej niesamowita trumna, do tej pory, ma maskę kobiety wykonaną w całości z litego złota. (…)Wewnątrz trumien i szybów grobowców znajdują się również różne artefakty, w tym gry, takie jak starożytna gra Senet, shabtis, posągi boga Ptah-Sokara, a nawet metalowy topór znaleziony w ręku żołnierza armii.

Piramida nieznanej dotąd królowej Neith

Niesamowitym odkryciem jest jednak piramida królowej Neith. O jej istnieniu nie miano pojęcia, bowiem nie wskazywały jej żadne źródła historyczne.

(…) odkryliśmy, że nazywała się Neith i nigdy wcześniej nie była znana z zapisów historycznych. To niesamowite dosłownie przepisać to, co wiemy o historii, dodając nową królową.

Możliwe, że królowa dostała swoje imię od egipskiej bogini – Neith, stwórczyni. Była boginią kosmosu, losu, mądrości, wody, rzek, matek, porodu, polowania, tkania i wojny. Jej kult koncentrował się w zachodniej delcie Nilu w Dolnym Egipcie i funkcjonował już wczasach I dynastii.

Do tej pory nie zidentyfikowano żadnej innej postaci o tym imieniu w starożytnym Egipcie. Królowa Neith jest póki co pierwszą tego imienia, znaną badaczom.

Znaleziska i sarkofagi będzie można podziwiać w 2023 roku w Wielkim Muzeum Egipskim w Gizie.


Źródła:

  • Davis-Marks Isis, Archaeologists Unearth Egyptian Queen’s Tomb, 13-Foot ‘Book of the Dead’ Scroll, Smithsonian Magazine [dostęp: 28.11.2022].
  • Nalewicki Jennifer, Hundreds of mummies and pyramid of an unknown queen unearthed at Saqqara, Live Science [dostęp: 28.11.2022].
  • Shawkat Ahmed, 4,200-year-old queen’s identity among remarkable new finds in Egypt, CBS News [dostęp: 28.11.2022].

Comments are closed.