Jak wyglądała Kleopatra? Bynajmniej nie tak, jak przedstawia ją Netflix. „To fałszowanie faktów”
Jak wyglądała Kleopatra? To pytanie zadaje sobie teraz wiele osób, ze względu na zwiastun serialu dokumentalnego Netflixa, w którym przedstawiona królowa Egiptu, jest czarnoskóra.
Tekst zaktualizowany 11 maja 2023 roku
Kleopatra VII (Kleopatra Wielka) to dzisiaj najsłynniejsza władczyni starożytnego Egiptu. Najpierw związana z Gajuszem Juliuszem Cezarem, potem Markiem Antoniuszem. Historia jej walki o tron i jego utrzymanie pojawiała się już wiele razy w kulturze popularnej. Teraz, platforma Netflix zaprezentowała zwiastun serialu dokumentalnego Queen Cleopatra, w którym w rolę tytułowej bohaterki wcieliła się czarnoskóra aktorka. Wywołało to powszechne oburzenie nie tylko odbiorców Netflixa, ale i naukowców, w tym znanego egiptologa – Zahi Hawassa.
Zajrzyj też do innych naszych wpisów o Kleopatrze:
- Znaleziono mumie w Egipcie. Miejsce spoczynku Kleopatry i Marka Antoniusza w końcu zostanie znalezione?
- Grób Kleopatry odnaleziony? Archeolodzy odkryli tunel
- Kleopatra ꘡ Recenzja książki
- Wpis w kalendarium: 12 sierpnia 30 roku p.n.e. Kleopatra VII popełniła samobójstwo
Kleopatra Netflixa
W połowie kwietnia 2023 roku platforma Netflix opublikowała zwiastun 1. sezonu nowego serialu dokumentalnego – Queen Cleopatra (Królowa Kleopatra). Produkcja ma być fabularyzowanym przedstawieniem historii królowej Egiptu, ale w formie dokumentu: serial dokumentalny z wypowiedziami ekspertów i rekonstrukcjami zdarzeń, jak czytamy na stronie Netflixa.
Za reżyserię odpowiedzialna jest Jada Pinkett Smith, żona Willa Smitha. W główną rolę wcieliła się Adele James. Problem w tym, że to czarnoskóra aktorka, a Kleopatra, jak wiadomo – czarnoskóra nie była. Była Greczynką z dynastii Ptolemeuszy.
W serialu zagrali także:
- Craig Russell,
- John Partridge,
- Kaysha Woollery,
- Andira Crichlow,
- Greg Lockett,
- Philip Walker.
Premiera ma odbyć się w maju tego roku. Jednak zwiastun wzbudził, delikatnie mówiąc, mieszane uczucia. Problemem jest nie tylko odbiór społeczeństwa, które jest oburzone zakłamywaniem faktów historycznych. Oburzyli się także egipscy badacze, a prawnicy wnieśli pozew przeciwko Netflixowi.
Netflix oskarżony o fałszerstwo
Egipski prawnik Mahmoud al-Semary złożył pozew wnosząc, aby zamknięto całą platformę Netflixa w Egipcie. Obwinił on zarząd Netflixa o tę zbrodnię i oczekuje, że zostaną podjęte konkretne kroki prawne przez egipską prokuraturę przeciwko osobom odpowiedzialnym za realizację produkcji Queen Cleopatra. Nie chodzi tylko o kolor skóry egipskiej królowej – zaznaczył także, że zwiastun, który przyciągnął miliony widzów na całym świecie, jest sprzeczny z historią Egiptu.
Wśród oburzonych badaczy, jest najbardziej znany na arenie międzynarodowej egiptolog, były egipski minister ds. starożytności – Zahi Hawass. Jednoznacznie potępił on działania Netflixa i napisał wprost – Kleopatra nie była czarnoskóra.
Wcale nie jestem przeciwko czarnym, ale tutaj tylko wymieniam dowody na to, że Kleopatra nie była czarna [czarnoskóra].
– napisał Hawass na Facebook’u.
