W Starym Testamencie w Księdze Jozue najprawdopodobniej znajduje się najstarsze odniesienie się do zaćmienia Słońca zarejestrowanego przez ludzkość.
Tekst ten znajduje się w dwunastym i trzynastym wersecie 10. rozdziału Księgi Jozuego. Werset ten brzmi: „W dniu, w którym Pan podał Amorytów w moc Izraelitów, rzekł Jozue w obecności Izraelitów: «Stań słońce, nad Gibeonem! I ty, księżycu, nad doliną Ajjalonu!» I zatrzymało się słońce, i stanął księżyc, aż pomścił się lud nad wrogami swymi. Czyż nie jest to napisane w Księdze Sprawiedliwego: «Zatrzymało się słońce na środku nieba i prawie cały dzień nie spieszyło do zachodu?»”
Ten fragment jest częścią historii Jozuego, który poprowadził Izraelitów do Kanaanu (dzisiejszy Izrael i Palestyna) i podbił ich wrogów (Amorytów) po tym, jak wojska Amorytów obkrążyły obóz izraelski. Tekst ten może odnosić się do zaćmienia Słońca (kiedy księżyc blokuje światło słoneczne przed dotarciem do części Ziemi) – powiedział Sir Colin Humphreys, profesor nauk materiałowych na Uniwersytecie w Cambridge, w Anglii.
Poprzedni badacze próbowali potwierdzić tę hipotezę o zaćmieniu, łącząc Księgę Jozuego z niezależnym wskaźnikiem, kiedy to Izraelici byli w Kanaanie – z steą pochodzącą z panowania egipskiego faraona Merneptah, syna Ramzesa Wielkiego. Stela Merneptah, wyrzeźbiona w piątym roku panowania Merneptah, wspomina, że faraon zarządził (udaną) kampanię przeciwko ludowi Izraela w Kanaanie. Datuje się stelę między 1500 r. p.n.e. i 1050 r. p.n.e.
Ale do tej pory naukowcy nie mieli szczęścia odwołując się do tych dwóch dat. Obliczenia astronomiczne pokazały, że całkowite zaćmienie Słońca pasowały do tych dat. Humphreys i jego koledzy rozszerzyli poszukiwania, aby uwzględnić nie tylko całkowite zaćmienia, ale także zaćmienia pierścieniowe. Podczas tych wydarzeń, księżyc prześlizguje się między Ziemią a Słońcem, ale nie w takiej odległości, w której wydaje się, że całkowicie zasłania Słońce. Rezultatem tego jest imponujące przedstawienie, które wygląda jak pierścień ognia na niebie, ale bez nagłego zmierzchu i całkowitej ciemności, która pojawia się podczas całkowitego zaćmienia Słońca.
Humpreys wraz z innymi badaczami wykorzystali obliczenia astronomiczne do określenia tego, że jedynie pierścieniowe zaćmienia widoczne z Kanaanu między 1500 a 1050 r. p.n.e. było po południu 30 października 1207 r. p.n.e. Szczegóły ze steli sugerują również to, że rządy Merneptah rozpoczęły się w 1210 r. p.n.e. lub 1209 r. p.n.e. Ten fakt oznacza, że Ramzes Wielki panował od 1276 do około 1210 r. p.n.e. Poprzednio szacowano, że zmarł w okolicach 1213 r. p.n.e.
Ramzes słynął z kampanii militarnych w Kanaanie i Nubii oraz stawiania wspaniałych posągów w świątyniach i pomnikach. „Dokładne daty panowania faraonów były przedmiotem wielu wątpliwości wśród egiptologów” – powiedział Humphreys, „ale te nowe kalkulacje, jeśli zostaną zaakceptowane, mogą doprowadzić do korekty wielu dat i umożliwić jego dokładniejsze określenie”.
Źródło: livescience.com
Fot.: Wikimedia Commons
Emilia Ostapowicz
