Krzysztof Lubczyński, Paryż. Przewodnik literacko-historyczny, Wydawnictwo Iskry 2024
Paris vaut bien une messe – Paryż wart jest mszy, to słowa protoplasty dynastii Burbonów na tronie Francji – Henryka IV. Żądny korony władca Nawarry postanowił zmienić wyznanie, by ją posiąść. Pragnął stolicy świata, której każda ulica, ba! Niemalże każdy dom i zaułek przesiąknięty jest historią i – często – krwią, która na przestrzeni wieków lała się tutaj strumieniami. To w tym miejscu historia i literatura podają sobie ręce. Pora, by za sprawą książki Paryż. Przewodnik literacko – historyczny przyjrzeć się fenomenowi miasta nad Sekwaną.
Kilka słów o autorze
Krzysztof Lubczyński to publicysta, krytyk literacki i eseista rodem z Lublina, od przeszło dwudziestu lat zamieszkały w Warszawie. Jest autorem m.in. czterech zbiorów wywiadów z wybitnymi luminarzami polskiej kultury, nauki, sztuki czy życia społecznego.
Są to, idąc chronologicznie: Rapsodia życia i teatru (2007), Mieszanka firmowa (2011) oraz wydane w tym samym – 2013 roku – Bigos polski. Rozmowy i szkice oraz Koktajl wyborowy. W 1997 roku piórem autora ukazał się bohater niniejszej recenzji – Paryż. Przewodnik literacko – historyczny.
Niemalże w trzydzieści lat później Wydawnictwo Iskry zdecydowało się na wznowienie poprawionej i uzupełnionej reedycji dzieła. Było warto? Bezapelacyjnie – tak!
Co znajdziemy w książce Paryż. Przewodnik literacko-historyczny?
Po pierwsze wszechstronny opis poszczególnych części składowych stolicy Francji. Jak przyznaje autor – przewodnik jest wynikiem jego wielokrotnych pobytów w Paryżu na przestrzeni czterdziestu jeden lat (1981 – 2022).
Każde z tych odwiedzin miało na celu wnikliwe poznanie miasta. Wczytując się w strony książki widać ogrom włożonej pracy i dziesiątki godzin poświęconych Paryżowi. Wraz z Krzysztofem Lubczyńskim rozkładamy miasto na czynniki pierwsze, przyglądając się z bliska dziejom niemalże każdego domu, placu czy uliczki.
A te przepełnione są historią i literaturą, które – jak wielokrotnie wspomina autor – przeplatają się wzajemnie. Tym samym w naszej wędrówce towarzyszą nam postaci historyczne i literackie, jak również bohaterowie filmów i seriali, których akcja toczy się
w Paryżu.
Podczas uważnej obserwacji nie zabrakło polskich wątków. Jednym z ciekawszych jest sprawa jednego z pałaców na placu Vendȏme. Tutaj pod numerem 12 dokonał żywota Fryderyk Chopin. W tym samym czasie, gdy zamieszkiwał pałac, swoją siedzibę w tym samym budynku miał… ambasador Rosji. To tylko jedna z ciekawostek. Zainteresowany? Pora na lekturę!
Rys techniczny książki Paryż. Przewodnik literacko-historyczny
Paryż. Przewodnik literacko-historyczny składa się z wprowadzenia, dziewiętnastu rozdziałów, które zawierają w sobie charakterystykę kluczowych dzielnic i punktów stolicy Francji. Niektóre z rozdziałów posiadają podrozdziały, dzięki którym zabieramy z sobą szkło powiększające, by bardziej i intensywniej zagłębić się w dzieje i charakter stolicy świata.
Na końcu dzieła znajduje się bibliografia. W tym miejscu chapeus bas! dla Krzysztofa Lubczyńskiego. Zamieszczona lista tytułów książek (i nie tylko!), autorska i subiektywna, jest wspaniałym źródłem do rozpoczęcia samodzielnej przygody z tym szczególnym miastem.
Na uwagę zasługuje solidne wydanie książki, w czym zasługa Wydawnictwa Iskry. Twarda oprawa, wraz z obwolutą tworzą solidną całość, choć brak na którymkolwiek ze skrzydełek choćby krótkiego biogramu autora.
Ponadto dzieło wyposażone zostało w fotografie ilustrujące m.in. miejsca ważne z polskiej perspektywy. Przednia część obwoluty to ilustracja ze zbiorów Rijksmuseum w Amsterdamie przedstawiająca kioski bukinistów na tle katedry Notre-Dame. Tylna obwoluta zawiera fragment wstępu, który m.in. przedstawia motywy, jakimi kierował się autor przy tworzeniu publikacji. Przednią i tylną okładkę zdobi fotografia współczesnego wnętrza kiosku bukinistów.
Zdrowa fascynacja i koncert erudycji
Paryż. Przewodnik literacko-historyczny jest niewątpliwie owocem benedyktyńskiej pracy
i fascynacji autora miastem świateł. Zdrowej fascynacji, która powinna stać się kanonem dla twórców podobnych publikacji.
Uwierz mi czytelniku na słowo, przez Paryż. Przewodnik literacko-historyczny płynie się wartkim nurtem. Pochłania się stronę po stronie, budując własny obraz miasta. Chce się tam być i spoglądać na nie zakochanymi oczyma autora.
A niemalże każda strona książki to koncert erudycji, odkrywanie tajemnic i zaproszenie do intymnego świata. Nie sposób nie skorzystać z zaproszenia.
Podsumowanie
Przytoczmy słowa Ernesta Hemigwaya, które cytuje Krzysztof Lubczyński: Paryż jest niezbędną częścią edukacji człowieka. […] Jest jak kochanka, która się nie starzeje.
Paryż jest mitem, stolicą światowej i francuskiej kultury, miastem, które trzeba zobaczyć, poczuć i zrozumieć. Kroczyć ulicami, którymi kroczyła historia. Spróbować smaków, zwiedzać, pochłaniać i po prostu cieszyć się chwilą w stolicy świata.
I przy okazji zapamiętać wspomniane na wstępie słowa Henryka IV: Paris vaut bien une messe – Paryż wart jest mszy.
Wydawnictwo Iskry
Ocena recenzenta: 6/6
Patryk Krygier
Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem Iskry.