Opisał on przedstawianie królowej Kleopatry w zwiastunie Netflixa jako czarnoskórej kobiety jako fałszowanie faktów. Dodał także, że w ostatnich latach pojawił się trend, prowadzony przez czarnoskórych Amerykanów i czarnoskórych w Ameryce Południowej, twierdzący, że cywilizacja egipska jest „czarnego” pochodzenia.
Podkreślił, że takie twierdzenia są całkowicie fałszywe. „Czarna” cywilizacja nie ma związku z cywilizacją egipską, jak powiedział Hawass. Czarnoskóre osoby nie rządziły Egiptem, z wyjątkiem XXV Dynastii w epoce Królestwa Kusz (dynastia rządziła Egiptem w latach 746–655 p.n.e.).
Hawass zwrócił uwagę, że w egipskich świątyniach widnieją wizerunki egipskich królów. Są przedstawieniami mężczyzn zabijających swoich wrogów: Afrykanów, Nubijczyków, Libijczyków lub Azjatów. I wszyscy oni wyglądają zupełnie inaczej niż królowie egipscy.
Netflix próbuje wywołać zamieszanie, aby rozpowszechniać fałszywe informacje, że pochodzenie cywilizacji egipskiej jest czarne.
– twierdzi Hawass. Wzywa on do zajęcia stanowiska przeciwko platformie Netflix.
Mieszkańcy Egiptu wnieśli również petycję o anulowanie serialu. Tylko tydzień temu, podpisało się pod nią prawie 100 000 osób.
Afrocentryzm jest pseudonauką, która forsuje agendę grupy, aby przejąć historię Egiptu i okraść z niej prawdziwych Egipcjan. Używając fałszywych artykułów i zerowych dowodów, nadal próbują fałszować historię.
– napisano w petycji.
Aktualizacja
Mimo powszechnego oburzenia, 10 maja odbyła się premiera serialu. Na tę chwilę serial zebrał wiele niepochlebnych opinii. I to nie tylko na temat wyglądu Kleopatry, ale także przedstawienia jej jako wojowniczki. Co więcej, dialogi brzmią zbyt współcześnie, a uczucia i emocja nazbyt widoczne.
O ile własne interpretacje w filmach są jak najbardziej dopuszczalne, to nazywanie filmu, który zakłamuje fakty historyczne filmem dokumentalnym, jest zbrodnią. I tak uważa wiele osób, które głośno wypowiadają się o produkcji Netflixa. Wśród nich jest także wielu historyków i naukowców, według których to zakłamywanie historii na poczet afrocentryzmu.
Jak wyglądała Kleopatra?
Wiemy na pewno, że Kleopatra nie była czarnoskóra. Była Greczynką, z typowym greckim haczykowatym nosem. Pochodziła z rodu Ptolemeuszy, a więc pochodziła od greckich (!) Macedończyków. Niejasność co do pochodzenia jej babki daje jednak niektórym pole do wysuwania wniosków, że mogła być czarnoskóra. Nie ma to nic wspólnego z rzeczywistością.
Kleopatra miała jasną karnację, choć nie była typowo „biała” w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. Z pewnością jednak nie była czarnoskóra – przeczą temu przedstawienia z okresu, w którym żyła. Warto pamiętać, że o rasie nie świadczy wyłącznie kolor skóry, ale też inne charakterystyczne cechy, jak nos, budowa szczęki, kolor oczu, włosy itd. Przedstawienia Kleopatry w sztuce możesz zobaczyć na poniższym filmie.
Wszelkie określenia „czarnej” cywilizacji w powyższym tekście odnoszą się do czarnoskórych osób i nie ma w nich żadnych intencji wskazujących na negatywny stosunek do ludzi o tym kolorze skóry.
Źródła:
- Alexander Gale, Petition to Cancel Netflix’s “Queen Cleopatra” Gains Over 60k Signatures, Greek Reporter, [dostęp: 20.04.2023].
- Al-Masry Al-Youm, Hawass criticizes depicting Cleopatra as black in Netflix film, Egypt Independent [dostęp: 20.04.2023].
- Egyptian lawyer sues Netflix over Queen Cleopatra, Egypt Independent [dostęp: 20.04.2023].
- Zahi Hawass na Facebook’u
