Historia Izraela | Recenzja

T. Jelonek, Historia Izraela. Ustalenia wstępne

Dzieje starożytnego Izraela są jednym z częściej „obrabianych” tematów historycznych. Badaniem tego zagadnienia zajmują się bowiem nie tylko historycy, ale i bibliści, teologowie a nawet duchowni religii chrześcijańskich. Nie dziwi, więc fakt iż na polskim rynku wydawniczym spotkać można dziesiątki pozycji na ten właśnie temat. A oto kolejna „Historia Izraela”.

„Historia Izraela” autorstwa księdza Tomasza Jelonka to naprawdę schludnie i solidnie wydana książka, która ukazała się nakładem wydawnictwa Petrus. To otwarcie nowego cyklu poświęconego właśnie dziejom starożytnego Izraela, które obecnie liczy 4 tomy. Jednak w pierwszym tomie, będącym recenzowaną publikacją, bardzo trudno dopatrzyć się jeszcze uczciwego, monograficznego przedstawienie historii narodu wybranego. Na trochę ponad 200 stronach autor serwuje czytelnikom wstęp do rozważań nad historią Żydów.  Niestety wstęp ten jest – mówiąc łagodnie – bardzo mało naukowy.

W całości narracji, w jakiej prowadzona jest książka okrutnie wręcz w oczu rzuca się kapłański styl autora. I nie jest tak, iż właśnie tego należy się spodziewać po książce, której autorem jest duchowny. Jest bowiem bardzo wiele pozycji, których autorzy piszą swe książki w bardzo naukowy sposób. W tym wypadku jest inaczej w mojej opinii jeszcze  jednego powodu. Już w czasie lektury coś zgrzytało mi w sposobie prowadzenia narracji i zbyt mało „humanistycznym” sposobie przedstawiania argumentacji. Dopiero biogram autora wyjaśnił mi te zgrzyty. Ks. Jelonek jest bowiem … matematykiem. Dlatego zbytniej opisowości nie widać w jego pracy.

W swej konstrukcji „Historia Izraela. Ustalenia wstępne” opierają się przede wszystkim na bardzo szerokim przedstawieni Biblii, jako głównego źródła do dziejów Izraela, uczciwym, acz bardzo teologicznym streszczeniu jej treści oraz wyłożeniu czytelnikowi zagadnień związanych z czasem, przestrzenią dziejopisarstwem starożytnej Judy i Palestyny. W narracji tej bardzo widoczny jest też wpływ teologii i doktryny katolickiej, czy na pewno nie trafi w gusta części czytelników. Książka ta w swych licznych fragmentach, jednak bardzo ciekawie przedstawia założenia tego, jak historia Izraela zostanie przedstawiona w kolejnych tomach dzieła. Podczas lektury bardzo rażą nieprzeliczone cytaty. I o ile jeszcze fragmenty samego Pisma Świętego i innych dzieł autorów starożytnych w miarę tu pasują o tyle urywki encyklik papieskich, konstytucji soborowych czy pism współczesnych  hierarchów kościelnych mało (o ile w ogóle coś) wnoszą do kompozycji pracy.  

Bardzo ciekawym elementem narracji jest to czego zwykle nie spotyka się w pracach tego typu. O ile mi wiadomo w dziełach katolickich – nawet tych quasi naukowych – nie używa się imienia własnego Boga. Tutaj, w „Historii Izraela” forma Jahwe, jako rozwinięcie hebrajskiego tetagramu pojawia się dość często i to zarówno w odniesieniu do Boga Żydów, jak i Boga, którego wyznają współcześni chrześcijanie.

I na koniec mam spory kłopot! Nie wiem jak mogę ocenić książkę. I czy w ogóle mogę sobie na to pozwolić. Mam bowiem wrażenie, iż nie jest to opracowanie naukowe, ale pozycja bardziej religijna a może nawet teologiczna. A do recenzowania takich nijak się nie poczuwam i wiem, że nie mam ku temu kwalifikacji. Muszę jednak ocenić „Historię Izraela. Ustalenia wstępne”. I mimo licznych wad w mojej opinii publikacja jest ciekawa i rzetelna, choć jej warstwa naukowa jest dość mało widoczna. Warto jednak przeczytać ją, jako wstęp do reszty cyklu.

Wydawnictwo: Petrus

Ocena recenzenta: 4/6

Dawid Siuta

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*